ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஏதேஷாம் ஜாதிவிஹிதாநாம் கர்மணாம் ஸம்யக³நுஷ்டி²தாநாம் ஸ்வர்க³ப்ராப்தி: ப²லம் ஸ்வபா⁴வத:, வர்ணா ஆஶ்ரமாஶ்ச ஸ்வகர்மநிஷ்டா²: ப்ரேத்ய கர்மப²லமநுபூ⁴ய தத: ஶேஷேண விஶிஷ்டதே³ஶஜாதிகுலத⁴ர்மாயு:ஶ்ருதவ்ருத்தவித்தஸுக²மேத⁴ஸோ ஜந்ம ப்ரதிபத்³யந்தே’ (கௌ³. த⁴. 2 । 2 । 29), (மை. கௌ³. த⁴. 11 । 31) இத்யாதி³ஸ்ம்ருதிப்⁴ய: ; புராணே வர்ணிநாம் ஆஶ்ரமிணாம் லோகப²லபே⁴த³விஶேஷஸ்மரணாத்காரணாந்தராத்து இத³ம் வக்ஷ்யமாணம் ப²லம்
ஏதேஷாம் ஜாதிவிஹிதாநாம் கர்மணாம் ஸம்யக³நுஷ்டி²தாநாம் ஸ்வர்க³ப்ராப்தி: ப²லம் ஸ்வபா⁴வத:, வர்ணா ஆஶ்ரமாஶ்ச ஸ்வகர்மநிஷ்டா²: ப்ரேத்ய கர்மப²லமநுபூ⁴ய தத: ஶேஷேண விஶிஷ்டதே³ஶஜாதிகுலத⁴ர்மாயு:ஶ்ருதவ்ருத்தவித்தஸுக²மேத⁴ஸோ ஜந்ம ப்ரதிபத்³யந்தே’ (கௌ³. த⁴. 2 । 2 । 29), (மை. கௌ³. த⁴. 11 । 31) இத்யாதி³ஸ்ம்ருதிப்⁴ய: ; புராணே வர்ணிநாம் ஆஶ்ரமிணாம் லோகப²லபே⁴த³விஶேஷஸ்மரணாத்காரணாந்தராத்து இத³ம் வக்ஷ்யமாணம் ப²லம்

ஶமாதி³பரிசர்யாந்தகர்மணாம் விப⁴ஜ்ய உக்தாநாம் அப்⁴யுத³யம் ப²லம் ஆதௌ³ உபந்யஸ்யதி-

ஏதேஷாமிதி ।

ஸ்வபா⁴வத: - விஹிதத்வாதே³வ மோக்ஷாபேக்ஷாம் அந்தரேண அநுஷ்டா²நாத் இத்யர்த²: ।

தத்ர ப்ரமாணம் ஆஹ -

வர்ணா: இதி ।

ஶேஷஶப்³தே³ந பு⁴க்தகர்மண: அதிரிக்தம் கர்ம அநுஶயஶப்³தி³தம் உச்யதே । ப்ரத்யேகம் தே³ஶாதி³பி⁴: விஶிஷ்டஶப்³த³: ஸம்ப³த்⁴யதே । ஆதி³ஶப்³தே³ந ‘தத்³யதா² ஆம்ரே ப²லார்தே² நிர்மிதே சா²யாக³ந்தௌ⁴ அநூத்பத்³யேதே, ஏவம் த⁴ர்மம் சர்யமாணம் அர்தா²: அநூத்பத்³யந்தே । ந த⁴ர்ம ஹாநி: ப⁴வதி । ‘ இதி ஸ்ம்ருதி: க்³ருஹ்யதே ।

இதஶ்ச உக்தாநாம் கர்மணாம் ஸ்வர்க³ப²லத்வம் யுக்தம் இத்யாஹ -

புராணே சேதி ।

உக்தம் ஹி -

“யஸ்து ஸம்யக் கரோத்யேவம் க்³ருஹஸ்த²: பரமம் விதி⁴ம் ।
தத்³வர்ணப³ந்த⁴முக்தோ(அ)ஸௌ லோகாந் ஆப்நோத்யநுத்தமாந்“ இதி ।  

“ யஸ்த்வேதாம் நியத: சர்யாம் வாநப்ரஸ்த²ஶ்சரேந்முநி: ।
ஸ த³ஹத்யக்³நிவத்³தோ³ஷாந் ஜயேல்லோகாம்ஶ்ச ஶாஶ்வதாந் ॥“ இதி ।  

“மோக்ஷாஶ்ரமோ யஶ்சரதே யதோ²க்தம் ஶுசி: ஸுஸங்கல்பிதபு³த்³தி⁴யுக்த: ।
அநிந்த⁴நஜ்யோதிரிவ ப்ரஶாந்தம் ஸ ப்³ரஹ்மலோகம் ஶ்ரயதே த்³விஜாதி: ॥ “

இதி ச । “ஸர்வ ஏதே புண்யலோகா ப⁴வந்தி" இதி ஶ்ருதி: சகாரார்த²: ।

யதி³ புந: மோக்ஷாபேக்ஷயா உக்தாநி கர்மாணி அநுஷ்டீ²யேரந் , ததா³ மோக்ஷப²லத்வம் தேஷாம் ஸேத்ஸ்யதி இத்யாஹ-

காரணாந்தராதி³தி ।

ததே³வ காரணாந்தரம், யத் மோக்ஷாபேக்ஷயா தேஷாம் அநுஷ்டா²நம் ।