ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஸித்³தி⁴ம் ப்ராப்தோ யதா² ப்³ரஹ்ம ததா²ப்நோதி நிபோ³த⁴ மே
ஸமாஸேநைவ கௌந்தேய நிஷ்டா² ஜ்ஞாநஸ்ய யா பரா ॥ 50 ॥
கேசித்து பண்டி³தம்மந்யா:நிராகாரத்வாத் ஆத்மவஸ்து உபைதி பு³த்³தி⁴:அத: து³:ஸாத்⁴யா ஸம்யக்³ஜ்ஞாநநிஷ்டா²இத்யாஹு:ஸத்யம் ; ஏவம் கு³ருஸம்ப்ரதா³யரஹிதாநாம் அஶ்ருதவேதா³ந்தாநாம் அத்யந்தப³ஹிர்விஷயாஸக்தபு³த்³தீ⁴நாம் ஸம்யக்ப்ரமாணேஷு அக்ருதஶ்ரமாணாம்தத்³விபரீதாநாம் து லௌகிகக்³ராஹ்யக்³ராஹகத்³வைதவஸ்துநி ஸத்³பு³த்³தி⁴: நிதராம் து³:ஸம்பாதா³, ஆத்மசைதந்யவ்யதிரேகேண வஸ்த்வந்தரஸ்ய அநுபலப்³தே⁴:, யதா² ஏதத் ஏவமேவ, அந்யதா²இதி அவோசாம ; உக்தம் ப⁴க³வதா யஸ்யாம் ஜாக்³ரதி பூ⁴தாநி ஸா நிஶா பஶ்யதோ முநே:’ (ப⁴. கீ³. 2 । 69) இதிதஸ்மாத் பா³ஹ்யாகாரபே⁴த³பு³த்³தி⁴நிவ்ருத்திரேவ ஆத்மஸ்வரூபாவலம்ப³நகாரணம் ஹி ஆத்மா நாம கஸ்யசித் கதா³சித் அப்ரஸித்³த⁴: ப்ராப்ய: ஹேய: உபாதே³யோ வா ; அப்ரஸித்³தே⁴ ஹி தஸ்மிந் ஆத்மநி ஸ்வார்தா²: ஸர்வா: ப்ரவ்ருத்தய: வ்யர்தா²: ப்ரஸஜ்யேரந் தே³ஹாத்³யசேதநார்த²த்வம் ஶக்யம் கல்பயிதும் ஸுகா²ர்த²ம் ஸுக²ம் , து³:கா²ர்த²ம் து³:க²ம்ஆத்மாவக³த்யவஸாநார்த²த்வாச்ச ஸர்வவ்யவஹாரஸ்யதஸ்மாத் யதா² ஸ்வதே³ஹஸ்ய பரிச்சே²தா³ய ப்ரமாணாந்தராபேக்ஷா, ததோ(அ)பி ஆத்மந: அந்தரதமத்வாத் தத³வக³திம் ப்ரதி ப்ரமாணாந்தராபேக்ஷா ; இதி ஆத்மஜ்ஞாநநிஷ்டா² விவேகிநாம் ஸுப்ரஸித்³தா⁴ இதி ஸித்³த⁴ம்
ஸித்³தி⁴ம் ப்ராப்தோ யதா² ப்³ரஹ்ம ததா²ப்நோதி நிபோ³த⁴ மே
ஸமாஸேநைவ கௌந்தேய நிஷ்டா² ஜ்ஞாநஸ்ய யா பரா ॥ 50 ॥
கேசித்து பண்டி³தம்மந்யா:நிராகாரத்வாத் ஆத்மவஸ்து உபைதி பு³த்³தி⁴:அத: து³:ஸாத்⁴யா ஸம்யக்³ஜ்ஞாநநிஷ்டா²இத்யாஹு:ஸத்யம் ; ஏவம் கு³ருஸம்ப்ரதா³யரஹிதாநாம் அஶ்ருதவேதா³ந்தாநாம் அத்யந்தப³ஹிர்விஷயாஸக்தபு³த்³தீ⁴நாம் ஸம்யக்ப்ரமாணேஷு அக்ருதஶ்ரமாணாம்தத்³விபரீதாநாம் து லௌகிகக்³ராஹ்யக்³ராஹகத்³வைதவஸ்துநி ஸத்³பு³த்³தி⁴: நிதராம் து³:ஸம்பாதா³, ஆத்மசைதந்யவ்யதிரேகேண வஸ்த்வந்தரஸ்ய அநுபலப்³தே⁴:, யதா² ஏதத் ஏவமேவ, அந்யதா²இதி அவோசாம ; உக்தம் ப⁴க³வதா யஸ்யாம் ஜாக்³ரதி பூ⁴தாநி ஸா நிஶா பஶ்யதோ முநே:’ (ப⁴. கீ³. 2 । 69) இதிதஸ்மாத் பா³ஹ்யாகாரபே⁴த³பு³த்³தி⁴நிவ்ருத்திரேவ ஆத்மஸ்வரூபாவலம்ப³நகாரணம் ஹி ஆத்மா நாம கஸ்யசித் கதா³சித் அப்ரஸித்³த⁴: ப்ராப்ய: ஹேய: உபாதே³யோ வா ; அப்ரஸித்³தே⁴ ஹி தஸ்மிந் ஆத்மநி ஸ்வார்தா²: ஸர்வா: ப்ரவ்ருத்தய: வ்யர்தா²: ப்ரஸஜ்யேரந் தே³ஹாத்³யசேதநார்த²த்வம் ஶக்யம் கல்பயிதும் ஸுகா²ர்த²ம் ஸுக²ம் , து³:கா²ர்த²ம் து³:க²ம்ஆத்மாவக³த்யவஸாநார்த²த்வாச்ச ஸர்வவ்யவஹாரஸ்யதஸ்மாத் யதா² ஸ்வதே³ஹஸ்ய பரிச்சே²தா³ய ப்ரமாணாந்தராபேக்ஷா, ததோ(அ)பி ஆத்மந: அந்தரதமத்வாத் தத³வக³திம் ப்ரதி ப்ரமாணாந்தராபேக்ஷா ; இதி ஆத்மஜ்ஞாநநிஷ்டா² விவேகிநாம் ஸுப்ரஸித்³தா⁴ இதி ஸித்³த⁴ம்

ஆத்மந: நிராகாரத்வாத் தஸ்மிந் பு³த்³த⁴: அப்ரவ்ருத்தே: ஸம்யக்³ஜ்ஞாநாநிஷ்டா² ந ஸுஸம்பாத்³யா இதி மதம் உபஸ்தா²பயதி -

கேசித்த்விதி ।

ப³ஹிர்முகா²நாம் அந்தர்முகா²நாம் வா ப்³ரஹ்மணி ஸம்யக் ஜ்ஞாநநிஷ்டா² து³:ஸாத்⁴யா இதி விகல்ப்ய ஆத்³யம் அநூத்³ய அங்கீ³கரோதி -

ஸத்யமிதி ।

பூர்வபூர்வவிஶேஷணம் உத்தரோத்தரவிஶேஷணே ஹேதுத்வேந யோஜநீயம் ।

த்³விதீயம் தூ³ஷயதி -

தத்³விபரீதாநாமிதி ।

அத்³வைதநிஷ்டா²நாம் த்³வைதவிஷயே ஸம்யக்³பு³த்³தே⁴: அதிஶயேந து³:ஸம்பாத்³யத்வே ஹேதும் ஆஹ -

ஆத்மேதி ।

தத்³வ்யதிரேகேண வஸ்த்வந்தரஸ்ய அஸத்த்வம் கத²ம் ? இதி ஆஶங்க்ய ஆஹ -

யதா² ச இதி ।

அத்³வைதமேவ வஸ்து, த்³வைதம் து ஆவித்³யகம், ந அந்யயா தாத்த்விகம் இதி ஏதத் ஏவமேவ யயா ஸ்யாத் ததா² உக்தவந்த: வயம் தத்ர தத்ர அத்⁴யாயேஷு இதி யோஜநா ।

அந்தர்நிஷ்டா²நாம் அத்³வைதத³ர்ஶிநாம் த்³வைதம் நாஸ்தி ஸத்³பு³த்³தி⁴: இத்யத்ர ப⁴க³வதோ(அ)பி ஸம்மதிம் ஆஹ -

உக்தஞ்சேதி ।

பரமதம் நிராக்ருத்ய ப்ரக்ருத உபஸம்ஹரந் ஆத்மந: நிராகாரத்வே ஜ்ஞாநஸ்ய ததா³லம்ப³நத்வே கிம் காரணம் ? இதி ஆஶங்க்ய ஆஹ -

தஸ்மாதி³தி ।

நநு ஆத்மா கத²ஞ்சித் ஸம்யக்³ஜ்ஞாநக்ரியாஸாத்⁴யஶ்சேத் தஸ்ய ஹேயோபாதே³யாந்யதரகோடிநிவேஶாத் ப்ராப்தம் ஸ்வர்கா³தி³வத் க்ரியாஸாத்⁴யத்வேந அப்ரஸித்³த⁴த்வம் । ந, இத்யாஹ -

நஹீதி ।

ஆத்மத்வாதே³வ ப்ரஸித்³த⁴த்வேந ப்ராப்தத்வாத் அநாத்மவத் தஸ்ய ஹேயோபாதே³யத்வயோ: அயோகா³த் ந க்ரியாஸாத்⁴யதா இத்யர்த²: ।

ஆத்மநஶ்சேத் ருதே க்ரியாம் அஸித்³த⁴த்வம், ததா³ ஸர்வப்ரவ்ருத்தீநாம் அப்⁴யுத³யநி:ஶ்ரேயஸார்தா²நாம் ஆத்மார்த²த்வாயோகா³த் அர்தி²ந: அபா⁴வே ஸ்வார்த²த்வம் அப்ராமாணிகம் ஸ்யாத் இத்யாஹ -

அப்ரஸித்³தே⁴ ஹீதி ।

நநு ப்ரவ்ருத்தீநாம் ஸ்வார்த²த்வம் தே³ஹாதீ³நாம் அந்யதமஸ்ய அர்தி²த்வேந தாத³ர்த்²யாத், இதி ஆஶங்க்ய க⁴டாதி³வத் அசேதநஸ்ய அர்தி²த்வாயோகா³த் ந ஏவம் இத்யாஹ -

ந சேதி ।

நநு ப்ரவ்ருத்தீநாம் ப²லாவஸாயிதயா ஸுக²து³:க²யோ: அந்யதரார்த²த்வாத் ந ஸ்வார்த²த்வம் ? தத்ராஹ -

ந சேதி ।

ப்ரவ்ருத்தீநாம் ஸுக²து³:கா²ர்த²த்வே(அ)பி தயோ: ஸ்வார்த²த்வாஸித்³தே⁴: அர்தி²த்வேந ஆத்மா ஸித்⁴யதி இத்யர்த²: ।

கிஞ்ச ஸர்வாபேக்ஷாந்யாயாத் ஆத்மாவக³த்யவஸாந: ஸர்வ: வ்யவஹார: । ந ச ஆத்மநி அப்ரஸித்³தே⁴ யஜ்ஞாதி³வ்யவஹாரஸ்ய தஜ்ஜ்ஞாநார்த²த்வம், தேந ஆத்மப்ரஸித்³தி⁴: ஏஷ்டவ்யா இத்யாஹ -

ஆத்மேதி ।

நநு ஆத்மா அப்ரஸித்³தே⁴(அ)பி ப்ரமாணத்³வாரா ப்ரஸித்⁴யதி । யத் ஸித்⁴யதி, தத் ப்ரமாணாதே³வ இதி ந்யாயாத் । தத்ராஹ -

தஸ்மாதி³தி ।

மாநமேயாதி³ஸர்வவ்யவஹாரஸ்ய ஆத்மாவக³த்யத்வோபக³மாத் ப்ராகே³வ ப்ரமாணப்ரவ்ருத்தே:, ஆத்மப்ரஸித்³தே⁴: ஏஷ்டவ்யத்வாத் இத்யர்த²: ।

ஆத்மாவக³தே: ஏவம் ஸ்வாபா⁴விகத்வே விவேகவதாம் ஆரோபநிவ்ருத்த்யா ஜ்ஞாநநிஷ்டா² ஸுப்ரஸித்³தா⁴ இதி உபஸம்ஹரதி -

இத்யாத்மேதி ।