ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
அஷ்டாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ப⁴க்த்யா மாமபி⁴ஜாநாதி
யாவாந்யஶ்சாஸ்மி தத்த்வத: ।
ததோ மாம் தத்த்வதோ ஜ்ஞாத்வா
விஶதே தத³நந்தரம் ॥ 55 ॥
அத்ர ச ஸர்வம் நிவ்ருத்திவிதா⁴யி ஶாஸ்த்ரம் வேதா³ந்தேதிஹாஸபுராணஸ்ம்ருதிலக்ஷணம் ந்யாயப்ரஸித்³த⁴ம் அர்த²வத் ப⁴வதி — ‘விதி³த்வா . . . வ்யுத்தா²யாத² பி⁴க்ஷாசர்யம் சரந்தி’ (ப்³ரு. உ. 3 । 5 । 1) ‘தஸ்மாந்ந்யாஸமேஷாம் தபஸாமதிரிக்தமாஹு:’ (தை. நா. 79) ‘ந்யாஸ ஏவாத்யரேசயத்’ (தை. நா. 78) இதி । ‘ஸம்ந்யாஸ: கர்மணாம் ந்யாஸ:’ ( ? ) ‘வேதா³நிமம் ச லோகமமும் ச பரித்யஜ்ய’ (ஆ. த⁴. 2 । 9 । 13) ‘த்யஜ த⁴ர்மமத⁴ர்மம் ச’ (மோ. த⁴. 329 । 40) இத்யாதி³ । இஹ ச ப்ரத³ர்ஶிதாநி வாக்யாநி । ந ச தேஷாம் வாக்யாநாம் ஆநர்த²க்யம் யுக்தம் ; ந ச அர்த²வாத³த்வம் , ஸ்வப்ரகரணஸ்த²த்வாத் , ப்ரத்யகா³த்மாவிக்ரியஸ்வரூபநிஷ்ட²த்வாச்ச மோக்ஷஸ்ய । ந ஹி பூர்வஸமுத்³ரம் ஜிக³மிஷோ: ப்ராதிலோம்யேந ப்ரத்யக்ஸமுத்³ரஜிக³மிஷுணா ஸமாநமார்க³த்வம் ஸம்ப⁴வதி । ப்ரத்யகா³த்மவிஷயப்ரத்யயஸந்தாநகரணாபி⁴நிவேஶஶ்ச ஜ்ஞாநநிஷ்டா² ; ஸா ச ப்ரத்யக்ஸமுத்³ரக³மநவத் கர்மணா ஸஹபா⁴வித்வேந விருத்⁴யதே । பர்வதஸர்ஷபயோரிவ அந்தரவாந் விரோத⁴: ப்ரமாணவிதா³ம் நிஶ்சித: । தஸ்மாத் ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸேநைவ ஜ்ஞாநநிஷ்டா² கார்யா இதி ஸித்³த⁴ம் ॥ 55 ॥
ப⁴க்த்யா மாமபி⁴ஜாநாதி
யாவாந்யஶ்சாஸ்மி தத்த்வத: ।
ததோ மாம் தத்த்வதோ ஜ்ஞாத்வா
விஶதே தத³நந்தரம் ॥ 55 ॥
அத்ர ச ஸர்வம் நிவ்ருத்திவிதா⁴யி ஶாஸ்த்ரம் வேதா³ந்தேதிஹாஸபுராணஸ்ம்ருதிலக்ஷணம் ந்யாயப்ரஸித்³த⁴ம் அர்த²வத் ப⁴வதி — ‘விதி³த்வா . . . வ்யுத்தா²யாத² பி⁴க்ஷாசர்யம் சரந்தி’ (ப்³ரு. உ. 3 । 5 । 1) ‘தஸ்மாந்ந்யாஸமேஷாம் தபஸாமதிரிக்தமாஹு:’ (தை. நா. 79) ‘ந்யாஸ ஏவாத்யரேசயத்’ (தை. நா. 78) இதி । ‘ஸம்ந்யாஸ: கர்மணாம் ந்யாஸ:’ ( ? ) ‘வேதா³நிமம் ச லோகமமும் ச பரித்யஜ்ய’ (ஆ. த⁴. 2 । 9 । 13) ‘த்யஜ த⁴ர்மமத⁴ர்மம் ச’ (மோ. த⁴. 329 । 40) இத்யாதி³ । இஹ ச ப்ரத³ர்ஶிதாநி வாக்யாநி । ந ச தேஷாம் வாக்யாநாம் ஆநர்த²க்யம் யுக்தம் ; ந ச அர்த²வாத³த்வம் , ஸ்வப்ரகரணஸ்த²த்வாத் , ப்ரத்யகா³த்மாவிக்ரியஸ்வரூபநிஷ்ட²த்வாச்ச மோக்ஷஸ்ய । ந ஹி பூர்வஸமுத்³ரம் ஜிக³மிஷோ: ப்ராதிலோம்யேந ப்ரத்யக்ஸமுத்³ரஜிக³மிஷுணா ஸமாநமார்க³த்வம் ஸம்ப⁴வதி । ப்ரத்யகா³த்மவிஷயப்ரத்யயஸந்தாநகரணாபி⁴நிவேஶஶ்ச ஜ்ஞாநநிஷ்டா² ; ஸா ச ப்ரத்யக்ஸமுத்³ரக³மநவத் கர்மணா ஸஹபா⁴வித்வேந விருத்⁴யதே । பர்வதஸர்ஷபயோரிவ அந்தரவாந் விரோத⁴: ப்ரமாணவிதா³ம் நிஶ்சித: । தஸ்மாத் ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸேநைவ ஜ்ஞாநநிஷ்டா² கார்யா இதி ஸித்³த⁴ம் ॥ 55 ॥

ஔபதே³ஶிகைக்யஜ்ஞாநஸ்ய ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸஸஹிதஸ்ய ஸ்வரூபாவஸ்தா²நாத்மகஸ்ய பரமபுருஷார்தௌ²பயிகத்வம் இதி அஸ்மிந் அர்தே² மாநம் ஆஹ -

அத்ர சேதி ।

ததே³வ ஶாஸ்த்ரம் உதா³ஹரதி -

விதி³த்வேத்யாதி³நா ।

த³ர்ஶிதாநி வாக்யாநி - ‘ஸர்வகர்மாணி மநஸா’ (ப⁴. கீ³. 5-13) இத்யாதீ³நி ।

நநு ஏஷாம் வாக்யாநாம் அவிவக்ஷிதார்த²த்வத் நாஸ்தி ஸ்வார்தே² ப்ராமாண்யம் இதி ஆஶங்க்ய அத்⁴யயநவித்⁴யுபாத்தத்வாத் வேத³வாக்யாந்தம் தத³நுரோதி⁴த்வாச்ச இதரேஷாம் நைவம் இத்யாஹ -

ந சேதி ।

ததா²பி ‘ஸோ(அ)ரோதீ³த் ‘  இத்யாதி³வத் ந ஸ்வார்தே² மாநதா இதி ஆஶங்க்ய ஆஹ -

ந சார்த²வாத³த்வமிதி ।

இதஶ்ச முமுக்ஷோ: அபேக்ஷிதமோக்ஷௌபயிகஜ்ஞாநநிஷ்ட²ஸ்ய ஸம்ந்யாஸே அதி⁴கார:, ந கர்மநிஷ்டா²யாம் இத்யாஹ -

ப்ரத்யகி³தி ।

ஜ்ஞாநநிஷ்ட²ஸ்ய கர்மநிஷ்டா² விருத்³தா⁴ இத்யத்ர த்³ருஷ்டாந்தம் ஆஹ -

ந ஹீதி ।

ஜ்ஞாநநிஷ்டா²ஸ்வரூபாநுவாத³பூர்வகம் கர்மநிஷ்ட²யா தஸ்யா: ஸஹபா⁴வித்வம் விருத்³த⁴ம் இதி தா³ர்ஷ்டாந்திகம் ஆஹ -

ப்ரத்யகா³த்மேதி ।

கத²ம் ஜ்ஞாநகர்மணோ: விரோத⁴தீ⁴: ? இதி ஆஶங்க்ய, கர்மணாம் ஜ்ஞாநநிவர்த்யத்வஸ்ய ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிஸித்³த⁴த்வாத் இத்யாஹ -

பர்வதேதி ।

அந்தரவாந் உப⁴யோ: ஏகத⁴ர்மிநிஷ்ட²த்வேந ஸாங்கர்யாபா⁴வஸம்பாத³கபே⁴த³வாந் இத்யர்த²: ।

ஜ்ஞாநகர்மணோ: அஸமுச்சயே ப²லிதம் உபஸம்ஹரதி -

தஸ்மாதி³தி

॥ 55 ॥