அவ்யக்தம் - அவ்யாக்ருதம், ததே³வ மூலம், தஸ்மாத் ப்ரப⁴வநம் - ப்ரப⁴வ: யஸ்ய, ஸ ததா² । தஸ்யைவ மூலஸ்ய அவ்யக்தஸ்ய அநுக்³ரஹாத் - அதித்³ருட⁴த்வாத் ,உத்தி²த: - ஸம்வர்தி⁴த: । தஸ்ய லௌகிகவ்ருக்ஷஸாத⁴ர்ம்யம் ஆஹ -
பு³த்³தீ⁴த்யாதி³நா ।
வ்ருக்ஷஸ்ய ஹி ஶாகா²: ஸ்கந்தா⁴த் உத்³ப⁴வந்தி, ஸம்ஸாரஸ்ய ச பு³த்³தே⁴: ஸகாஶாத் நாநாபரிணாமா ஜாயந்தே । தேந பு³த்³தி⁴ரேவ ஸ்கந்த⁴: தந்மய: - தத்ப்ரசுர:, அயம் ஸம்ஸாரதரு: । இந்த்³ரியாணாமந்தராணி - சி²த்³ராணி கோடராணி யஸ்ய, ஸ ததா² । மஹாந்தி பூ⁴தாநி - ப்ருதி²வ்யாதீ³நி ஆகாஶாந்தாநி, விஶாகா²: ஸ்தம்பா⁴ யஸ்ய ஸ ததா² । ஆஜீவ்யத்வம் உபஜீவ்யத்வம் । ப்³ரஹ்மணா அதி⁴ஷ்டி²தோ வ்ருக்ஷ: ப்³ரஹ்மவ்ருக்ஷ: ॥ ததா²பி ஜ்ஞாநம் விநா சே²த்தும் அஶக்யதயா ஸநாதந: - சிரந்தந: ஏதச்ச ப்³ரஹ்மண: பரஸ்ய ஆத்மந:, வநம் - வநநீயம், ஸம்ப⁴ஜநீயம் । அத்ர ஹி ப்³ரஹ்ம ப்ரதிஷ்டி²தம் , தஸ்ய வ்ருக்ஷஸ்ய ஸம்ஸாராக்²யஸ்ய ததே³வ ப்³ரஹ்ம ஸாரபூ⁴தம் ।அத²வா அஸ்ய ப்³ரஹ்மவ்ருக்ஷஸ்ய அநவச்சி²ந்நஸ்ய ஸம்ஸாரமண்ட³லஸ்ய ததே³தத் ப்³ரஹ்ம, வநமிவ வநம் - வநநீயம் - ஸம்ப⁴ஜநீயம் । ந ஹி ப்³ரஹ்மாதிரிக்தம் ஸம்ஸாரஸ்ய ஆஸ்பத³ம் அஸ்தி ப்³ரஹ்மைவ அவித்³யயா ஸம்ஸராதி இதி அப்⁴யுபக³மாத் இத்யர்த²: ।
“அஹம் ப்³ரஹ்ம“ இதி த்³ருட⁴ஜ்ஞாநேந உக்தம் ஸம்ஸாரவ்ருக்ஷம் சி²த்வா ப்ரதிப³ந்த⁴காபா⁴வாத் ஆத்மநிஷ்டோ² பூ⁴த்வா, புநராவ்ருத்திரஹிதம் கைவல்யம் ப்ராப்நோதி, இத்யாஹ -
ஏததி³தி ।
அத⁴:ஶாக²ம் , இத்யேதத்³ வ்யாசஷ்டே -
மஹதி³தி ।
ஆதி³ஶப்³தே³ந இந்த்³ரியாதி³ஸங்க்³ரஹ: ।
ஸம்ஸாரவ்ருக்ஷஸ்ய அதிசஞ்சலத்வே ப்ரமாணமாஹ -
ப்ராஹுரிதி ।