శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
కట్వమ్లలవణాత్యుష్ణతీక్ష్ణరూక్షవిదాహినః
ఆహారా రాజసస్యేష్టా దుఃఖశోకామయప్రదాః ॥ ౯ ॥
కట్వమ్లలవణాత్యుష్ణతీక్ష్ణరూక్షవిదాహినః ఇత్యత్ర అతిశబ్దః కట్వాదిషు సర్వత్ర యోజ్యః, అతికటుః అతితీక్ష్ణః ఇత్యేవమ్కటుశ్చ అమ్లశ్చ లవణశ్చ అత్యుష్ణశ్చ తీక్ష్ణశ్చ రూక్షశ్చ విదాహీ తే ఆహారాః రాజసస్య ఇష్టాః, దుఃఖశోకామయప్రదాః దుఃఖం శోకం ఆమయం ప్రయచ్ఛన్తీతి దుఃఖశోకామయప్రదాః ॥ ౯ ॥
కట్వమ్లలవణాత్యుష్ణతీక్ష్ణరూక్షవిదాహినః
ఆహారా రాజసస్యేష్టా దుఃఖశోకామయప్రదాః ॥ ౯ ॥
కట్వమ్లలవణాత్యుష్ణతీక్ష్ణరూక్షవిదాహినః ఇత్యత్ర అతిశబ్దః కట్వాదిషు సర్వత్ర యోజ్యః, అతికటుః అతితీక్ష్ణః ఇత్యేవమ్కటుశ్చ అమ్లశ్చ లవణశ్చ అత్యుష్ణశ్చ తీక్ష్ణశ్చ రూక్షశ్చ విదాహీ తే ఆహారాః రాజసస్య ఇష్టాః, దుఃఖశోకామయప్రదాః దుఃఖం శోకం ఆమయం ప్రయచ్ఛన్తీతి దుఃఖశోకామయప్రదాః ॥ ౯ ॥

రాజసప్రీతివిషయమ్ ఆహారవిశేషం దర్శయతి -

కట్వితి ।

కటుః - తిక్తః, కటుకస్య తీక్ష్ణశబ్దేన ఉక్తత్వాత్ ।

రూక్షః - న స్నేహః, విదాహీ - సన్తాపకః । అతిశబ్దస్య సర్వత్ర యోజనమేవ అభినయతి -

అతికటురితి ।

దుఃఖం - తాత్కాలికీ పీడా, ఇష్టవియోగజం దుఃఖం - శోకః, ఆమయః - రోగః

॥ ౯ ॥