మమైవాంశో జీవలోకే జీవభూతః సనాతనః ।
మనఃషష్ఠానీన్ద్రియాణి ప్రకృతిస్థాని కర్షతి ॥ ౭ ॥
మమైవ పరమాత్మనః నారాయణస్య, అంశః భాగః అవయవః ఎకదేశః ఇతి అనర్థాన్తరం జివలోకే జీవానాం లోకే సంసారే జీవభూతః కర్తా భోక్తా ఇతి ప్రసిద్ధః సనాతనః చిరన్తనః ; యథా జలసూర్యకః సూర్యాంశః జలనిమిత్తాపాయే సూర్యమేవ గత్వా న నివర్తతే చ తేనైవ ఆత్మనా గచ్ఛతి, ఎవమేవ ; యథా ఘటాద్యుపాధిపరిచ్ఛిన్నో ఘటాద్యాకాశః ఆకాశాంశః సన్ ఘటాదినిమిత్తాపాయే ఆకాశం ప్రాప్య న నివర్తతే । అతః ఉపపన్నమ్ ఉక్తమ్ ‘యద్గత్వా న నివర్తన్తే’ (భ. గీ. ౧౫ । ౬) ఇతి । నను నిరవయవస్య పరమాత్మనః కుతః అవయవః ఎకదేశః అంశః ఇతి ? సావయవత్వే చ వినాశప్రసఙ్గః అవయవవిభాగాత్ । నైష దోషః, అవిద్యాకృతోపాధిపరిచ్ఛిన్నః ఎకదేశః అంశ ఇవ కల్పితో యతః । దర్శితశ్చ అయమర్థః క్షేత్రాధ్యాయే విస్తరశః । స చ జీవో మదంశత్వేన కల్పితః కథం సంసరతి ఉత్క్రామతి చ ఇతి, ఉచ్యతే — మనఃషష్ఠాని ఇన్ద్రియాణి శ్రోత్రాదీని ప్రకృతిస్థాని స్వస్థానే కర్ణశష్కుల్యాదౌ ప్రకృతౌ స్థితాని కర్షతి ఆకర్షతి ॥ ౭ ॥
మమైవాంశో జీవలోకే జీవభూతః సనాతనః ।
మనఃషష్ఠానీన్ద్రియాణి ప్రకృతిస్థాని కర్షతి ॥ ౭ ॥
మమైవ పరమాత్మనః నారాయణస్య, అంశః భాగః అవయవః ఎకదేశః ఇతి అనర్థాన్తరం జివలోకే జీవానాం లోకే సంసారే జీవభూతః కర్తా భోక్తా ఇతి ప్రసిద్ధః సనాతనః చిరన్తనః ; యథా జలసూర్యకః సూర్యాంశః జలనిమిత్తాపాయే సూర్యమేవ గత్వా న నివర్తతే చ తేనైవ ఆత్మనా గచ్ఛతి, ఎవమేవ ; యథా ఘటాద్యుపాధిపరిచ్ఛిన్నో ఘటాద్యాకాశః ఆకాశాంశః సన్ ఘటాదినిమిత్తాపాయే ఆకాశం ప్రాప్య న నివర్తతే । అతః ఉపపన్నమ్ ఉక్తమ్ ‘యద్గత్వా న నివర్తన్తే’ (భ. గీ. ౧౫ । ౬) ఇతి । నను నిరవయవస్య పరమాత్మనః కుతః అవయవః ఎకదేశః అంశః ఇతి ? సావయవత్వే చ వినాశప్రసఙ్గః అవయవవిభాగాత్ । నైష దోషః, అవిద్యాకృతోపాధిపరిచ్ఛిన్నః ఎకదేశః అంశ ఇవ కల్పితో యతః । దర్శితశ్చ అయమర్థః క్షేత్రాధ్యాయే విస్తరశః । స చ జీవో మదంశత్వేన కల్పితః కథం సంసరతి ఉత్క్రామతి చ ఇతి, ఉచ్యతే — మనఃషష్ఠాని ఇన్ద్రియాణి శ్రోత్రాదీని ప్రకృతిస్థాని స్వస్థానే కర్ణశష్కుల్యాదౌ ప్రకృతౌ స్థితాని కర్షతి ఆకర్షతి ॥ ౭ ॥