ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
அஷ்டாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஸஹஜம் கர்ம கௌந்தேய
ஸதோ³ஷமபி ந த்யஜேத் ।
ஸர்வாரம்பா⁴ ஹி தோ³ஷேண
தூ⁴மேநாக்³நிரிவாவ்ருதா: ॥ 48 ॥
கிஞ்ச, உத்பத்³யதே இதி த்³வ்யணுகாதே³: த்³ரவ்யஸ்ய ஸ்வகாரணஸத்தாஸம்ப³ந்த⁴ம் ஆஹு: । ப்ராக் உத்பத்தேஶ்ச அஸத் , பஶ்சாத் காரணவ்யாபாரம் அபேக்ஷ்ய ஸ்வகாரணை: பரமாணுபி⁴: ஸத்தயா ச ஸமவாயலக்ஷணேந ஸம்ப³ந்தே⁴ந ஸம்ப³த்⁴யதே । ஸம்ப³த்³த⁴ம் ஸத் காரணஸமவேதம் ஸத் ப⁴வதி । தத்ர வக்தவ்யம் கத²ம் அஸத: ஸ்வம் காரணம் ப⁴வேத் ஸம்ப³ந்தோ⁴ வா கேநசித் ஸ்யாத் ? ந ஹி வந்த்⁴யாபுத்ரஸ்ய ஸ்வம் காரணம் ஸம்ப³ந்தோ⁴ வா கேநசித் ப்ரமாணத: கல்பயிதும் ஶக்யதே ॥
ஸஹஜம் கர்ம கௌந்தேய
ஸதோ³ஷமபி ந த்யஜேத் ।
ஸர்வாரம்பா⁴ ஹி தோ³ஷேண
தூ⁴மேநாக்³நிரிவாவ்ருதா: ॥ 48 ॥
கிஞ்ச, உத்பத்³யதே இதி த்³வ்யணுகாதே³: த்³ரவ்யஸ்ய ஸ்வகாரணஸத்தாஸம்ப³ந்த⁴ம் ஆஹு: । ப்ராக் உத்பத்தேஶ்ச அஸத் , பஶ்சாத் காரணவ்யாபாரம் அபேக்ஷ்ய ஸ்வகாரணை: பரமாணுபி⁴: ஸத்தயா ச ஸமவாயலக்ஷணேந ஸம்ப³ந்தே⁴ந ஸம்ப³த்⁴யதே । ஸம்ப³த்³த⁴ம் ஸத் காரணஸமவேதம் ஸத் ப⁴வதி । தத்ர வக்தவ்யம் கத²ம் அஸத: ஸ்வம் காரணம் ப⁴வேத் ஸம்ப³ந்தோ⁴ வா கேநசித் ஸ்யாத் ? ந ஹி வந்த்⁴யாபுத்ரஸ்ய ஸ்வம் காரணம் ஸம்ப³ந்தோ⁴ வா கேநசித் ப்ரமாணத: கல்பயிதும் ஶக்யதே ॥

இதஶ்ச அஸத்கார்யவாத³: ந யுக்திமாந் இத்யாஹ -

கிஞ்சேதி ।

ததே³வ ஹேத்வந்தரம் ஸ்போ²ரயிதும் பரமதம் அநுவத³தி -

உத்பத்³யத இதீதி ।

பரகீயம் வசநமேவ வ்யாசஷ்டே -

ப்ராகி³தி ।

ஸம்ப³த்³த⁴ம் ஸத் இதி அநேந காரணஸம்ப³ந்தே⁴ ஸதி கார்யஸ்ய ஸத்தாஸம்ப³ந்த⁴: ப⁴வதி இதி உக்தம் ।

ததே³வ ஸ்பு²டயதி -

காரணேதி ।

பரமதமேவ அநுபா⁴ஷ்ய தூ³ஷயதி -

தத்ரேதி ।

கார்யஸ்ய அஸதோ(அ)பி காரணம் ஸம்ப⁴வதி ।

தஸ்ய ச கார்யேண ஸம்ப³ந்த⁴: ஸித்³த்⁴யதி இதி ஆஶங்க்ய ஆஹ -

ந ஹீதி ।

அஸத்த்வாதே³வ அஸத: ஸம்ப³ந்தா⁴பா⁴வே கரணஸ்ய ஸதோ(அ)பி ந தேந ஸம்ப³ந்த⁴: அநுமாதும் ஶக்யதே ; ஸத³ஸதோ: ஸம்ப³ந்தா⁴பா⁴வாத் இத்யர்த²: ।