ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
அஷ்டாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஸித்³தி⁴ம் ப்ராப்தோ யதா² ப்³ரஹ்ம ததா²ப்நோதி நிபோ³த⁴ மே ।
ஸமாஸேநைவ கௌந்தேய நிஷ்டா² ஜ்ஞாநஸ்ய யா பரா ॥ 50 ॥
யேஷாமபி நிராகாரம் ஜ்ஞாநம் அப்ரத்யக்ஷம் , தேஷாமபி ஜ்ஞாநவஶேநைவ ஜ்ஞேயாவக³திரிதி ஜ்ஞாநம் அத்யந்தப்ரஸித்³த⁴ம் ஸுகா²தி³வதே³வ இதி அப்⁴யுபக³ந்தவ்யம் । ஜிஜ்ஞாஸாநுபபத்தேஶ்ச — அப்ரஸித்³த⁴ம் சேத் ஜ்ஞாநம் , ஜ்ஞேயவத் ஜிஜ்ஞாஸ்யேத । யதா² ஜ்ஞேயம் க⁴டாதி³லக்ஷணம் ஜ்ஞாநேந ஜ்ஞாதா வ்யாப்தும் இச்ச²தி, ததா² ஜ்ஞாநமபி ஜ்ஞாநாந்தரேண ஜ்ஞாதவ்யம் ஆப்தும் இச்சே²த் । ந ஏதத் அஸ்தி । அத: அத்யந்தப்ரஸித்³த⁴ம் ஜ்ஞாநம் , ஜ்ஞாதாபி அத ஏவ ப்ரஸித்³த⁴: இதி । தஸ்மாத் ஜ்ஞாநே யத்நோ ந கர்தவ்ய:, கிம் து அநாத்மநி ஆத்மபு³த்³தி⁴நிவ்ருத்தாவேவ । தஸ்மாத் ஜ்ஞாநநிஷ்டா² ஸுஸம்பாத்³யா ॥ 50 ॥
ஸித்³தி⁴ம் ப்ராப்தோ யதா² ப்³ரஹ்ம ததா²ப்நோதி நிபோ³த⁴ மே ।
ஸமாஸேநைவ கௌந்தேய நிஷ்டா² ஜ்ஞாநஸ்ய யா பரா ॥ 50 ॥
யேஷாமபி நிராகாரம் ஜ்ஞாநம் அப்ரத்யக்ஷம் , தேஷாமபி ஜ்ஞாநவஶேநைவ ஜ்ஞேயாவக³திரிதி ஜ்ஞாநம் அத்யந்தப்ரஸித்³த⁴ம் ஸுகா²தி³வதே³வ இதி அப்⁴யுபக³ந்தவ்யம் । ஜிஜ்ஞாஸாநுபபத்தேஶ்ச — அப்ரஸித்³த⁴ம் சேத் ஜ்ஞாநம் , ஜ்ஞேயவத் ஜிஜ்ஞாஸ்யேத । யதா² ஜ்ஞேயம் க⁴டாதி³லக்ஷணம் ஜ்ஞாநேந ஜ்ஞாதா வ்யாப்தும் இச்ச²தி, ததா² ஜ்ஞாநமபி ஜ்ஞாநாந்தரேண ஜ்ஞாதவ்யம் ஆப்தும் இச்சே²த் । ந ஏதத் அஸ்தி । அத: அத்யந்தப்ரஸித்³த⁴ம் ஜ்ஞாநம் , ஜ்ஞாதாபி அத ஏவ ப்ரஸித்³த⁴: இதி । தஸ்மாத் ஜ்ஞாநே யத்நோ ந கர்தவ்ய:, கிம் து அநாத்மநி ஆத்மபு³த்³தி⁴நிவ்ருத்தாவேவ । தஸ்மாத் ஜ்ஞாநநிஷ்டா² ஸுஸம்பாத்³யா ॥ 50 ॥

நநு அநாகாராமேவ அநுமிமீமஹே பு³த்³தி⁴ம் இதி வத³தாம் அநாகாரம் அப்ரத்யக்ஷம் இச்ச²தாம் ப்ராக் அர்தா²வக³தே: அப்ரஸித்³த⁴மேவ ஜ்ஞாநம் ? ந, இத்யாஹ -

யேஷாமிதி ।

ஸுகா²தி³வத் ऩித்யாநுப⁴வக³ம்யம் ஜ்ஞாநம் ந அநுமேயம் விஷயாவக³த்யா தத³நுமிதௌ இதரேதராஶ்ரயாத் இதி பா⁴வ: ।

இதஶ்ச ஜ்ஞாநம் ப்ரஸித்³த⁴ம் , அந்யதா² தத்ர ஜிஜ்ஞாஸாப்ரஸங்கா³த் । ந ச ஜ்ஞாநே ஜிஜ்ஞாஸா ப்ரஸித்³தா⁴ । ப்ரஸித்³தே⁴ ச தத³யோகா³த் , இத்யாஹ -

ஜிஜ்ஞாஸேதி ।

ததே³வ ப்ரபஞ்சயதி -

அப்ரஸித்³த⁴ம் சேதி³தி ।

த்³ருஷ்டாந்தமேவ வ்யாசஷ்டே-

யதே²தி ।

தா³ர்ஷ்டாந்திகம் விவ்ருணோதி -

ததே²தி ।

இஷ்டாபத்திம் நிராசஷ்டே -

ந சேதி ।

ஜ்ஞாநஸ்ய ஜ்ஞாநாந்தரேண ஜ்ஞேயத்வம் ஏதச்ச²ப்³தா³ர்த²: । அநவஸ்தா²பத்தே: இத்யர்த²: ।

ஜ்ஞாநே ஜிஜ்ஞாஸாநுபபத்தௌ ப²லிதம் ஆஹ -

அத இதி ।

ப்ரஸித்³தே⁴(அ)பி, ஜ்ஞாநே, ஜ்ஞாதரி ஆத்மநி கிம் ஆயாதம் ? ததா³ஹ -

ஜ்ஞாதாபீதி ।

ஜ்ஞாநஸ்ய, விநா ஜ்ஞாதாரம் , அபர்யவஸாநாத் இத்யர்த²: ।

ஜ்ஞாநஸ்ய ப்ரஸித்³த⁴த்வே தவ பா⁴வநாபர்யாய: விதி⁴: நாஸ்தி இத்யாஹ -

தஸ்மாதி³தி ।

குத்ர தர்ஹி ப்ரயத்நாக்²யா பா⁴வநா இதி ஆஶங்க்ய, ஆஹ -

கிம் த்விதி ।

அவிஷயே நிராகாரே ச ஆத்மநி ஜ்ஞாநநிஷ்டா²யா: து³ஸ்ஸம்பாத்³யத்வாபா⁴வே ப²லிதம் நிக³மயதி -

தஸ்மாதி³தி

॥ 50 ॥