శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
బ్రాహ్మణక్షత్రియవిశాం శూద్రాణాం పరన్తప
కర్మాణి ప్రవిభక్తాని స్వభావప్రభవైర్గుణైః ॥ ౪౧ ॥
నను శాస్త్రప్రవిభక్తాని శాస్త్రేణ విహితాని బ్రాహ్మణాదీనాం శమాదీని కర్మాణి ; కథమ్ ఉచ్యతే సత్త్వాదిగుణప్రవిభక్తాని ఇతి ? నైష దోషః ; శాస్త్రేణాపి బ్రాహ్మణాదీనాం సత్త్వాదిగుణవిశేషాపేక్షయైవ శమాదీని కర్మాణి ప్రవిభక్తాని, గుణానపేక్షయా, ఇతి శాస్త్రప్రవిభక్తాన్యపి కర్మాణి గుణప్రవిభక్తాని ఇతి ఉచ్యతే ॥ ౪౧ ॥
బ్రాహ్మణక్షత్రియవిశాం శూద్రాణాం పరన్తప
కర్మాణి ప్రవిభక్తాని స్వభావప్రభవైర్గుణైః ॥ ౪౧ ॥
నను శాస్త్రప్రవిభక్తాని శాస్త్రేణ విహితాని బ్రాహ్మణాదీనాం శమాదీని కర్మాణి ; కథమ్ ఉచ్యతే సత్త్వాదిగుణప్రవిభక్తాని ఇతి ? నైష దోషః ; శాస్త్రేణాపి బ్రాహ్మణాదీనాం సత్త్వాదిగుణవిశేషాపేక్షయైవ శమాదీని కర్మాణి ప్రవిభక్తాని, గుణానపేక్షయా, ఇతి శాస్త్రప్రవిభక్తాన్యపి కర్మాణి గుణప్రవిభక్తాని ఇతి ఉచ్యతే ॥ ౪౧ ॥

స్వభావప్రభవైః సత్త్వాదిగుణైః బ్రాహ్మణాదీనాం కర్మాణి ప్రవిభక్తాని ఇతి ఉక్తమ్ ఆక్షిపతి-

నన్వితి ।

శాస్త్రస్య ధర్మవిభాగహేతోః సత్త్వాదివిశేషాపేక్షయైవ విభాగజ్ఞాపకత్వాత్ ఉభయత్ర విభాగహేతుత్వోక్తిః అవిరుద్ధా ఇతి పరిహరతి -

నైష దోష ఇతి

॥ ౪౧ ॥