ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಅಷ್ಟಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಪೂರ್ವಪೃಷ್ಠಮ್      ಉತ್ತರಪೃಷ್ಠಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ —
ಕಾಮ್ಯಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ನ್ಯಾಸಂ ಸಂನ್ಯಾಸಂ ಕವಯೋ ವಿದುಃ ।
ಸರ್ವಕರ್ಮಫಲತ್ಯಾಗಂ ಪ್ರಾಹುಸ್ತ್ಯಾಗಂ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ ॥ ೨ ॥
ನನು ನಿತ್ಯನೈಮಿತ್ತಿಕಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಮೇವ ನಾಸ್ತಿ ಇತಿ ಆಹುಃ । ಕಥಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ತೇಷಾಂ ಫಲತ್ಯಾಗಃ, ಯಥಾ ವಂಧ್ಯಾಯಾಃ ಪುತ್ರತ್ಯಾಗಃ ? ನೈಷ ದೋಷಃ, ನಿತ್ಯಾನಾಮಪಿ ಕರ್ಮಣಾಂ ಭಗವತಾ ಫಲವತ್ತ್ವಸ್ಯ ಇಷ್ಟತ್ವಾತ್ । ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಹಿ ಭಗವಾನ್ ‘ಅನಿಷ್ಟಮಿಷ್ಟಂ ಮಿಶ್ರಂ ಚ’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೧೨) ಇತಿ ‘ನ ತು ಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಮ್’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೧೨) ಇತಿ ಚ । ಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಮೇವ ಹಿ ಕೇವಲಂ ಕರ್ಮಫಲಾಸಂಬಂಧಂ ದರ್ಶಯನ್ ಅಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಂ ನಿತ್ಯಕರ್ಮಫಲಪ್ರಾಪ್ತಿಮ್ ‘ಭವತ್ಯತ್ಯಾಗಿನಾಂ ಪ್ರೇತ್ಯ’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೧೨) ಇತಿ ದರ್ಶಯತಿ ॥ ೨ ॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ —
ಕಾಮ್ಯಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ನ್ಯಾಸಂ ಸಂನ್ಯಾಸಂ ಕವಯೋ ವಿದುಃ ।
ಸರ್ವಕರ್ಮಫಲತ್ಯಾಗಂ ಪ್ರಾಹುಸ್ತ್ಯಾಗಂ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ ॥ ೨ ॥
ನನು ನಿತ್ಯನೈಮಿತ್ತಿಕಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಮೇವ ನಾಸ್ತಿ ಇತಿ ಆಹುಃ । ಕಥಮ್ ಉಚ್ಯತೇ ತೇಷಾಂ ಫಲತ್ಯಾಗಃ, ಯಥಾ ವಂಧ್ಯಾಯಾಃ ಪುತ್ರತ್ಯಾಗಃ ? ನೈಷ ದೋಷಃ, ನಿತ್ಯಾನಾಮಪಿ ಕರ್ಮಣಾಂ ಭಗವತಾ ಫಲವತ್ತ್ವಸ್ಯ ಇಷ್ಟತ್ವಾತ್ । ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಹಿ ಭಗವಾನ್ ‘ಅನಿಷ್ಟಮಿಷ್ಟಂ ಮಿಶ್ರಂ ಚ’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೧೨) ಇತಿ ‘ನ ತು ಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಮ್’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೧೨) ಇತಿ ಚ । ಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಮೇವ ಹಿ ಕೇವಲಂ ಕರ್ಮಫಲಾಸಂಬಂಧಂ ದರ್ಶಯನ್ ಅಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಂ ನಿತ್ಯಕರ್ಮಫಲಪ್ರಾಪ್ತಿಮ್ ‘ಭವತ್ಯತ್ಯಾಗಿನಾಂ ಪ್ರೇತ್ಯ’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೧೨) ಇತಿ ದರ್ಶಯತಿ ॥ ೨ ॥

ಪುತ್ರಾಭಾವಾತ್ ವಂಧ್ಯಾಯಾಃ ತತ್ತ್ಯಾಗಾಯೋಗವತ್ , ನಿತ್ಯನೈಮಿತ್ತಿಕಕರ್ಮಣಾಮ್ ಅಫಲಾನಾಂ ಫಲತ್ಯಾಗಾನುಪಪತ್ತೇಃ ಉಕ್ತಃ ತ್ಯಾಗಶಬ್ದಾರ್ಥಃ ನ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ ಇತಿ ಶಂಕತೇ -

ನನ್ವಿತಿ ।

ನಿತ್ಯನೈಮಿತ್ತಿಕಕರ್ಮಫಲಸ್ಯ ವಂಧ್ಯಾಪುತ್ರಸಾದೃಶ್ಯಾಭಾವಾತ್ ತತ್ತ್ಯಾಗಸಂಭವಾತ್ ಉಕ್ತಃ ತ್ಯಾಗಶಬ್ದಾರ್ಥಃ ಸಂಭವತಿ ಇತಿ ಸಮಾಧತ್ತೇ -

ನೈಷ ದೋಷ ಇತಿ ।

ಭಗವತಾ ತೇಷಾಂ ಫಲವತ್ತ್ವಮ್ ಇಷ್ಟಮ್ ಇತ್ಯತ್ರ ವಾಕ್ಯಶೇಷಮ್ ಅನುಕೂಲಯತಿ -

ವಕ್ಷ್ಯತೀತಿ ।

ತರ್ಹಿ ಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಮ್ ಅಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಂ ಚ ನಿತ್ಯಾದ್ಯನುಷ್ಠಾಯಿನಾಮ್ ಅವಿಶೇಷೇಣ ತತ್ಫಲಂ ಸ್ಯಾತ್ ಇತಿ ಚೇತ್ , ನೈವ ಇತ್ಯಾಹ -

ನ ತ್ವಿತಿ ।

ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಇತಿ ಅನುಕರ್ಷಣಂ ಚಕಾರಾರ್ಥಃ ।

ಪ್ರಸಕ್ತಸ್ಯ ವಚಸಃ ಅರ್ಥಂ ಪ್ರಕೃತೋಪಯೋಗಿತ್ವೇನ ಸಂಗೃಹ್ಯ ಸ್ಮಾರಯತಿ -

ಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಮ್ ಇತಿ

॥ ೨ ॥