ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஸமம் ஸர்வேஷு பூ⁴தேஷு திஷ்ட²ந்தம் பரமேஶ்வரம்
விநஶ்யத்ஸ்வவிநஶ்யந்தம் ய: பஶ்யதி பஶ்யதி ॥ 27 ॥
ஸமம் நிர்விஶேஷம் திஷ்ட²ந்தம் ஸ்தி²திம் குர்வந்தம் ; க்வ ? ஸர்வேஷு ஸமஸ்தேஷு பூ⁴தேஷு ப்³ரஹ்மாதி³ஸ்தா²வராந்தேஷு ப்ராணிஷு ; கம் ? பரமேஶ்வரம் தே³ஹேந்த்³ரியமநோபு³த்³த்⁴யவ்யக்தாத்மந: அபேக்ஷ்ய பரமேஶ்வர:, தம் ஸர்வேஷு பூ⁴தேஷு ஸமம் திஷ்ட²ந்தம்தாநி விஶிநஷ்டி விநஶ்யத்ஸு இதி, தம் பரமேஶ்வரம் அவிநஶ்யந்தம் இதி, பூ⁴தாநாம் பரமேஶ்வரஸ்ய அத்யந்தவைலக்ஷண்யப்ரத³ர்ஶநார்த²ம்கத²ம் ? ஸர்வேஷாம் ஹி பா⁴வவிகாராணாம் ஜநிலக்ஷண: பா⁴வவிகாரோ மூலம் ; ஜந்மோத்தரகாலபா⁴விந: அந்யே ஸர்வே பா⁴வவிகாரா: விநாஶாந்தா: ; விநாஶாத் பரோ கஶ்சித் அஸ்தி பா⁴வவிகார:, பா⁴வாபா⁴வாத்ஸதி ஹி த⁴ர்மிணி த⁴ர்மா: ப⁴வந்திஅத: அந்த்யபா⁴வவிகாராபா⁴வாநுவாதே³ந பூர்வபா⁴விந: ஸர்வே பா⁴வவிகாரா: ப்ரதிஷித்³தா⁴: ப⁴வந்தி ஸஹ கார்யை:தஸ்மாத் ஸர்வபூ⁴தை: வைலக்ஷண்யம் அத்யந்தமேவ பரமேஶ்வரஸ்ய ஸித்³த⁴ம் , நிர்விஶேஷத்வம் ஏகத்வம் ய: ஏவம் யதோ²க்தம் பரமேஶ்வரம் பஶ்யதி, ஸ: பஶ்யதி
ஸமம் ஸர்வேஷு பூ⁴தேஷு திஷ்ட²ந்தம் பரமேஶ்வரம்
விநஶ்யத்ஸ்வவிநஶ்யந்தம் ய: பஶ்யதி பஶ்யதி ॥ 27 ॥
ஸமம் நிர்விஶேஷம் திஷ்ட²ந்தம் ஸ்தி²திம் குர்வந்தம் ; க்வ ? ஸர்வேஷு ஸமஸ்தேஷு பூ⁴தேஷு ப்³ரஹ்மாதி³ஸ்தா²வராந்தேஷு ப்ராணிஷு ; கம் ? பரமேஶ்வரம் தே³ஹேந்த்³ரியமநோபு³த்³த்⁴யவ்யக்தாத்மந: அபேக்ஷ்ய பரமேஶ்வர:, தம் ஸர்வேஷு பூ⁴தேஷு ஸமம் திஷ்ட²ந்தம்தாநி விஶிநஷ்டி விநஶ்யத்ஸு இதி, தம் பரமேஶ்வரம் அவிநஶ்யந்தம் இதி, பூ⁴தாநாம் பரமேஶ்வரஸ்ய அத்யந்தவைலக்ஷண்யப்ரத³ர்ஶநார்த²ம்கத²ம் ? ஸர்வேஷாம் ஹி பா⁴வவிகாராணாம் ஜநிலக்ஷண: பா⁴வவிகாரோ மூலம் ; ஜந்மோத்தரகாலபா⁴விந: அந்யே ஸர்வே பா⁴வவிகாரா: விநாஶாந்தா: ; விநாஶாத் பரோ கஶ்சித் அஸ்தி பா⁴வவிகார:, பா⁴வாபா⁴வாத்ஸதி ஹி த⁴ர்மிணி த⁴ர்மா: ப⁴வந்திஅத: அந்த்யபா⁴வவிகாராபா⁴வாநுவாதே³ந பூர்வபா⁴விந: ஸர்வே பா⁴வவிகாரா: ப்ரதிஷித்³தா⁴: ப⁴வந்தி ஸஹ கார்யை:தஸ்மாத் ஸர்வபூ⁴தை: வைலக்ஷண்யம் அத்யந்தமேவ பரமேஶ்வரஸ்ய ஸித்³த⁴ம் , நிர்விஶேஷத்வம் ஏகத்வம் ய: ஏவம் யதோ²க்தம் பரமேஶ்வரம் பஶ்யதி, ஸ: பஶ்யதி

ஸர்வத்ர பரஸ்ய ஏகத்வாத் ந உத்கர்ஷாபகர்ஷவத்வம் , இத்யாஹ -

ஸமமிதி ।

பரமத்வம் ஈஶ்வரத்வம் ச உபபாத³யதி-

தே³ஹேதி ।

ஆத்மா - ஜீவ:, தமித்யாதி³நா அந்வயோக்தி: ஆஶ்ரயநாஶாத் ஆஶ்ரிதஸ்யாபி நாஶமாஶங்க்ய, ஆஹ -

தம் சேதி ।

அவிநஶ்யந்தமிதி விஶிநஷ்டி, இதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

உப⁴யத்ர விஶேஷணத்³வயஸ்ய தாத்பர்யமாஹ -

பூ⁴தாநாமிதி ।

நாஶாநாஶாப்⁴யாம் வைலக்ஷ்ண்யே(அ)பி கத²மத்யந்தவைலக்ஷண்யம் ? ஸவிஶேஷத்வபி⁴ந்நத்வயோ: துல்யத்வாத் , இதி ஶங்கதே -

கத²மிதி ।

பூ⁴தாநாம் ஸம்விஶேஷத்வாதி³பா⁴வே(அ)பி பரஸ்ய தத³பா⁴வாத் ஆத்யந்தவைலக்ஷண்யம் , இதி வக்தும் ஜந்மநோ பா⁴வவிகாரேஷு ஆதி³த்வமாஹ -

ஸர்வேஷாமிதி ।

தத்ர ஹேதுமாஹ -

ஜந்மேதி ।

ந ஹி ஜந்ம அந்தரேண உத்தரே விகாரா யுஜ்யந்தே, ஜந்மவத: தது³பலம்பா⁴த் , இத்யர்த²: ।

விநாஶாநந்தரபா⁴விநோ(அ)பி விகாரஸ்ய கஸ்யசிது³பபத்தே: ந தஸ்ய அந்த்யவிகாரத்வம் , இத்யாஶங்க்ய ஆஹ -

விநாஶாதி³தி ।

தஸ்ய அந்த்யவிகாரத்வே ஸித்³தே⁴ ப²லிதமாஹ -

அத இதி ।

தேஷாம் ஜந்மாதீ³நாம் கார்யாணி காதா³சித்கமத்வாநி தத³தி⁴கரணாநி, தை: ஸஹ இதி யாவத் ।

பரமேஶ்வரஸ்ய பூ⁴தேப்⁴ய: அத்யந்தவைலக்ஷண்யமுக்தம் உபஸம்ஹரதி -

தஸ்மாதி³தி ।

நிர்விஶேஷத்வம் - ஸர்வ பா⁴வவிகாரவிரஹிதத்வம் கூடஸ்தா²த்வம் । ஏகத்வம் - அத்³விதீயத்வம் । ‘ய: பஶ்யதி’ இத்யாதி³ வ்யாசஷ்டே -

ய ஏவமிதி ।