ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಚತುರ್ದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಪೂರ್ವಪೃಷ್ಠಮ್      ಉತ್ತರಪೃಷ್ಠಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಸರ್ವಯೋನಿಷು ಕೌಂತೇಯ ಮೂರ್ತಯಃ ಸಂಭವಂತಿ ಯಾಃ ।
ತಾಸಾಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹದ್ಯೋನಿರಹಂ ಬೀಜಪ್ರದಃ ಪಿತಾ ॥ ೪ ॥
ದೇವಪಿತೃಮನುಷ್ಯಪಶುಮೃಗಾದಿಸರ್ವಯೋನಿಷು ಕೌಂತೇಯ, ಮೂರ್ತಯಃ ದೇಹಸಂಸ್ಥಾನಲಕ್ಷಣಾಃ ಮೂರ್ಛಿತಾಂಗಾವಯವಾಃ ಮೂರ್ತಯಃ ಸಂಭವಂತಿ ಯಾಃ, ತಾಸಾಂ ಮೂರ್ತೀನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹತ್ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಂ ಯೋನಿಃ ಕಾರಣಮ್ ಅಹಮ್ ಈಶ್ವರಃ ಬೀಜಪ್ರದಃ ಗರ್ಭಾಧಾನಸ್ಯ ಕರ್ತಾ ಪಿತಾ ॥ ೪ ॥
ಸರ್ವಯೋನಿಷು ಕೌಂತೇಯ ಮೂರ್ತಯಃ ಸಂಭವಂತಿ ಯಾಃ ।
ತಾಸಾಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹದ್ಯೋನಿರಹಂ ಬೀಜಪ್ರದಃ ಪಿತಾ ॥ ೪ ॥
ದೇವಪಿತೃಮನುಷ್ಯಪಶುಮೃಗಾದಿಸರ್ವಯೋನಿಷು ಕೌಂತೇಯ, ಮೂರ್ತಯಃ ದೇಹಸಂಸ್ಥಾನಲಕ್ಷಣಾಃ ಮೂರ್ಛಿತಾಂಗಾವಯವಾಃ ಮೂರ್ತಯಃ ಸಂಭವಂತಿ ಯಾಃ, ತಾಸಾಂ ಮೂರ್ತೀನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹತ್ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಂ ಯೋನಿಃ ಕಾರಣಮ್ ಅಹಮ್ ಈಶ್ವರಃ ಬೀಜಪ್ರದಃ ಗರ್ಭಾಧಾನಸ್ಯ ಕರ್ತಾ ಪಿತಾ ॥ ೪ ॥

ನನು, ಕಥಮ್ ಉಕ್ತಕಾರಣಾನುರೋಧೇನ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋದ್ಭವಮ್ ಅಭ್ಯುಪೇತ್ಯ ಭೂತಾನಾಮ್ ಉತ್ಪತ್ತಿಃ ಉಚ್ಯತೇ ? ದೇವಾದಿಜಾತಿವಿಶೇಷೇಷು ದೇಹವಿಶೇಷಾಣಾಂ ಕಾರಣಾಂತರಸ್ಯ ಸಂಭವಾತ್ ; ತತ್ರ ಆಹ -

ಸರ್ವಯೋನಿಷ್ವಿತಿ ।

ತತ್ರ ತತ್ರ ಹೇತ್ವಂತರಪ್ರತಿಭಾಸೇ, ಕುತೋಽಸ್ಯ ಹೇತುತ್ವಮ್ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ತದ್ರೂಪೇಣ ಅಸ್ಯೈವ ಅವಸ್ಥಾನಾತ್ , ಇತ್ಯಾಹ -

ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾಮಿತಿ

॥ ೪ ॥