கடோ²பநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:த்³விதீயா வல்லீ
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (காட²க)
 
ஆஸீநோ தூ³ரம் வ்ரஜதி ஶயாநோ யாதி ஸர்வத: ।
கஸ்தம் மதா³மத³ம் தே³வம் மத³ந்யோ ஜ்ஞாதுமர்ஹதி ॥ 21 ॥
அந்யதா² து³ர்விஜ்ஞேயோ(அ)யமாத்மா காமிபி⁴: ப்ராக்ருதபுருஷைர்யஸ்மாத் ஆஸீந: அவஸ்தி²தோ(அ)சல ஏவ ஸந் தூ³ரம் வ்ரஜதி ஶயாந: யாதி ஸர்வத:, ஏவமஸாவாத்மா தே³வோ மதா³மத³: ஸமதோ³(அ)மத³ஶ்ச ஸஹர்ஷோ(அ)ஹர்ஷஶ்ச விருத்³த⁴த⁴ர்மவாநதோ(அ)ஶக்யத்வாஜ்ஜ்ஞாதும் க: தம் மதா³மத³ம் தே³வம் மத³ந்யோ ஜ்ஞாதுமர்ஹதி । அஸ்மதா³தே³ரேவ ஸூக்ஷ்மபு³த்³தே⁴: பண்டி³தஸ்ய விஜ்ஞேயோ(அ)யமாத்மா ஸ்தி²திக³திநித்யாநித்யாதி³விருத்³தா⁴நேகத⁴ர்மோபாதி⁴கத்வாத்³விருத்³த⁴த⁴ர்மவாந் விஶ்வரூப இவ சிந்தாமணிவத்கஸ்யசித³வபா⁴ஸதே । அதோ து³ர்விஜ்ஞேயத்வம் த³ர்ஶயதி — கஸ்தம் மத³ந்யோ ஜ்ஞாதுமர்ஹதீதி । கரணாநாமுபஶம: ஶயநம் கரணஜநிதஸ்யைகதே³ஶவிஜ்ஞாநஸ்யோபஶம: ஶயாநஸ்ய ப⁴வதி । யதா³ சைவம் கேவலஸாமாந்யவிஜ்ஞாநத்வாத்ஸர்வதோ யாதீவ யதா³ விஶேஷவிஜ்ஞாநஸ்த²: ஸ்வேந ரூபேண ஸ்தி²த ஏவ ஸந் மநஆதி³க³திஷு தது³பாதி⁴கத்வாத்³தூ³ரம் வ்ரஜதீவ । ஸ சேஹைவ வர்ததே ॥

விருத்³தா⁴நேகத⁴ர்மவத்த்வாத்³து³ர்விஜ்ஞேயஶ்சேதா³த்மா கத²ம் தர்ஹி பண்டி³தஸ்யாபி ஸுஜ்ஞேய: ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ -

ஸ்தி²திக³தீதி ।

விஶ்வரூபோ மணிர்யதா² நாநாரூபோ(அ)வபா⁴ஸதே பரம் நாநாவிதோ⁴பாதி⁴ஸந்நிதா⁴நாந்ந ஸ்வதோ நாநாரூப: சிந்தாமணௌ வா யத்³யச்சிந்த்யதே தத்தச்சிந்தோபாதி⁴கமேவாவபா⁴ஸதே ந தத்த்வத:, ததா² ஸ்தி²திக³திநித்யாநித்யாத³யோ விருத்³தா⁴நேகத⁴ர்மா யேஷாம் தது³பாதி⁴வஶாதா³த்மா(அ)பி விருத்³த⁴த⁴ர்மவாநிவாவபா⁴ஸத இதி யோஜநா । இதி தஸ்ய ஸுவிஜ்ஞேயோ ப⁴வதி । உபாத்⁴யவிவிக்தத³ர்ஶிநஸ்து து³ர்விஜ்ஞேய ஏவேத்யர்த²: ।

ஸ்வதோ விருத்³த⁴த⁴ர்மவத்த்வம் நாஸ்தீத்யேததே³வ ஶ்ருதியோஜநயா த³ர்ஶயதி -

கரணாநாமித்யாதி³நா ।

ஏகதே³ஶவிஜ்ஞாநஸ்யேதி ।

மநுஷ்யோ(அ)ஹம் நீலம் பஶ்யாமீத்யாதி³பரிச்சி²ந்நவிஜ்ஞாநஸ்யேத்யர்த²: ॥ 21 - 22 ॥