ಯದಕ್ಷರಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವಿದ್ಯಾಗಮ್ಯಮತೀರಿತಮ್ ।
ಯಸ್ಮಿಂಜ್ಞಾತೇ ಭವೇಜ್ಜ್ಞಾತಂ ಸರ್ವಂ ತತ್ಸ್ಯಾಮಸಂಶಯಮ್ ॥
ಬ್ರಹ್ಮೋಪನಿಷದ್ಗರ್ಭೋಪನಿಷದಾದ್ಯಾ ಅಥರ್ವಣವೇದಸ್ಯ ಬಹ್ವ್ಯ ಉಪನಿಷದಃ ಸಂತಿ । ತಾಸಾಂ ಶಾರೀರಕೇಽನುಪಯೋಗಿತ್ವೇನಾವ್ಯಾಚಿಖ್ಯಾಸಿತತ್ವಾದದೃಶ್ಯತ್ವಾದಿಗುಣಕೋ ಧರ್ಮೋಕ್ತೇ (ಬ್ರ೦ ೧।೨।೨೧) ರಿತ್ಯಾದ್ಯಧಿಕರಣೋಪಯೋಗಿತಯಾ ಮುಂಡಕಸ್ಯ ವ್ಯಾಚಿಖ್ಯಾಸಿತಸ್ಯ ಪ್ರತೀಕಮಾದತ್ತೇ –
ಬ್ರಹ್ಮಾದೇವಾನಾಮಿತ್ಯಾದ್ಯಾಥರ್ವಣೋಪನಿಷದಿತಿ ।
ವ್ಯಾಚಿಖ್ಯಾಸಿತೇತಿ ಶೇಷಃ । ನನ್ವಿಯಮುಪನಿಷನ್ಮಂತ್ರರೂಪಾ ಮಂತ್ರಾಣಾಂ ಚೇಷೇ ತ್ವೇತ್ಯಾದೀನಾಂ ಕರ್ಮಸಂಬಂಧೇನೈವ ಪ್ರಯೋಜನವತ್ತ್ವಮ್ । ಏತೇಷಾಂ ಚ ಮಂತ್ರಾಣಾಂ ಕರ್ಮಸು ವಿನಿಯೋಜಕಪ್ರಮಾಣಾನುಪಲಂಭೇನ ತತ್ಸಂಬಂಧಾಸಂಭವಾನ್ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜನತ್ವಾದ್ವ್ಯಾಚಿಖ್ಯಾಸಿತತ್ವಂ ನ ಸಂಭವತೀತಿ ಶಂಕಮಾನಸ್ಯೋತ್ತರಮ್ । ಸತ್ಯಂ ಕರ್ಮಸಂಬಂಧಾಭಾವೇಽಪಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಪ್ರಕಾಶನಸಾಮರ್ಥ್ಯಾದ್ವಿದ್ಯಯಾ ಸಂಬಂಧೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ।
ನನು ವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಪುರುಷಕರ್ತೃಕತ್ವಾತ್ತತ್ಪ್ರಕಾಶಕತ್ವೇಽಸ್ಯಾ ಉಪನಿಷದೋಽಪಿ ಪೌರುಷೇಯತ್ವಪ್ರಸಂಗಾತ್ಪಾಕ್ಷಿಕಪುರುಷದೋಷಜತ್ವಶಂಕಯಾಽಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಾದ್ವ್ಯಾಚಿಖ್ಯಾಸಿತತ್ವಂ ನೋಪಪದ್ಯತ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ –
ಅಸ್ಯಾಶ್ಚೇತಿ ।
ವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಸಂಪ್ರದಾಯಪ್ರವರ್ತಕಾ ಏವ ಪುರುಷಾ ನ ತೂತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಯಾ ನಿರ್ಮಾತಾರಃ। ಸಂಪ್ರದಾಯಕರ್ತೃತ್ವಮಪಿ ನಾಧುನಾತನಂ ಯೇನಾನಾಶ್ವಾಸಃ ಸ್ಯಾತ್ ಕಿಂತ್ವನಾದಿಪಾರಂಪರ್ಯಾಗತಮ್। ತತೋಽನಾದಿಪ್ರಸಿದ್ಧಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಪ್ರಕಾಶನಸಮರ್ಥೋಪನಿಷದಃ ಪುರುಷಸಂಬಂಧಃ ಸಂಪ್ರದಾಯಕರ್ತೃತ್ವಪಾರಂಪರ್ಯಲಕ್ಷಣ ಏವ ತಮಾದಾವೇವಾಽಽಹೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ವಿದ್ಯಾಸಂಪ್ರದಾಯಕರ್ತೃತ್ವಮೇವ ಪುರುಷಾಣಾಮ್ । ಯಥಾ ವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಪುರುಷಸಂಬಂಧಸ್ತಥೈವೋಪನಿಷದೋಽಪಿ ಯದಿ ಪುರುಷಸಂಬಂಧೋ ವಿವಕ್ಷಿತಃ ಪೌರುಷೇಯತ್ವಪರಿಹಾರಾಯ ತರ್ಹಿ ತಥಾಭೂತಸಂಬಂಧಾಭಿಧಾಯಕೇನಾನ್ಯೇನ ಭವಿತವ್ಯಂ ಸ್ವಯಮೇವ ಸ್ವಸಂಬಂಧಾಭಿಧಾಯಕತ್ವೇ ಸ್ವವೃತ್ತಿಪ್ರಸಂಗಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ –
ಸ್ವಯಮೇವ ಸ್ತುತ್ಯರ್ಥಮಿತಿ ।
ವಿದ್ಯಾಸ್ತುತೌ ತಾತ್ಪರ್ಯಾನ್ನ ಸ್ವವೃತ್ತಿರ್ದೋಷ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ಸ್ತುತಿರ್ವಾ ಕಿಮರ್ಥತ್ಯತ ಆಹ –
ಶ್ರೋತೃಬುದ್ಧೀತಿ ।
ಪ್ರವರ್ತೇರನ್ನಿತಿ ಪಾಠೋ ಯುಕ್ತಃ । ವೃತುಧಾತೋರಾತ್ಮನೇಪದಿತ್ವಾತ್ ।
ವಿದ್ಯಾಯಾ ಯತ್ಪ್ರಯೋಜನಂ ತದೇವಾಸ್ಯಾ ಉಪನಿಷದೋಽಪಿ ಪ್ರಯೋಜನಂ ಭವಿಷ್ಯತೀತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಪ್ರಯೋಜನಸಂಬಂಧಮಾಹ –
ಪ್ರಯೋಜನೇನ ತ್ವಿತಿ ।
ಸಂಸಾರಕಾರಣನಿವೃತ್ತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಫಲಂ ಚೇತ್ತರ್ಹ್ಯಪರವಿದ್ಯಯೈವ ತನ್ನಿವೃತ್ತೇಃ ಸಂಭವಾನ್ನ ತದರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಪ್ರಕಾಶಕೋಪೀನಷದ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾತವ್ಯೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ –
ಅತ್ರ ಚೇತಿ ।
ಸಂಸಾರಕಾರಣಮವಿದ್ಯಾದಿದೋಷಸ್ತನ್ನಿವರ್ತಕತ್ವಮಪರವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಕರ್ಮಾತ್ಮಿಕಾಯಾಃ ನ ಸಂಭವತ್ಯವಿರೋಧಾತ್ । ನ ಹಿ ಶತಶೋಽಪಿ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಂ ಕುರ್ವತಃ ಶುಕ್ತಿದರ್ಶನಂ ವಿನಾ ತದವಿದ್ಯಾನಿವೃತ್ತಿರ್ದೃಶ್ಯತೇ । ತತೋಽಪರವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಸಂಸಾರಕಾರಣಾವಿದ್ಯಾನಿವರ್ತಕತ್ವಂ ನಾಸ್ತೀತಿ ಸ್ವಯಮೇವೋಕ್ತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಮಾಹೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಕಿಂಚ ಪರಮಪುರುಷಾರ್ಥಸಾಧನತ್ವೇನ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಪರವಿದ್ಯಾತ್ವಂ ನಿಕೃಷ್ಟಸಂಸಾರಫಲತ್ವೇನ ಚ ಕರ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾ ಅಪರವಿದ್ಯಾತ್ವಮ್ । ತತಃ ಸಮಾಖ್ಯಾಬಲಾದಪರವಿದ್ಯಾಯಾಮೋಕ್ಷಸಾಧನತ್ವಾಭಾವೋಽವಗಮ್ಯತ ಇತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯಾಽಽಹ –
ಪರಾಪರೇತಿ ।
ಯಚ್ಚಾಽಽಹುಃ ಕರ್ಮಜಡಾಃ ಕೇವಲಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಕರ್ತೃಸಂಸ್ಕಾರತ್ವೇನ ಕರ್ಮಾಂಗತ್ವಾತ್ಸ್ವಾತಂತ್ರೇಣ ಪೃರುಷಾರ್ಥಸಾಧನತ್ವಂ ನಾಸ್ತೀತಿ ತದನಂತರಶ್ರುತ್ಯೈವ ನಿರಾಕೃತಮಿತ್ಯಾಹ –
ತಥಾ ಪರಪ್ರಾಪ್ತಿಸಾಧನಮಿತಿ ।
ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಕರ್ಮಾಂಗತ್ವೇ ಕರ್ಮಣೋ ನಿಂದಾ ನ ಸ್ಯಾತ್ । ನ ಖಲ್ವಂಗವಿಧಾನಾಯ ಪ್ರಧಾನಂ ವಿನಿಂದ್ಯತೇ । ಅತ್ರ ತು ಸರ್ವಸಾಧ್ಯಸಾಧನನಿಂದಯಾ ತದ್ವಿಷಯವೈರಾಗ್ಯಾಭಿಧಾನಪೂರ್ವಕಂ ಪರಪ್ರಾಪ್ತಿಸಾಧನಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಮಾಹ – ಅತೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಸ್ವಪ್ರಧಾನತ್ವಾತ್ತತ್ಪ್ರಕಾಶಕೋಪನಿಷದಾಂ ನ ಕರ್ತುಃ ಸ್ತ್ವಾವಕತ್ವಮಿತ್ಯರ್ಥಃ।
ಯದ್ಯುಪನಿಷದಾಂ ಸ್ವತಂತ್ರಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಪ್ರಕಾಶಕಾತ್ವಂ ಸ್ಯಾತ್ತಾರ್ಹಿ ತದಧ್ಯೇತೄಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಕಿಮಿತಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾ ನ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ –
ಗುರುಪ್ರಸಾದಲಭ್ಯಾಮಿತಿ ।
ಗರ್ವನುಗ್ರಹಾದಿಸಂಸ್ಕಾರಾಭಾವಾತ್ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯದ್ಯಪಿ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ ತಥಾಽಪಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾಧಿಕಾರಿಣಾಂ ಭವಿಷ್ಯತೀತಿ ಭಾವಃ ।
ನನು ಸ್ವತಂತ್ರಾ ಚೇದ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾ ತರ್ಹಿ ಪ್ರಯೋಜನಸಾಧನಂ ನ ಸ್ಯಾತ್ ಸುಖದುಃಖಪ್ರಾಪ್ತಿಪರಿಹಾರಯೋಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿನಿವೃತ್ತಿಸಾಧ್ಯತಾವಗಮಾತ್ತತ್ರಾಽಽಹ –
ಪ್ರಯೋಜನಂ ಚೇತಿ ।
ಸ್ಮರಣಮಾತ್ರೇಣ ವಿಸ್ಮೃತಸುವರ್ಣಲಾಭೇ ಸುಖಪ್ರಾಪ್ತಿಪ್ರಸಿದ್ಧೇಃ ರಜ್ಜುತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಾಚ್ಚ ಸರ್ಪಜನ್ಯಭಯಕಂಪಾದಿದುಃಖನಿವೃತ್ತಿಪ್ರಸಿದ್ಧೇಶ್ಚ ನ ಪ್ರವೃತ್ತಿನಿವೃತ್ತಿಸಾಧ್ಯತ್ವಂ ಪ್ರಯೋಜನಸ್ಯೈಕಾಂತಿಕಮ್ । ಅತೋ ವಿಶ್ರಬ್ಧಂ ಶ್ರುತಿಃ ಪ್ರಯೋಜನಸಂಬಂಧಂ ವಿದ್ಯಾಯಾ ಅಸಕೃದ್ಬ್ರವೀತಿ । ತಸ್ಮಾತ್ತತ್ಪ್ರಕಾಶಕೋಪನಿಷದೋ ವ್ಯಾಖ್ಯೇಯತ್ವಂ ಸಂಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಯಚ್ಚಾಽಽಹುರೇಕದೇಶಿನಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾಧ್ಯಯನವಿಧೇರರ್ಥಾವಬೋಧಫಲಸ್ಯ ತ್ರೈವರ್ಣಿಕಾಧಿಕಾರತ್ವಾದಧೀತೋಪನಿಷಜ್ಜನ್ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನೇಽಸ್ತ್ಯೇವ ಸರ್ವೇಷಾಮಧಿಕಾರಃ । ತತಃ ಸರ್ವಾಶ್ರಮಕರ್ಮಸಮುಚ್ಚಿತೈವ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನಮಿತಿ ತತ್ರಾಽಽಹ –
ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರ ಇತಿ।
ಸರ್ವಸ್ವತ್ಯಾಗಾತ್ಮಕಸಂನ್ಯಾಸನಿಷ್ಠೈವ ಪರಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನಮಿತಿ ವೇದೋ ದರ್ಶಯತಿ। ತಾದೃಶಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಂ ಚ ಕರ್ಮಸಾಧನಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯಾಭಾವಾನ್ನ ಕರ್ಮಸಂಭವಃ। ಆಶ್ರಮಧರ್ಮೋಽಪಿ ಶಮದಮಾದ್ಯುಪಬೃಂಹಿತವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸನಿಷ್ಠತ್ವಮೇವ । ತೇಷಾಂ ಶೌಚಾಚಮನಾದಿರಪಿ ತತ್ತ್ವತೋ ನಾಽಽಶ್ರಮಧರ್ಮೋ ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಾರ್ಥತ್ವಾತ್ । ಜ್ಞಾನಾಭ್ಯಾಸೇನೈವಾಪಾವನತ್ವನಿವೃತ್ತೇಃ । “ನ ಹಿ ಜ್ಞಾನೇನ ಸದೃಶಂ ಪವಿತ್ರಮಿಹ ವಿದ್ಯತೇ”(ಭ. ಗೀ. ೪। ೩೮) ಇತಿ ಸ್ಮರಣಾತ್। ತ್ರಿಷವಣಸ್ನಾನವಿಧ್ಯಾದೇರಜ್ಞಸಂನ್ಯಾಸಿವಿಷಯತ್ವಾತ್। ಅತಃ ಕರ್ಮನಿವೃತ್ತ್ಯೈವ ಸಾಹಿತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ನ ಕರ್ಮಣೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಇತಶ್ಚ ನ ಕರ್ಮಸಮುಚ್ಚಿತಾ ವಿದ್ಯಾ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನಮಿತ್ಯಾಹ –
ವಿದ್ಯಾಕರ್ಮವಿರೋಧಾಚ್ಚೇತಿ ।
ಅಕರ್ತೃಂ ಬ್ರಹ್ಮೈವಾಸ್ಮೀತಿ ಕರೋಮಿ ಚೇತಿ ಸ್ಫುಟೋ ವ್ಯಾಘಾತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಯದಾ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮೈಕತ್ವಂ ವಿಸ್ಮರತಿ ತದೋತ್ಪನ್ನವಿದ್ಯೋಽಪಿ ಕರಿಷ್ಯತಿ ತತಃ ಸಮುಚ್ಚಯಃ ಸಂಭಾವ್ಯತ ಇತಿ ನ ವಾಚ್ಯಮಿತ್ಯಾಹ –
ವಿದ್ಯಾಯಾ ಇತಿ ।
ನನು ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಮಂಗಿರಃಪ್ರಭೃತೀನಾಂ ವಿದ್ಯಾಸಂಪ್ರದಾಯಪ್ರವರ್ತಕತ್ವದರ್ಶನಾದ್ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮಕರ್ಮಭಿಃ ಸಮುಚ್ಚಯೋ ಲಿಂಗಾದವಗಮ್ಯತ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಹ –
ಯತ್ತ್ವಿತಿ ।
ಲಿಂಗಸ್ಯ ನ್ಯಾಯೋಪಬೃಂಹಿತಸ್ಯೈವ ಗಮಕತ್ವಾಂಗೀಕಾರಾತ್ಸಮುಚ್ಚಯೇ ಚ ನ್ಯಾಯಾಭಾವಾತ್ಪ್ರತ್ಯುತ ವಿರೋಧದರ್ಶನಾನ್ನ ಲಿಂಗೇನ ಸಮುಚ್ಚಯಸಿದ್ಧಿಃ । ಸಂಪ್ರದಾಯಪ್ರವರ್ತಕಾನಾಂ ಚ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಸ್ಯಾಽಽಭಾಸಮಾತ್ರತ್ವಾತ್ತತ್ತ್ವಾನುಸಂಧಾನೇನ ಮುಹುರ್ಮುಹುರ್ಬಾಧಾತ್ । “ಯಸ್ಯ ಮೇ ಚಾಸ್ತಿ ಸರ್ವತ್ರ ಯಸ್ಯ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಂಚನ। ಮಿಥಿಲಾಯಾಂ ಪ್ರದೀಪ್ತಾಯಾಂ ನ ಮೇ ಕಂಚನ ದಹ್ಯತೇ॥” ಇತ್ಯುದ್ಗಾರದರ್ಶನಾತ್ಕರ್ಮಾಭಾಸೇನ ನ ಸಮುಚ್ಚಯಃ ಸ್ಯಾತ್ತತ್ರ ಚ ವಿಧಿರ್ನ ದೃಶ್ಯತ ಇತಿ ಭಾವಃ ।
ಸಾಧಿತಂ ವ್ಯಾಖ್ಯೇಯತ್ವಮುಪಸಂಹರತಿ –
ಏವಮಿತಿ ।
ಗ್ರಂಥೇ ಕಥಮುಪನಿಷಚ್ಛಬ್ದಪ್ರಯೋಗ ಇತಿ ಶಂಕ್ಯಾಯಾಮುಪನಿಷಚ್ಛಬ್ದವಾಚ್ಯವಿದ್ಯಾರ್ಥತ್ವಾಲ್ಲಾಕ್ಷಣಿಕ ಇತಿ ದರ್ಶಯಿತುಂ ವಿದ್ಯಾಯಾ ಉಪನಿಷಚ್ಛಬ್ದಾರ್ಥತ್ವಮಾಹ –
ಯ ಇಮಾಮಿತಿ ।
ಆತ್ಮಭಾವೇನೇತಿ । ಪ್ರೇಮಾಸ್ಪದತಯೇತ್ಯರ್ಥಃ । ಅನರ್ಥಂಪೂಗಂ ಕ್ಲೇಶಸಮೂಹಂ ನಿಶಾತಯತಿ ಶಿಥಿಲೀಕರೋತ್ಯಪರಿಪಕ್ವಜ್ಞಾನಾದ್ದ್ವಿತ್ರೈರ್ಜನ್ಮಭಿರ್ಮೋಕ್ಷಸಂಭವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ।
“ಜ್ಞಾನಮಪ್ರತಿಮಂ ಯಸ್ಯ ವೈರಾಗ್ಯಂ ಚ ಜಗತ್ಪತೇಃ ।
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ಚೈವ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಸಹ ಸಿದ್ಧಂ ಚತುಷ್ಟಯಮ್ ॥”ವಾಯುಪುರಾಣಮ್(ವಾಯುಪುರಾಣಮ್ ೧।೧।೩)
ಇತಿ ಸ್ಮರಣಾದ್ಧರ್ಮಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯೈಶ್ವರ್ಯೈಃ ಸರ್ವಾನನ್ಯಾನತಿಕ್ರಮ್ಯ ವರ್ತತ ಇತಿ ಪರಿವೃಢತ್ವಂ ಸಿದ್ಧಮಿತ್ಯರ್ಥಃ।
“ಯೋಽಸಾವತೀಂದ್ರಿಯೋಽಗ್ರಾಹ್ಯಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮೋಽವ್ಯಕ್ತಃ ಸನಾತನಃ ।
ಸರ್ವಭೂತಮಯೋಽಚಿಂತ್ಯಃ ಸ ಏಷ ಸ್ವಯಮುಬ್ದಭೌ ॥”(ಮನು. ೧-೭)
“ಸ್ವಯಮುದ್ಭೂತಃ ಶುಕ್ರಶೋಣಿತಸಂಯೋಗಮಂತರೇಣಾಽಽದಿರ್ಭೂತಃ” ಇತಿ ಸ್ಮೃತೇಃ। ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಂ ಗಮ್ಯತೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ವಾಕ್ಯೋತ್ಥಬುದ್ಧಿವೃತ್ತ್ಯಭಿವ್ಯಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮೈವ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾ ।
ತಚ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮ ಸರ್ವಾಭಿವ್ಯಂಜಕಮ್। ತತಃ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾನಾಂ ವ್ಯಂಜಕತಯಾಽಽಶ್ರೀಯತ ಇತಿ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾಶ್ರಯಾಽಥವಾ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಪರಿಸಮಾಪ್ತಿರ್ಭವತಿ ಯಸ್ಯಾಮಮುತ್ಪನ್ನಾಯಾಂ ಜ್ಞಾತವ್ಯಾಭಾವಾತ್ಸಾ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾಪ್ರತಿಷ್ಠೇತ್ಯಾಹ –
ಸರ್ವವಿದ್ಯಾವೇದ್ಯಂ ವೇತಿ ॥೧.೧.೧॥೧.೧.೨॥