ఆథర్వణే బ్రహ్మా దేవానామిత్యాదిమన్త్రైరేవాఽఽత్మతత్త్వస్య నిర్ణీతత్వాత్తత్రైవ బ్రాహ్మణేన తదభిధానం పునరుక్తమిత్యాశఙ్క్య తస్యైవేహ విస్తరేణ ప్రాణోపాసనాదిసాధనసాహిత్యేనాభిధానాన్న పౌనరుక్త్యమితి వదన్బ్రాహ్మణమవతారయతి –

మన్త్రేతి ।

విస్తరేతి ।

మన్త్రే హి ద్వే విద్యే వేదితవ్యే పరా చివాపరా చేత్యుక్త్వా తత్రాపరర్గ్వేదాద్యభిధేయేత్యుక్తమ్ । సా చ విద్యా కర్మరూపోపాసనారూపా చ । తత్ర ద్వితీయా ద్వితీయతృతీయప్రశ్నాభ్యాం వివ్రీయతే । ఆద్యా కర్మకాణ్డే వివృతేతి నేహ వివ్రీయతే । ఉభయోః ఫలం తు తతో వైరాగ్యార్థం ప్రథమప్రశ్నే స్పష్టీక్రియతే । పరవిద్యా చాథ పరా యయా తదక్షరమధిగమ్యత ఇత్యుపక్రమ్య కృత్స్నేన ముణ్డకేన ప్రతిపాదితా । తత్రాపి యథా సుదీప్తాదిత్యాదిమన్త్రద్వయోక్తార్థస్య విస్తరార్థం చతుర్థః ప్రశ్నః । ప్రణవో ధనురిత్యత్రోక్తప్రణవోపాసనవివరణార్థం పఞ్చమః ప్రశ్నః । ఎతస్మాజ్జాయతే ప్రాణ ఇత్యాదినా శేషేణ ముణ్డకేనోక్తస్యార్థస్య స్పష్టీకరణార్థః షష్ఠః ప్రశ్న ఇతీదం బ్రాహ్మణం తద్విస్తరానువాదీత్యర్థః । అత ఎవ విషయప్రయోజనాదికం తత్రైవోక్తమితి నేహ పునరుచ్యత ఇతి బోధ్యమ్ ।

ఆఖ్యాయికాయా బ్రహ్మచర్యతపఆదిసాధనవిధానం పురాకల్పస్వరూపేణ ప్రయోజనాన్తరం చాస్తీత్యాహ –

బ్రహ్మచర్యాదిసాధనేతి ।