ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಶುದ್ಧಯಾ ಯುಕ್ತೋ
ಧೃತ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ನಿಯಮ್ಯ
ಶಬ್ದಾದೀನ್ವಿಷಯಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ
ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವ್ಯುದಸ್ಯ ॥ ೫೧ ॥
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯಲಕ್ಷಣಯಾ ವಿಶುದ್ಧಯಾ ಮಾಯಾರಹಿತಯಾ ಯುಕ್ತಃ ಸಂಪನ್ನಃ, ಧೃತ್ಯಾ ಧೈರ್ಯೇಣ ಆತ್ಮಾನಂ ಕಾರ್ಯಕರಣಸಂಘಾತಂ ನಿಯಮ್ಯ ನಿಯಮನಂ ಕೃತ್ವಾ ವಶೀಕೃತ್ಯ, ಶಬ್ದಾದೀನ್ ಶಬ್ದಃ ಆದಿಃ ಯೇಷಾಂ ತಾನ್ ವಿಷಯಾನ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯಾತ್ ಶರೀರಸ್ಥಿತಿಮಾತ್ರಹೇತುಭೂತಾನ್ ಕೇವಲಾನ್ ಮುಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಅಧಿಕಾನ್ ಸುಖಾರ್ಥಾನ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ, ಶರೀರಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥತ್ವೇನ ಪ್ರಾಪ್ತೇಷು ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವ್ಯುದಸ್ಯ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ॥ ೫೧ ॥
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಶುದ್ಧಯಾ ಯುಕ್ತೋ
ಧೃತ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ನಿಯಮ್ಯ
ಶಬ್ದಾದೀನ್ವಿಷಯಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ
ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವ್ಯುದಸ್ಯ ॥ ೫೧ ॥
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಅಧ್ಯವಸಾಯಲಕ್ಷಣಯಾ ವಿಶುದ್ಧಯಾ ಮಾಯಾರಹಿತಯಾ ಯುಕ್ತಃ ಸಂಪನ್ನಃ, ಧೃತ್ಯಾ ಧೈರ್ಯೇಣ ಆತ್ಮಾನಂ ಕಾರ್ಯಕರಣಸಂಘಾತಂ ನಿಯಮ್ಯ ನಿಯಮನಂ ಕೃತ್ವಾ ವಶೀಕೃತ್ಯ, ಶಬ್ದಾದೀನ್ ಶಬ್ದಃ ಆದಿಃ ಯೇಷಾಂ ತಾನ್ ವಿಷಯಾನ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯಾತ್ ಶರೀರಸ್ಥಿತಿಮಾತ್ರಹೇತುಭೂತಾನ್ ಕೇವಲಾನ್ ಮುಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಅಧಿಕಾನ್ ಸುಖಾರ್ಥಾನ್ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ, ಶರೀರಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥತ್ವೇನ ಪ್ರಾಪ್ತೇಷು ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವ್ಯುದಸ್ಯ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ॥ ೫೧ ॥

ಪೃಷ್ಟಂ ಉಪಾಯಭೇದಮ್ ಉದಾಹರತಿ -

ಬುದ್ಧ್ಯೇತಿ ।

ಅಧ್ಯವಸಾಯಃ - ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮತ್ವನಿಶ್ಚಯಃ । ಮಾಯಾರಹಿತತ್ವಂ - ಸಂಶಯವಿಪರ್ಯಯಶೂನ್ಯತ್ವಮ್ ।

ಶಬ್ದಾದಿಸಮಸ್ತವಿಷಯತ್ಯಾಗೇ ದೇಹಸ್ಥಿತಿರಪಿ ದುಃಸ್ಥಾ ಸ್ಯಾತ್ ಇತಿ ಆಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -

ಸಾಮರ್ಥ್ಯಾದಿತಿ ।

ವಿಷಯಮಾತ್ರತ್ಯಾಗೇ ದೇಹಸ್ಥಿತ್ಯನುಪಪತ್ತೇಃ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಽಸಿದ್ಧಿಪ್ರಸಂಗಾತ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ದೇಹಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥತ್ವೇನ ಅನುಜ್ಞಾತೇಷು ಅರ್ಥೇಷು ಪ್ರಾಪ್ತಂ ರಾಗಾದಿ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಪ್ರತಿಬಂಧಕಂ ವ್ಯುದಸ್ಯತಿ -

ಶರೀರೇತಿ ।

ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ವಿವಿಕ್ತಸೇವೀ ಸ್ಯಾತ್ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ

॥ ೫೧ ॥