ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
யஸ்ய நாஹங்க்ருதோ பா⁴வோ பு³த்³தி⁴ர்யஸ்ய லிப்யதே
ஹத்வாபி இமாம்ல்லோகாந்ந ஹந்தி நிப³த்⁴யதே ॥ 17 ॥
யஸ்ய ஶாஸ்த்ராசார்யோபதே³ஶந்யாயஸம்ஸ்க்ருதாத்மந: ப⁴வதி அஹங்க்ருத:அஹம் கர்தாஇத்யேவம்லக்ஷண: பா⁴வ: பா⁴வநா ப்ரத்யய:ஏதே ஏவ பஞ்ச அதி⁴ஷ்டா²நாத³ய: அவித்³யயா ஆத்மநி கல்பிதா: ஸர்வகர்மணாம் கர்தார:, அஹம் , அஹம் து தத்³வ்யாபாராணாம் ஸாக்ஷிபூ⁴த: அப்ராணோ ஹ்யமநா: ஶுப்⁴ரோ ஹ்யக்ஷராத்பரத: பர:’ (மு. உ. 2 । 1 । 2) கேவல: அவிக்ரிய: இத்யேவம் பஶ்யதீதி ஏதத்பு³த்³தி⁴: அந்த:கரணம் யஸ்ய ஆத்மந: உபாதி⁴பூ⁴தா லிப்யதே அநுஶயிநீ ப⁴வதி — ‘இத³மஹமகார்ஷம் , தேந அஹம் நரகம் க³மிஷ்யாமிஇத்யேவம் யஸ்ய பு³த்³தி⁴: லிப்யதேஸ: ஸுமதி:, ஸ: பஶ்யதிஹத்வா அபி ஸ: இமாந் லோகாந் , ஸர்வாந் இமாந் ப்ராணிந: இத்யர்த²:, ஹந்தி ஹநநக்ரியாம் கரோதி, நிப³த்⁴யதே நாபி தத்கார்யேண அத⁴ர்மப²லேந ஸம்ப³த்⁴யதே
யஸ்ய நாஹங்க்ருதோ பா⁴வோ பு³த்³தி⁴ர்யஸ்ய லிப்யதே
ஹத்வாபி இமாம்ல்லோகாந்ந ஹந்தி நிப³த்⁴யதே ॥ 17 ॥
யஸ்ய ஶாஸ்த்ராசார்யோபதே³ஶந்யாயஸம்ஸ்க்ருதாத்மந: ப⁴வதி அஹங்க்ருத:அஹம் கர்தாஇத்யேவம்லக்ஷண: பா⁴வ: பா⁴வநா ப்ரத்யய:ஏதே ஏவ பஞ்ச அதி⁴ஷ்டா²நாத³ய: அவித்³யயா ஆத்மநி கல்பிதா: ஸர்வகர்மணாம் கர்தார:, அஹம் , அஹம் து தத்³வ்யாபாராணாம் ஸாக்ஷிபூ⁴த: அப்ராணோ ஹ்யமநா: ஶுப்⁴ரோ ஹ்யக்ஷராத்பரத: பர:’ (மு. உ. 2 । 1 । 2) கேவல: அவிக்ரிய: இத்யேவம் பஶ்யதீதி ஏதத்பு³த்³தி⁴: அந்த:கரணம் யஸ்ய ஆத்மந: உபாதி⁴பூ⁴தா லிப்யதே அநுஶயிநீ ப⁴வதி — ‘இத³மஹமகார்ஷம் , தேந அஹம் நரகம் க³மிஷ்யாமிஇத்யேவம் யஸ்ய பு³த்³தி⁴: லிப்யதேஸ: ஸுமதி:, ஸ: பஶ்யதிஹத்வா அபி ஸ: இமாந் லோகாந் , ஸர்வாந் இமாந் ப்ராணிந: இத்யர்த²:, ஹந்தி ஹநநக்ரியாம் கரோதி, நிப³த்⁴யதே நாபி தத்கார்யேண அத⁴ர்மப²லேந ஸம்ப³த்⁴யதே

அஹம் கர்தா இதி ஆத்மநி கர்த்ருத்வப்ரத்யயாபா⁴வே குத்ர கர்த்ருத்வதீ⁴: இதி ஆஶங்க்ய ஆஹ-

ஏதே இதி ।

கத²ம் தர்ஹி கர்த்ருத்வதீ⁴: ஆத்மநி ? இதி ஆஶங்க்ய, அதி⁴ஷ்டா²நாதீ³நாம் தத்³வ்யாபாராணாம் ச ஸாக்ஷித்வாத் இதி ஆஹ -

அஹம் த்விதி ।

ஆத்மந: ந ஸ்வத: அஸ்தி க்ரியாஶக்திமத்த்வம் இதி அத்ர ப்ரமாணம் ஆஹ -

அப்ராணோ ஹீதி ।

நாபி தஸ்ய ஸ்வத: ஜ்ஞாநஶக்திமத்த்வம் இதி ஆஹ -

அமநா இதி ।

உபாதி⁴த்³வயாஸம்ப³ந்தே⁴ ஶுத்³த⁴த்வம் ப²லிதம் ஆஹ -

ஶுப்⁴ர இதி ।

காரணஸம்ப³ந்தா⁴த் அஶுத்³தி⁴ம் ஆஶங்க்ய உக்தம் -

அக்ஷராதி³தி ।

கார்யகாரணயோ: ஆத்மாஸ்பர்ஶித்வேந பார்த²க்யே, ஸத்³விதீயத்வம் ஆஶங்க்ய, தயோ: அவஸ்துத்வாத் மைவம் இத்யாஹ -

கேவல இதி ।

ஜந்மாதி³ ஸர்வவிக்ரியாரஹிதத்வேந கௌடஸ்த்²யம் ஆஹ -

அவிக்ரிய இதி ।

பு³த்³தி⁴ர்யஸ்யேத்யாதி³ வ்யாசஷ்டே -

பு³த்³தி⁴ரிதி ।

ந அநுஶாயிநீ - ந அநுஶயவதீ, ந க்லேஶஶாலிநீ இத்யர்த²: ।

த்³விதீயபாத³ஸ்ய அக்ஷரார்த²ம் உக்தவா வாக்யார்த²மாஹ -

இத³மிதி ।

பாபம் கர்ம இத³மா பராம்ருஶ்யதே ।

லோகாநாம் ப்ராணஸம்ப³ந்தா⁴பா⁴வே குத: ஹிம்ஸா இதி ஆஶங்க்ய ஆஹ -

ப்ராணிந: இதி ।