ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ವಿಷಯೇಂದ್ರಿಯಸಂಯೋಗಾದ್ಯತ್ತದಗ್ರೇಽಮೃತೋಪಮಮ್
ಪರಿಣಾಮೇ ವಿಷಮಿವ ತತ್ಸುಖಂ ರಾಜಸಂ ಸ್ಮೃತಮ್ ॥ ೩೮ ॥
ವಿಷಯೇಂದ್ರಿಯಸಂಯೋಗಾತ್ ಜಾಯತೇ ಯತ್ ಸುಖಮ್ ತತ್ ಸುಖಮ್ ಅಗ್ರೇ ಪ್ರಥಮಕ್ಷಣೇ ಅಮೃತೋಪಮಮ್ ಅಮೃತಸಮಮ್ , ಪರಿಣಾಮೇ ವಿಷಮಿವ, ಬಲವೀರ್ಯರೂಪಪ್ರಜ್ಞಾಮೇಧಾಧನೋತ್ಸಾಹಹಾನಿಹೇತುತ್ವಾತ್ ಅಧರ್ಮತಜ್ಜನಿತನರಕಾದಿಹೇತುತ್ವಾಚ್ಚ ಪರಿಣಾಮೇ ತದುಪಭೋಗಪರಿಣಾಮಾಂತೇ ವಿಷಮಿವ, ತತ್ ಸುಖಂ ರಾಜಸಂ ಸ್ಮೃತಮ್ ॥ ೩೮ ॥
ವಿಷಯೇಂದ್ರಿಯಸಂಯೋಗಾದ್ಯತ್ತದಗ್ರೇಽಮೃತೋಪಮಮ್
ಪರಿಣಾಮೇ ವಿಷಮಿವ ತತ್ಸುಖಂ ರಾಜಸಂ ಸ್ಮೃತಮ್ ॥ ೩೮ ॥
ವಿಷಯೇಂದ್ರಿಯಸಂಯೋಗಾತ್ ಜಾಯತೇ ಯತ್ ಸುಖಮ್ ತತ್ ಸುಖಮ್ ಅಗ್ರೇ ಪ್ರಥಮಕ್ಷಣೇ ಅಮೃತೋಪಮಮ್ ಅಮೃತಸಮಮ್ , ಪರಿಣಾಮೇ ವಿಷಮಿವ, ಬಲವೀರ್ಯರೂಪಪ್ರಜ್ಞಾಮೇಧಾಧನೋತ್ಸಾಹಹಾನಿಹೇತುತ್ವಾತ್ ಅಧರ್ಮತಜ್ಜನಿತನರಕಾದಿಹೇತುತ್ವಾಚ್ಚ ಪರಿಣಾಮೇ ತದುಪಭೋಗಪರಿಣಾಮಾಂತೇ ವಿಷಮಿವ, ತತ್ ಸುಖಂ ರಾಜಸಂ ಸ್ಮೃತಮ್ ॥ ೩೮ ॥

ರಾಜಸಂ ಸುಖಂ ಹೇಯತ್ವಾಯ ಕಥಯತಿ -

ವಿಷಯೇತಿ ।

ಬಲಂ - ಸಂಘಾತಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ, ವೀರ್ಯಂ - ಪರಾಕ್ರಮಕೃತಂ ಯಶಃ, ರೂಪಂ - ಶರೀರಸೌಂದರ್ಯಂ, ಪ್ರಜ್ಞಾ - ಶ್ರುತಾರ್ಥಗ್ರಹಣಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ, ಮೇಧಾ - ಗೃಹೀತಾರ್ಥಸ್ಯ ಅವಿಸ್ಮರಣೇನ ಘಾರಣಶಕ್ತಿಃ, ಧನಂ - ಗೋಹಿರಣ್ಯಾದಿ, ಉತ್ಸಾಹಸ್ತು - ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರತಿ ಉಪಕ್ರಮಾದಿಃ, ಏತೇಷಾಂ ನಾಶಕತ್ವಾತ್ ವೈಷಯಿಕಂ ಸುಖಂ ವಿಷಸಮಮ್ ಇತಿ ಅರ್ಥಃ ।

ತತ್ರೈವ ಹೇತ್ವಂತರಮ್ ಆಹ -

ಅಧರ್ಮೇತಿ

॥ ೩೮ ॥