பரிபூர்ணபரிஜ்ஞாநபரித்ருப்திமதே ஸதே ।
விஷ்ணவே ஜிஷ்ணவே தஸ்யை க்ருஷ்ணநாமப்⁴ருதே நம: ॥1॥
ஶுத்³தா⁴நந்த³பதா³ம்போ⁴ஜத்³வந்த்³வமத்³வந்த்³வதாஸ்பத³ம் ।
நமஸ்குர்வே புரஸ்கர்தும் தத்த்வஜ்ஞாநமஹோத³யம் ॥2॥
கௌ³ட³பாதீ³யபா⁴ஷ்யம் ஹி ப்ரஸந்நமிவ லக்ஷ்யதே ।
தத³ர்த²தோ(அ)திக³ம்பீ⁴ரம் வ்யாகரிஷ்யே ஸ்வஶக்தித: ॥3॥
பூர்வே யத்³யபி வித்³வாம்ஸோ வ்யாக்²யாநமிவ சக்ரிரே ।
ததா²(அ)பி மந்த³பு³த்³தீ⁴நாமுபகாராய யத்யதே ॥4॥
ஶ்ரீ கௌ³ட³பாதா³சார்யஸ்ய நாராயணப்ரஸாத³த: ப்ரதிபந்நாந் மாண்டூ³க்யோபநிஷத³ர்தா²விஷ்கரணபராநபி ஶ்லோகாநாசார்யப்ரணீதாந் வ்யாசிக்²யாஸுர்ப⁴க³வாந் பா⁴ஷ்யகாரஶ்சிகீர்ஷிதஸ்ய பா⁴ஷ்யஸ்யாவிக்⁴நபரிஸமாப்த்யாதி³ஸித்³த⁴யே பரதே³வதாதத்த்வாநுஸ்மரணபூர்வகம் தந்நமஸ்காரரூபம் மம்க³லாசரணம் ஶிஷ்டாசாரப்ரமாணகம் முக²த: ஸமாசரந்நர்தா²த³பேக்ஷிதமபி⁴தே⁴யாத்³யநுப³ந்த⁴மபி ஸூசயதி –
ப்ரஜ்ஞாநேத்யாதி³நா ।
தத்ர விதி⁴முகே²ந வஸ்துப்ரதிபாத³நமிதி ப்ரக்ரியாம் ப்ரத³ர்ஶயதி –
ப்³ரஹ்ம யத்தந்நதோ(அ)ஸ்மீதி ।
அஸ்மத³ர்த²ஸ்ய ததை³க்யஸ்மரணரூபம் நமநம் ஸூசயதா ப்³ரஹ்மணஸ்தத³ர்த²ஸ்ய ப்ரத்யக்த்வம் ஸூசிதமிதி தத்த்வமர்த²யோரைக்யம் விஷயோ த்⁴வநித:। யச்ச²ப்³த³ஸ்ய ப்ரஸித்³தா⁴ர்தா²வத்³யோதகத்வாத்³ வேதா³ந்தப்ரஸித்³த⁴ம் யத்³ ப்³ரஹ்ம தந்நதோ(அ)ஸ்மீதி ஸம்ப³ந்தே⁴ந மங்க³லாசரணமபி ஶ்ருத்யா க்ரியதே । ப்³ரஹ்மணோ(அ)த்³விதீயத்வாதே³வ ஜநநமரணகாரணாபா⁴வாத³ம்ருதமஜமித்யுக்தம் । ஜநநமரணப்ரப³ந்த⁴ஸ்ய ஸம்ஸாரத்வாத் தந்நிஷேதே⁴ந ஸ்வதோ(அ)ஸம்ஸாரித்வம் த³ர்ஶயதா ஸம்ஸாராநர்த²நிவ்ருத்திரிஹ ப்ரயோஜநமிதி த்³யோதிதம் । யத்³யத்³விதீயம் ஸ்வதோ(அ)ஸம்ஸாரி ப்³ரஹ்ம வேதா³ந்தப்ரமாணகம் தர்ஹி கத²மவஸ்தா²த்ரயவிஶிஷ்டா ஜீவா போ⁴க்தாரோ(அ)நுபூ⁴யந்தே, போ⁴ஜயிதா சேஶ்வர: ஶ்ரூயதே, போ⁴ஜ்யம் ச விஷயஜாதம் ப்ருத²கு³பலப்⁴யதே ।
ததே³தத³த்³வைதே விருத்⁴யேதேத்யாஶங்க்ய ப்³ரஹ்மண்யேவ ஜீவா ஜக³தீ³ஶ்வரஶ்சேதி ஸர்வம் கால்பநிகம் ஸம்ப⁴வதீத்யபி⁴ப்ரேத்யாஹ –
ப்ரஜ்ஞாநேதி ।
ப்ரக்ருஷ்டம் ஜந்மாதி³விக்ரியாவிரஹிதம் கூடஸ்த²ம் ஜ்ஞாநம் ஜ்ஞப்திரூபம் வஸ்து –
ப்ரஜ்ஞாநம் ।
தச்ச ப்³ரஹ்ம । “ப்ரஜ்ஞாநம் ப்³ரஹ்ம”(ஐ. உ. 3 । 1 । 3) இதி ஹி ஶ்ரூயதே । தஸ்யாம்ஶவோ ரஶ்மயோ ஜீவாஶ்சிதா³பா⁴ஸா: ஸூர்யப்ரதிபி³ம்ப³கல்பா நிரூப்யமாணா பி³ம்ப³கல்பாத்³ ப்³ரஹ்மணோ பே⁴தே³நாஸந்தஸ்தேஷாம் ப்ரதாநா விஸ்தாராஸ்தைரபர்யாயமேவாஶேஷஶரீரவ்யாபிபி⁴: ।
ததே³வாஹ –
ஸ்தி²ரேதி ।
ஸ்தி²ரா வ்ருக்ஷாத³ய: । சரா மநுஷ்யாத³ய: । தேஷாம் நிகர: ஸமூஹஸ்தம் வ்யாப்தும் ஶீலமேஷாமிதி ததா², தைரிதி யாவத் ।
லோகா லோக்யமாநா விஷயாஸ்தாந் வ்யாப்யேதி விஷயஸம்ப³ந்தோ⁴க்திஸ்தத்ப²லம் கத²யதி –
பு⁴க்த்வேதி ।
போ⁴கா³: ஸுக²து³:கா²தி³ஸாக்ஷாத்காராஸ்தேஷாம் ஸ்த²விஷ்ட²த்வம் ஸ்தூ²லதமத்வம் தே³வதாநுக்³ருஹீதபா³ஹ்யேந்த்³ரியத்³வாரா பு³த்³தே⁴ஸ்தத்தத்³விஷயாகாரபரிணாமஜந்யத்வம் தாந்பு⁴க்த்வா ஸ்வபிதீதி ஸம்ப³ந்த⁴:। ஏதேந ஜாக³ரிதம் ப்³ரஹ்மணி கல்பிதமுக்தம் ।
தத்ரைவ ஸ்வப்நகல்பநாம் த³ர்ஶயதி –
புநரபீதி ।
ஜாக்³ரத்³தே⁴துத⁴ர்மாத⁴ர்மக்ஷயாநந்தர்யம் புந: ஶப்³தா³ர்த²: । ஸ்வப்நஹேதுகர்மோத்³ப⁴வே ச ஸதீத்யபிநோச்யதே । ந ச தத்ர பா³ஹ்யாநீந்த்³ரியாணி ஸ்தூ²லா விஷயாஶ்ச ஸந்தி; கிம் து தி⁴ஷணாஶப்³தி³தபு³த்³த்⁴யாத்மாநோ வாஸநாத்மநோ விஷயா பா⁴ஸந்தே, தாநநுபூ⁴ய ஸ்வபிதீத்யர்த²: ।
தேஷாம் ப்ராபகமுபந்யஸ்யதி –
காமஜந்யாநிதி ।
காமக்³ரஹணம் கர்மாவித்³யயோருபலக்ஷணார்த²ம் ।
அவஸ்தா²த்³வயகல்பநாம் ப்³ரஹ்மணி த³ர்ஶயித்வா தத்ரைவ ஸுஷுப்திகல்பநாம் த³ர்ஶயதி –
பீத்வேதி ।
ஸர்வே விஶேஷா: ஸர்வே விஷயா: ஸ்தூ²லா: ஸூக்ஷ்மாஶ்ச ஜாக³ரிதஸ்வப்நரூபாஸ்தாந் பீத்வா ஸ்வாத்மந்யஜ்ஞாதே ப்ரவிலாப்ய ஸ்வபிதி காரணபா⁴வேந திஷ்ட²தீத்யர்த²: ।
தத்ரா(அ)(அ)நந்த³ப்ராதா⁴ந்யமபி⁴ப்ரேத்ய விஶிநஷ்டி –
மது⁴ரபு⁴கி³தி ।
அவஸ்தா²த்ரயஸ்ய மாயாக்ருதஸ்ய மித்²யாபூ⁴தஸ்ய ப்ரதிபி³ம்ப³கல்பேஷ்வஸ்மாஸு ஸம்ப³ந்தி⁴தாமிவா(அ)(அ)பாத்³யாஸ்மாந் போ⁴ஜயத்³ ப்³ரஹ்ம வர்ததே । அதோ ப்³ரஹ்மண்யேவாவஸ்தா²த்ரயம் ।
தத்³வந்தோ ஜீவா:, மாயாவி ப்³ரஹ்ம ச ப்³ரஹ்மணி பரிஶுத்³தே⁴ பரிகல்பிதம் ஸர்வமித்யாஹ –
மாயயேதி ।
தஸ்யைவ ப்³ரஹ்மணோ(அ)வஸ்தா²த்ரயாதீதத்வேந விஜ்ஞப்திமாத்ரத்வம் த³ர்ஶயதி –
துரீயமிதி ।
சதுர்ணாம் பூரணம் துரீயமிதி வ்யுத்பத்தேர்ப்³ரஹ்மணஸ்துரீயத்வேந நிர்தே³ஶாத்ப்ராப்தம் ஸத்³விதீயத்வமித்யாஶங்க்ய கல்பிதஸ்தா²நத்ரயஸம்க்²யாபேக்ஷயா துரீயத்வம் ந ஸத்³விதீயத்வேநேத்யாஹ –
மாயேதி ।
மாயாவித்வேந நிக்ருஷ்டத்வமாஶங்க்யோக்தம் –
பரமிதி ।
மாயாத்³வாரா ப்³ரஹ்மணஸ்தத்ஸம்ப³ந்தே⁴(அ)பி ஸ்வரூபத்³வாரா ந தத்ஸம்ப³ந்தோ⁴(அ)ஸ்தீதி குதோ நிக்ருஷ்டதேத்யர்த²: ॥1॥