ಕರ್ಮಾಧಿಕೃತಾನಾಂ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾತಃ ವಿಭಕ್ತನಿಷ್ಠಾವತ್ತ್ವೇನ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಾನಾಮಪಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥೋಪಸಂಹಾರೇ ಪುನಃ ವಿಚಾರ್ಯತ್ವವತ್ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾನಾಮ್ ಅಪಿ ವಿಚಾರ್ಯತ್ವಮ್ ಅತ್ರ ಅವಿರುದ್ಧಮ್ ಇತಿ ಶಂಕತೇ -
ನನ್ವಿತಿ ।
ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ - ಪರಮಾರ್ಥಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾನಾಂ, ನ ಅತ್ರ ವಿಚಾರ್ಯತಾ ಇತಿ ಉತ್ತರಮ್ ಆಹ -
ನ ತೇಷಾಮಿತಿ ।
ನನು ತೇಷಾಮಪಿ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಕ್ಲೇಶದುಃಖಾದಿ ಪಶ್ಯತಾಂ ತದನುರೋಧೇನ ರಾಜಸಕರ್ಮತ್ಯಾಗಸಿದ್ಧೇಃ ವಿಚಾರ್ಯತ್ವಮ್ ? ನ ಇತ್ಯಾಹ -
ನ ಕಾಯೇತಿ ।
ತತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರಾಧ್ಯಾಯೋಕ್ತಂ ಹೇತೂಕರೋತಿ -
ಇಚ್ಛಾದೀನಾಮಿತಿ ।
ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಸಾಂಖ್ಯಾದೀನಾಂ ಕ್ಲೇಶಾದ್ಯಪ್ರತಿಪತ್ತೌ ಫಲಿತಮ್ ಆಹ -
ಅತ ಇತಿ ।
ನನು ತೇಷಾಂ ಕ್ಲೇಶಾದ್ಯದರ್ಶನೇಽಪಿ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪಶ್ಯತಾಂ ತತ್ತ್ಯಾಗಃ ಯುಕ್ತಃ, ತೇಷಾಂ ಕಾಯಕ್ಲೇಶಾದಿಕರತ್ವಾತ್ । ನ ಇತ್ಯಾಹ-
ನಾಪೀತಿ ।
ಅಜ್ಞಾನಾಂ ಮೋಹಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಾತ್ ನಿಯತಮಪಿ ಕರ್ಮ ತ್ಯಕ್ತುಂ ಶಕ್ಯಂ, ನ ತತ್ತ್ವವಿದಾಂ, ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಕರ್ಮಾದರ್ಶನೇನ ತತ್ತ್ಯಾಗೇ ಹೇತ್ವಭಾವಾತ್ , ಇತಿ ಮತ್ವಾ ಆಹ -
ಮೋಹಾದಿತಿ ।
ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ತೇಷಾಮ್ ಆತ್ಮನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಅಪಶ್ಯತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಭಾವೇ ತತ್ತ್ಯಾಗಃ ಸಂನ್ಯಾಸಃ ? ತತ್ರ ಆಹ -
ಗುಣಾನಾಮಿತಿ ।
ಅವಿವೇಕಪ್ರಾಪ್ತಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ, ತ್ಯಾಗಃ ತತ್ತ್ವವಿದಾಮ್ ಇತ್ಯುಕ್ತಂ ಸ್ಮಾರಯನ್ , ಅಪ್ರಾಪ್ತಪ್ರತಿಷೇಧಂ ಪ್ರತ್ಯಾದಿಶತಿ -
ಸರ್ವೇತಿ ।
ತತ್ತ್ವವಿದಾಮ್ ಅತ್ರ ಅವಿಚಾರ್ಯತ್ವೇ ಫಲಿತಮ್ ಆಹ -
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಯೇ ಅನಾತ್ಮವಿದಃ, ತೇ ಏವ ಇತಿ ಉತ್ತರತ್ರ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಕರ್ಮಣಿ ಅಧಿಕೃತಾನಾಮ್ ಅನಾತ್ಮವಿದಾಂ ಕರ್ಮತ್ಯಾಗಸಂಭಾವನಾಂ ದರ್ಶಯತಿ -
ಯೇಷಾಂ ಚೇತಿ ।
ತನ್ನಿಂದಾ ಕುತ್ರ ಉಪಯುಕ್ತಾ ? ಇತಿ ಆಶಂಕ್ಯ ಆಹ -
ಕರ್ಮಿಣಾಮಿತಿ ।
ಕಿಂಚ ಪರಮಾರ್ಥಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತ್ವೋಪಲಂಭಾತ್ ನ ನಿಂದಾವಿಷಯತ್ವಮ್ ಇತ್ಯಾಹ -
ಸರ್ವೇತಿ ।
ಕಿಂಚ ಅತ್ರಾಪಿ ‘ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಯಥಾ’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮-೫೦) ಇತ್ಯಾದಿನಾ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಯಾಃ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣತ್ವಾತ್ ತದ್ವತಾಂ ನ ಇಹ ವಿಚಾರ್ಯತ ಇತ್ಯಾಹ -
ವಕ್ಷ್ಯತೀತಿ ।
ಕರ್ಮಾಧಿಕೃತಾನಾಮೇವ ಅತ್ರ ವಿವಕ್ಷಿತತ್ವಂ, ನ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾನಾಮ್ , ಇತಿ ಉಪಸಂಹರತಿ -
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ನನು ಸಂನ್ಯಾಸಶಬ್ದೇನ ಸರ್ವಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸಸ್ಯ ಗ್ರಾಹ್ಯತ್ವಾತ್ ತಥಾವಿಧಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಮ್ ಇಹ ವಿವಕ್ಷಿತತ್ವಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ? ತತ್ರ ಆಹ -
ಕರ್ಮೇತಿ ।
ಸಂನ್ಯಾಸಶಬ್ದೇನ ಮುಖ್ಯಸ್ಯೈವ ಸಂನ್ಯಾಸಸ್ಯ ಗ್ರಹಣಮ್ , ಗೌಣಮುಖ್ಯಯೋಃ ಮುಖ್ಯೇ ಕಾರ್ಯಸಂಪ್ರತ್ಯಯಾತ್ , ಅನ್ಯಥಾ ತದಸಂಭವೇ ಹೇತೂಕ್ತಿವೈಯರ್ಥ್ಯೇತಿ, ಅಪ್ರಾಪ್ತತಿಷೇಧಾತ್ , ಇತಿ ಶಂಕತೇ -
ಸರ್ವೇತಿ ।