ப்ரஶ்நோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்ரஶ்ந)
 
மாஸோ வை ப்ரஜாபதிஸ்தஸ்ய க்ருஷ்ணபக்ஷ ஏவ ரயி: ஶுக்ல: ப்ராணஸ்தஸ்மாதே³த ருஷய: ஶுக்ல இஷ்டம் குர்வந்தீதர இதரஸ்மிந் ॥ 12 ॥
யஸ்மிந்நித³ம் ப்ரோதம் விஶ்வம் ஸ ஏவ ப்ரஜாபதி: ஸம்வத்ஸராக்²ய: ஸ்வாவயவே மாஸே க்ருத்ஸ்ந: பரிஸமாப்யதே । மாஸோ வை ப்ரஜாபதி: யதோ²க்தலக்ஷண ஏவ மிது²நாத்மக: । தஸ்ய மாஸாத்மந: ப்ரஜாபதேரேகோ பா⁴க³: க்ருஷ்ணபக்ஷ ஏவ ரயி: அந்நம் சந்த்³ரமா: அபரோ பா⁴க³: ஶுக்ல: ஶுக்லபக்ஷ: ப்ராண: ஆதி³த்யோ(அ)த்தாக்³நிர்யஸ்மாச்சு²க்லபக்ஷாத்மாநம் ப்ராணம் ஸர்வமேவ பஶ்யந்தி, தஸ்மாத்ப்ராணத³ர்ஶிந ஏதே ருஷய: க்ருஷ்ணபக்ஷே(அ)பீஷ்டம் யாக³ம் குர்வந்த: ஶுக்லபக்ஷ ஏவ குர்வந்தி । ப்ராணவ்யதிரேகேண க்ருஷ்ணபக்ஷஸ்தைர்ந த்³ருஶ்யதே யஸ்மாத் ; இதரே து ப்ராணம் ந பஶ்யந்தீத்யத³ர்ஶநலக்ஷணம் க்ருஷ்ணாத்மாநமேவ பஶ்யந்தி । இதரே இதரஸ்மிந்க்ருஷ்ணபக்ஷ ஏவ குர்வந்தி ஶுக்லே குர்வந்தோ(அ)பி ॥

காரணத்வே ஶ்லோகோக்தம் ஜக³தா³ஶ்ரயத்வம் ஹேதுமாஹ –

யஸ்மிந்நிதி ।

ஸம்வத்ஸரஸ்யாபி மாஸாஹோராத்ரரூபவ்யதிரேகேணௌஷத்⁴யாதி³ஜநகத்வாபா⁴வாத்தஸ்ய மாஸாத்³யாத்மகத்வமாஹ –

ஸ ஏவேதி ।

யதோ²க்தேதி ।

ஸம்வத்ஸரரூபோ ரயிப்ராணமிது²நாத்மக இத்யர்த²: ।

ஶுக்லக்ருஷ்ணயோருப⁴யோரபி த³ர்ஶபூர்ணமாஸாதி³கர்மாநுஷ்டா²நத³ர்ஶநாத்தஸ்மாதே³த ருஷய இத்யாதி³ வாக்யமநுபபந்நமித்யாஶங்க்ய ஶுக்லஸ்ய ப்ராணாத்மத்வஜ்ஞாநஸ்துதிபரதயா வ்யாசஷ்டே –

யஸ்மாதி³தி ।

யஸ்மாத்ப்ராணம் ஸர்வமேவ ஸர்வாத்மகமேவ பஶ்யந்தி யஸ்மாச்ச ப்ராணவ்யதிரேகேண க்ருஷ்ணபக்ஷஸ்தைர்ந த்³ருஶ்யதே தஸ்மாதி³த்யந்வய: । ப்ராணஸ்ய ஶுக்லபக்ஷாத்மகத்வாத்க்ருஷ்ணபக்ஷாதி³ஸர்வஜக³த: ப்ராணாத்மத்வாத்ப்ராணத்³வாரா க்ருஷ்ணபக்ஷஸ்யாபி ஶுக்லபக்ஷத்வே ஸதி க்ருஷ்ணே குர்வந்தோ(அ)பி ப்ரகாஶாத்மகே ஶுக்ல ஏவ குர்வந்தீதி ஶுக்லபக்ஷே ப்ராணத்வஜ்ஞாநஸ்ய ஸ்துதிரித்யர்த²: ।

ஏதத்ஸ்துத்யர்த²மேவ ஜ்ஞாநரஹிதாந்நிந்த³தி –

இதரே த்விதி ।

யே து ஸர்வாத்மாநம் ப்ராணம் ந பஶ்யந்த்யஜ்ஞத்வாத்தேஷாம் ஶுக்லபக்ஷ: ப்ராணத்வேநாஜ்ஞாயமாநத்வாத³ஜ்ஞாநாத்மக: ஸந்க்ருஷ்ணபக்ஷத்வமாபத்³யதே(அ)த: ஶுக்லே குர்வந்தோ(அ)ப்யத³ர்ஶநாத்மகத்வாத்ப்ரகாஶரஹிதே க்ருஷ்ண ஏவ குர்வந்தீதி தே நிந்த்³யந்த இத்யர்த²: ।

உக்தமர்த²ம் ஶ்ருத்யாரூட⁴ம் கரோதி –

இதர இதி ॥ 12 ॥