ಪರಿಪೂರ್ಣಪರಿಜ್ಞಾನಪರಿತೃಪ್ತಿಮತೇ ಸತೇ ।
ವಿಷ್ಣವೇ ಜಿಷ್ಣವೇ ತಸ್ಯೈ ಕೃಷ್ಣನಾಮಭೃತೇ ನಮಃ ॥೧॥

ಶುದ್ಧಾನಂದಪದಾಂಭೋಜದ್ವಂದ್ವಮದ್ವಂದ್ವತಾಸ್ಪದಮ್ ।
ನಮಸ್ಕುರ್ವೇ ಪುರಸ್ಕರ್ತುಂ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಮಹೋದಯಮ್ ॥೨॥

ಗೌಡಪಾದೀಯಭಾಷ್ಯಂ ಹಿ ಪ್ರಸನ್ನಮಿವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ।
ತದರ್ಥತೋಽತಿಗಂಭೀರಂ ವ್ಯಾಕರಿಷ್ಯೇ ಸ್ವಶಕ್ತಿತಃ ॥೩॥

ಪೂರ್ವೇ ಯದ್ಯಪಿ ವಿದ್ವಾಂಸೋ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮಿವ ಚಕ್ರಿರೇ ।
ತಥಾಽಪಿ ಮಂದಬುದ್ಧೀನಾಮುಪಕಾರಾಯ ಯತ್ಯತೇ ॥೪॥

ಶ್ರೀ ಗೌಡಪಾದಾಚಾರ್ಯಸ್ಯ ನಾರಾಯಣಪ್ರಸಾದತಃ ಪ್ರತಿಪನ್ನಾನ್ ಮಾಂಡೂಕ್ಯೋಪನಿಷದರ್ಥಾವಿಷ್ಕರಣಪರಾನಪಿ ಶ್ಲೋಕಾನಾಚಾರ್ಯಪ್ರಣೀತಾನ್ ವ್ಯಾಚಿಖ್ಯಾಸುರ್ಭಗವಾನ್ ಭಾಷ್ಯಕಾರಶ್ಚಿಕೀರ್ಷಿತಸ್ಯ ಭಾಷ್ಯಸ್ಯಾವಿಘ್ನಪರಿಸಮಾಪ್ತ್ಯಾದಿಸಿದ್ಧಯೇ ಪರದೇವತಾತತ್ತ್ವಾನುಸ್ಮರಣಪೂರ್ವಕಂ ತನ್ನಮಸ್ಕಾರರೂಪಂ ಮಂಗಲಾಚರಣಂ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಪ್ರಮಾಣಕಂ ಮುಖತಃ ಸಮಾಚರನ್ನರ್ಥಾದಪೇಕ್ಷಿತಮಭಿಧೇಯಾದ್ಯನುಬಂಧಮಪಿ ಸೂಚಯತಿ –

ಪ್ರಜ್ಞಾನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ತತ್ರ ವಿಧಿಮುಖೇನ ವಸ್ತುಪ್ರತಿಪಾದನಮಿತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾಂ ಪ್ರದರ್ಶಯತಿ –

ಬ್ರಹ್ಮ ಯತ್ತನ್ನತೋಽಸ್ಮೀತಿ ।

ಅಸ್ಮದರ್ಥಸ್ಯ ತದೈಕ್ಯಸ್ಮರಣರೂಪಂ ನಮನಂ ಸೂಚಯತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತದರ್ಥಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ತ್ವಂ ಸೂಚಿತಮಿತಿ ತತ್ತ್ವಮರ್ಥಯೋರೈಕ್ಯಂ ವಿಷಯೋ ಧ್ವನಿತಃ। ಯಚ್ಛಬ್ದಸ್ಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾರ್ಥಾವದ್ಯೋತಕತ್ವಾದ್ ವೇದಾಂತಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ಯದ್ ಬ್ರಹ್ಮ ತನ್ನತೋಽಸ್ಮೀತಿ ಸಂಬಂಧೇನ ಮಂಗಲಾಚರಣಮಪಿ ಶ್ರುತ್ಯಾ ಕ್ರಿಯತೇ । ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽದ್ವಿತೀಯತ್ವಾದೇವ ಜನನಮರಣಕಾರಣಾಭಾವಾದಮೃತಮಜಮಿತ್ಯುಕ್ತಮ್ । ಜನನಮರಣಪ್ರಬಂಧಸ್ಯ ಸಂಸಾರತ್ವಾತ್ ತನ್ನಿಷೇಧೇನ ಸ್ವತೋಽಸಂಸಾರಿತ್ವಂ ದರ್ಶಯತಾ ಸಂಸಾರಾನರ್ಥನಿವೃತ್ತಿರಿಹ ಪ್ರಯೋಜನಮಿತಿ ದ್ಯೋತಿತಮ್ । ಯದ್ಯದ್ವಿತೀಯಂ ಸ್ವತೋಽಸಂಸಾರಿ ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಾಂತಪ್ರಮಾಣಕಂ ತರ್ಹಿ ಕಥಮವಸ್ಥಾತ್ರಯವಿಶಿಷ್ಟಾ ಜೀವಾ ಭೋಕ್ತಾರೋಽನುಭೂಯಂತೇ, ಭೋಜಯಿತಾ ಚೇಶ್ವರಃ ಶ್ರೂಯತೇ, ಭೋಜ್ಯಂ ಚ ವಿಷಯಜಾತಂ ಪೃಥಗುಪಲಭ್ಯತೇ ।

ತದೇತದದ್ವೈತೇ ವಿರುಧ್ಯೇತೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇವ ಜೀವಾ ಜಗದೀಶ್ವರಶ್ಚೇತಿ ಸರ್ವಂ ಕಾಲ್ಪನಿಕಂ ಸಂಭವತೀತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯಾಹ –

ಪ್ರಜ್ಞಾನೇತಿ ।

ಪ್ರಕೃಷ್ಟಂ ಜನ್ಮಾದಿವಿಕ್ರಿಯಾವಿರಹಿತಂ ಕೂಟಸ್ಥಂ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಪ್ತಿರೂಪಂ ವಸ್ತು –

ಪ್ರಜ್ಞಾನಮ್ ।

ತಚ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮ । “ಪ್ರಜ್ಞಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮ”(ಐ. ಉ. ೩ । ೧ । ೩) ಇತಿ ಹಿ ಶ್ರೂಯತೇ । ತಸ್ಯಾಂಶವೋ ರಶ್ಮಯೋ ಜೀವಾಶ್ಚಿದಾಭಾಸಾಃ ಸೂರ್ಯಪ್ರತಿಬಿಂಬಕಲ್ಪಾ ನಿರೂಪ್ಯಮಾಣಾ ಬಿಂಬಕಲ್ಪಾದ್ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಭೇದೇನಾಸಂತಸ್ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಾನಾ ವಿಸ್ತಾರಾಸ್ತೈರಪರ್ಯಾಯಮೇವಾಶೇಷಶರೀರವ್ಯಾಪಿಭಿಃ ।

ತದೇವಾಹ –

ಸ್ಥಿರೇತಿ ।

ಸ್ಥಿರಾ ವೃಕ್ಷಾದಯಃ । ಚರಾ ಮನುಷ್ಯಾದಯಃ । ತೇಷಾಂ ನಿಕರಃ ಸಮೂಹಸ್ತಂ ವ್ಯಾಪ್ತುಂ ಶೀಲಮೇಷಾಮಿತಿ ತಥಾ, ತೈರಿತಿ ಯಾವತ್ ।

ಲೋಕಾ ಲೋಕ್ಯಮಾನಾ ವಿಷಯಾಸ್ತಾನ್ ವ್ಯಾಪ್ಯೇತಿ ವಿಷಯಸಂಬಂಧೋಕ್ತಿಸ್ತತ್ಫಲಂ ಕಥಯತಿ –

ಭುಕ್ತ್ವೇತಿ ।

ಭೋಗಾಃ ಸುಖದುಃಖಾದಿಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಾಸ್ತೇಷಾಂ ಸ್ಥವಿಷ್ಠತ್ವಂ ಸ್ಥೂಲತಮತ್ವಂ ದೇವತಾನುಗೃಹೀತಬಾಹ್ಯೇಂದ್ರಿಯದ್ವಾರಾ ಬುದ್ಧೇಸ್ತತ್ತದ್ವಿಷಯಾಕಾರಪರಿಣಾಮಜನ್ಯತ್ವಂ ತಾನ್ಭುಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವಪಿತೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಏತೇನ ಜಾಗರಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಕಲ್ಪಿತಮುಕ್ತಮ್ ।

ತತ್ರೈವ ಸ್ವಪ್ನಕಲ್ಪನಾಂ ದರ್ಶಯತಿ –

ಪುನರಪೀತಿ ।

ಜಾಗ್ರದ್ಧೇತುಧರ್ಮಾಧರ್ಮಕ್ಷಯಾನಂತರ್ಯಂ ಪುನಃ ಶಬ್ದಾರ್ಥಃ । ಸ್ವಪ್ನಹೇತುಕರ್ಮೋದ್ಭವೇ ಚ ಸತೀತ್ಯಪಿನೋಚ್ಯತೇ । ನ ಚ ತತ್ರ ಬಾಹ್ಯಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸ್ಥೂಲಾ ವಿಷಯಾಶ್ಚ ಸಂತಿ; ಕಿಂ ತು ಧಿಷಣಾಶಬ್ದಿತಬುದ್ಧ್ಯಾತ್ಮಾನೋ ವಾಸನಾತ್ಮನೋ ವಿಷಯಾ ಭಾಸಂತೇ, ತಾನನುಭೂಯ ಸ್ವಪಿತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತೇಷಾಂ ಪ್ರಾಪಕಮುಪನ್ಯಸ್ಯತಿ –

ಕಾಮಜನ್ಯಾನಿತಿ ।

ಕಾಮಗ್ರಹಣಂ ಕರ್ಮಾವಿದ್ಯಯೋರುಪಲಕ್ಷಣಾರ್ಥಮ್ ।

ಅವಸ್ಥಾದ್ವಯಕಲ್ಪನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ತತ್ರೈವ ಸುಷುಪ್ತಿಕಲ್ಪನಾಂ ದರ್ಶಯತಿ –

ಪೀತ್ವೇತಿ ।

ಸರ್ವೇ ವಿಶೇಷಾಃ ಸರ್ವೇ ವಿಷಯಾಃ ಸ್ಥೂಲಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಶ್ಚ ಜಾಗರಿತಸ್ವಪ್ನರೂಪಾಸ್ತಾನ್ ಪೀತ್ವಾ ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯಜ್ಞಾತೇ ಪ್ರವಿಲಾಪ್ಯ ಸ್ವಪಿತಿ ಕಾರಣಭಾವೇನ ತಿಷ್ಠತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತತ್ರಾಽಽನಂದಪ್ರಾಧಾನ್ಯಮಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ –

ಮಧುರಭುಗಿತಿ ।

ಅವಸ್ಥಾತ್ರಯಸ್ಯ ಮಾಯಾಕೃತಸ್ಯ ಮಿಥ್ಯಾಭೂತಸ್ಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಕಲ್ಪೇಷ್ವಸ್ಮಾಸು ಸಂಬಂಧಿತಾಮಿವಾಽಽಪಾದ್ಯಾಸ್ಮಾನ್ ಭೋಜಯದ್ ಬ್ರಹ್ಮ ವರ್ತತೇ । ಅತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇವಾವಸ್ಥಾತ್ರಯಮ್ ।

ತದ್ವಂತೋ ಜೀವಾಃ, ಮಾಯಾವಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಪರಿಶುದ್ಧೇ ಪರಿಕಲ್ಪಿತಂ ಸರ್ವಮಿತ್ಯಾಹ –

ಮಾಯಯೇತಿ ।

ತಸ್ಯೈವ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽವಸ್ಥಾತ್ರಯಾತೀತತ್ವೇನ ವಿಜ್ಞಪ್ತಿಮಾತ್ರತ್ವಂ ದರ್ಶಯತಿ –

ತುರೀಯಮಿತಿ ।

ಚತುರ್ಣಾಂ ಪೂರಣಂ ತುರೀಯಮಿತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತೇರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತುರೀಯತ್ವೇನ ನಿರ್ದೇಶಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸದ್ವಿತೀಯತ್ವಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಕಲ್ಪಿತಸ್ಥಾನತ್ರಯಸಂಖ್ಯಾಪೇಕ್ಷಯಾ ತುರೀಯತ್ವಂ ನ ಸದ್ವಿತೀಯತ್ವೇನೇತ್ಯಾಹ –

ಮಾಯೇತಿ ।

ಮಾಯಾವಿತ್ವೇನ ನಿಕೃಷ್ಟತ್ವಮಾಶಂಕ್ಯೋಕ್ತಮ್ –

ಪರಮಿತಿ ।

ಮಾಯಾದ್ವಾರಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತತ್ಸಂಬಂಧೇಽಪಿ ಸ್ವರೂಪದ್ವಾರಾ ನ ತತ್ಸಂಬಂಧೋಽಸ್ತೀತಿ ಕುತೋ ನಿಕೃಷ್ಟತೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥೧॥