ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஶ்ரீப⁴க³வாநுவாச —
பரம் பூ⁴ய: ப்ரவக்ஷ்யாமி
ஜ்ஞாநாநாம் ஜ்ஞாநமுத்தமம்
யஜ்ஜ்ஞாத்வா முநய: ஸர்வே
பராம் ஸித்³தி⁴மிதோ க³தா: ॥ 1 ॥
பரம் ஜ்ஞாநம் இதி வ்யவஹிதேந ஸம்ப³ந்த⁴:, பூ⁴ய: புந: பூர்வேஷு ஸர்வேஷ்வத்⁴யாயேஷு அஸக்ருத் உக்தமபி ப்ரவக்ஷ்யாமிதச்ச பரம் பரவஸ்துவிஷயத்வாத்கிம் தத் ? ஜ்ஞாநம் ஸர்வேஷாம் ஜ்ஞாநாநாம் உத்தமம் , உத்தமப²லத்வாத்ஜ்ஞாநாநாம் இதி அமாநித்வாதீ³நாம் ; கிம் தர்ஹி ? யஜ்ஞாதி³ஜ்ஞேயவஸ்துவிஷயாணாம் இதிதாநி மோக்ஷாய, இத³ம் து மோக்ஷாய இதி பரோத்தமஶப்³தா³ப்⁴யாம் ஸ்தௌதி ஶ்ரோத்ருபு³த்³தி⁴ருச்யுத்பாத³நார்த²ம்யத் ஜ்ஞாத்வா யத் ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞாத்வா ப்ராப்ய முநய: ஸம்ந்யாஸிந: மநநஶீலா: ஸர்வே பராம் ஸித்³தி⁴ம் மோக்ஷாக்²யாம் இத: அஸ்மாத் தே³ஹப³ந்த⁴நாத் ஊர்த்⁴வம் க³தா: ப்ராப்தா: ॥ 1 ॥
ஶ்ரீப⁴க³வாநுவாச —
பரம் பூ⁴ய: ப்ரவக்ஷ்யாமி
ஜ்ஞாநாநாம் ஜ்ஞாநமுத்தமம்
யஜ்ஜ்ஞாத்வா முநய: ஸர்வே
பராம் ஸித்³தி⁴மிதோ க³தா: ॥ 1 ॥
பரம் ஜ்ஞாநம் இதி வ்யவஹிதேந ஸம்ப³ந்த⁴:, பூ⁴ய: புந: பூர்வேஷு ஸர்வேஷ்வத்⁴யாயேஷு அஸக்ருத் உக்தமபி ப்ரவக்ஷ்யாமிதச்ச பரம் பரவஸ்துவிஷயத்வாத்கிம் தத் ? ஜ்ஞாநம் ஸர்வேஷாம் ஜ்ஞாநாநாம் உத்தமம் , உத்தமப²லத்வாத்ஜ்ஞாநாநாம் இதி அமாநித்வாதீ³நாம் ; கிம் தர்ஹி ? யஜ்ஞாதி³ஜ்ஞேயவஸ்துவிஷயாணாம் இதிதாநி மோக்ஷாய, இத³ம் து மோக்ஷாய இதி பரோத்தமஶப்³தா³ப்⁴யாம் ஸ்தௌதி ஶ்ரோத்ருபு³த்³தி⁴ருச்யுத்பாத³நார்த²ம்யத் ஜ்ஞாத்வா யத் ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞாத்வா ப்ராப்ய முநய: ஸம்ந்யாஸிந: மநநஶீலா: ஸர்வே பராம் ஸித்³தி⁴ம் மோக்ஷாக்²யாம் இத: அஸ்மாத் தே³ஹப³ந்த⁴நாத் ஊர்த்⁴வம் க³தா: ப்ராப்தா: ॥ 1 ॥

பூர்வோக்தேந அர்தே²ந அஸ்ய அத்⁴யாயஸ்ய ஸமுச்சயார்த²: சகார: । ‘பரம் ‘ இத்யஸ்ய பா⁴விகாலார்த²த்வம் வ்யாவர்தயிதும் ஸங்க³திம் ஆஹ -

பரமிதி ।

‘ பூ⁴ய:’ ஶப்³த³ஸ்ய அதி⁴கார்த²த்வம் இஹ நாஸ்தி ; இத்யாஹ -

புநரிதி ।

புந:ஶப்³தா³ர்த²மேவ விவ்ருணோதி -

பூர்வேஷ்விதி ।

பூநருக்தி: தர்ஹி ? இத்யாஶங்க்ய ஸூக்ஷ்மத்வேந து³ர்போ³த⁴த்வாத் புநர்வசநம்  அர்த²வத் இத்யாஹ -

தச்சேதி ।

விஶேஷ்யம் ப்ரஶ்நத்³வாரா நிர்தி³ஶதி -

கிம் ததி³தி ।

நிர்தா⁴ரணார்தா²ம் ஷஷ்டீ²ம் ஆதா³ய தஸ்ய ப்ரகர்ஷம் த³ர்ஶயதி -

ஸர்வேஷாமிதி ।

‘பரம் ‘ ‘உத்தமம் ‘ இதி புநருக்திம் ஆஶங்க்ய, விஷயப²லபே⁴தா³த் மைவம் , இத்யாஹ -

உத்தமேதி ।

ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞேயம் இத்யாதௌ³ ஜ்ஞாநஶப்³தே³ந அமாநித்வாதீ³நாம் உக்தத்வாத் , தந்மத்⁴யே ச ஜ்ஞாநஸ்ய ஸாத்⁴யத்வேந உத்தமத்வாத் ந தஸ்ய வக்தவ்யதா, இதி ஆஶங்க்ய ஆஹ -

ஜ்ஞாநாநாமிதி ।

ந அமாநித்வாதீ³நாம், ‘க்³ரஹணம் ‘ இதி ஶேஷ: ।

இதிஶப்³தா³த் ஊர்த்⁴வம் பூர்வவதே³வ ஶேஷோ த்³ரஷ்டவ்ய: யதோ²க்தஜ்ஞாநாபேக்ஷயா குத: தஜ்ஜ்ஞாநஸ்ய ப்ரகர்ஷ: ? தத்ர ஆஹ -

தாநி இதி ।

ஸ்துதிப²லம் ஆஹ -

ஶ்ரோத்ருபு³த்³தீ⁴தி ।

ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞாத்வா - ஜ்ஞாநஸ்ய ஜ்ஞேயத்வோபக³மாத் அநவஸ்தா², இத்யாஶங்க்ய ஆஹ -

ப்ராப்யேதி ।

முநிஶப்³த³ஸ்ய சதுர்தா²ஶ்ரமவிஷயத்வே தந்மாத்ராதே³வ ஜ்ஞாநாயோகா³த் குத: தேஷாம் முக்தி: ? இதி ஆஶங்க்ய ஆஹ -

மநநேதி ।

ஸித்³தே⁴: ஜ்ஞாநத்வம் பராம் இதி விஶேஷணாத் வ்யாவர்த்ய, முக்தித்வம் ஆஹ -

மோக்ஷாக்²யாமிதி ।

தே³ஹாக்²யஸ்ய ப³ந்த⁴நஸ்ய அத்⁴யக்ஷத்வம் ஆஹ -

அஸ்மாதி³தி

॥ 1 ॥