ஸ்ம்ருத்யநவகாஶதோ³ஷப்ரஸங்க³ இதி சேந்நாந்யஸ்ம்ருத்யநவகாஶதோ³ஷப்ரஸங்கா³த் ।
வ்ருத்தவர்திஷ்யமாணயோ: ஸமந்வயவிரோத⁴பரிஹாரலக்ஷணயோ: ஸங்க³திப்ரத³ர்ஶநாய ஸுக²க்³ரஹணாய சைதயோ: ஸங்க்ஷேபதஸ்தாத்பர்யார்த²மாஹ -
ப்ரத²மே(அ)த்⁴யாய இதி ।
அநபேக்ஷவேதா³ந்தவாக்யஸ்வரஸஸித்³த⁴ஸமந்வயலக்ஷணஸ்ய விரோத⁴தத்பரிஹாராப்⁴யாமாக்ஷேபஸமாதா⁴நகரணாத³நேந லக்ஷணேநாஸ்தி விஷயவிஷயிபா⁴வ: ஸம்ப³ந்த⁴: । பூர்வலக்ஷணார்தோ² ஹி விஷயஸ்தத்³கோ³சரத்வாதா³க்ஷேபஸமாதா⁴நயோரேஷ ச விஷயீதி । ததே³வமத்⁴யாயமவதார்ய தத³வயவமதி⁴கரணமவதாரயதி -
தத்ர ப்ரத²மம் தாவதி³தி ।
தந்த்ர்யதே வ்யுத்பாத்³யதே மோக்ஷஸாத⁴நமநேநேதி தந்த்ரம், ததே³வாக்²யா யஸ்யா: ஸா ஸ்ம்ருதிஸ்தந்த்ராக்²யா பரமர்ஷிணா கபிலேநாதி³விது³ஷா ப்ரணீதா । அந்யாஶ்சாஸுரிபஞ்சஶிகா²தி³ப்ரணீதா: ஸ்ம்ருதயஸ்தத³நுஸாரிண்ய: । ந க²ல்வமூஷாம் ஸ்ம்ருதீநாம் மந்வாதி³ஸ்ம்ருதிவத³ந்யோ(அ)வகாஶ: ஶக்யோ வதி³தும்ருதே மோக்ஷஸாத⁴நப்ரகாஶநாத் । தத³பி சேந்நாபி⁴த³த்⁴யுரநவகாஶா: ஸத்யோ(அ)ப்ரமாணம் ப்ரஸஜ்யேரந் । தஸ்மாத்தத³விரோதே⁴ந கத²ஞ்சித்³வேதா³ந்தா வ்யாக்²யாதவ்யா: । பூர்வபக்ஷமாக்ஷிபதி
கத²ம் புநரீக்ஷத்யாதி³ப்⁴ய இதி ।
ப்ரஸாதி⁴தம் க²லு த⁴ர்மமீமாம்ஸாயாம் “விரோதே⁴ த்வநபேக்ஷம் ஸ்யாத³ஸதி ஹ்யநுமாநம்”(ஜை. ஸூ. 1 । 3 । 3) இத்யத்ர, யதா² ஶ்ருதிவிருத்³தா⁴நாம் ஸ்ம்ருதீநாம் து³ர்ப³லதயாநபேக்ஷணீயத்வம் தஸ்மாந்ந து³ர்ப³லாநுரோதே⁴ந ப³லீயஸீநாம் ஶ்ருதீநாம் யுக்தமுபவர்ணநம் , அபி து ஸ்வத:ஸித்³த⁴ப்ரமாணபா⁴வா: ஶ்ருதயோ து³ர்ப³லா: ஸ்ம்ருதீர்பா³த⁴ந்த ஏவேதி யுக்தம் । பூர்வபக்ஷீ ஸமாத⁴த்தே -
ப⁴வேத³யமிதி ।
ப்ரஸாதி⁴தோ(அ)ப்யர்த²: ஶ்ரத்³தா⁴ஜடா³ந்ப்ரதி புந: ப்ரஸாத்⁴யத இத்யர்த²: ।
ஆபாதத: ஸமாதா⁴நமுக்த்வா பரமஸமாதா⁴நமாஹ பூர்வபக்ஷீ -
கபிலப்ரப்⁴ருதீநாம் சார்ஷமிதி ।
அயமஸ்யாபி⁴ஸந்தி⁴: - ப்³ரஹ்ம ஹி ஶாஸ்த்ரஸ்ய காரணமுக்தம் “ஶாஸ்த்ரயோநித்வாத்”(ப்³ர.ஸூ. 1-1-3) இதி, தேநைஷ வேத³ராஶிர்ப்³ரஹ்மப்ரப⁴வ: ஸந்நாஜாநஸித்³தா⁴நாவரணபூ⁴தார்த²மாத்ரகோ³சரதத்³பு³த்³தி⁴பூர்வகோ யதா² ததா² கபிலாதீ³நாமபி ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிப்ரதி²தாஜாநஸித்³த⁴பா⁴வாநாம் ஸ்ம்ருதயோ(அ)நாவரணஸர்வவிஷயதத்³பு³த்³தி⁴ப்ரப⁴வா இதி ந ஶ்ருதிப்⁴யோ(அ)மூஷாமஸ்தி கஶ்சித்³விஶேஷ: । ந சைதா: ஸ்பு²டதரம் ப்ரதா⁴நாதி³ப்ரதிபாத³நபரா: ஶக்யந்தே(அ)ந்யத²யிதும் । தஸ்மாத்தத³நுரோதே⁴ந கத²ஞ்சிச்ச்²ருதய ஏவ நேதவ்யா: । அபி ச தர்கோ(அ)பி கபிலாதி³ஸ்ம்ருதிரநுமந்யதே, தஸ்மாத³ப்யேததே³வ ப்ராப்தம் । ஏவம் ப்ராப்த ஆஹ
தஸ்ய ஸமாதி⁴ரிதி ।
யதா² ஹி ஶ்ருதீநாமவிகா³நம் ப்³ரஹ்மணி க³திஸாமாந்யாத் , நைவம் ஸ்ம்ருதீநாமவிகா³நமஸ்தி ப்ரதா⁴நே, தாஸாம் பூ⁴யஸீநாம் ப்³ரஹ்மோபாதா³நத்வப்ரதிபாத³நபராணாம் தத்ர தத்ர த³ர்ஶநாத் । தஸ்மாத³விகா³நாச்ச்²ரௌத ஏவார்த² ஆஸ்தே²யோ ந து ஸ்மார்தோ விகா³நாதி³தி । தத்கிமிதா³நீம் பரஸ்பரவிகா³நாத்ஸர்வா ஏவ ஸ்ம்ருதயோ(அ)வஹேயா இத்யத ஆஹ
விப்ரதிபத்தௌ ச ஸ்ம்ருதீநாமிதி ।
ந சாதீந்த்³ரியார்தா²நிதி ।
அர்வாக்³த்³ருக³பி⁴ப்ராயம் ।
ஶங்கதே
ஶக்யம் கபிலாதீ³நாமிதி ।
நிராகரோதி
ந । ஸித்³தே⁴ரபீதி ।
ந தாவத்கபிலாத³ய ஈஶ்வரவதா³ஜாநஸித்³தா⁴:, கிந்து விநிஶ்சதவேத³ப்ராமாண்யாநாம் தேஷாம் தத³நுஷ்டா²நவதாம் ப்ராசி ப⁴வே(அ)ஸ்மிஞ்ஜந்மநி ஸித்³தி⁴:, அத ஏவாஜாநஸித்³தா⁴ உச்யந்தே । யத³ஸ்மிந் ஜந்மநி ந தை: ஸித்³த்⁴யுபாயோ(அ)நுஷ்டி²த: ப்ராக்³ப⁴வீயவேதா³ர்தா²நுஷ்டா²நலப்³த⁴ஜந்மத்வாத்தத்ஸித்³தீ⁴நாம் । ததா² சாவத்⁴ருதவேத³ப்ராமாண்யாநாம் தத்³விருத்³தா⁴ர்தா²பி⁴தா⁴நம் தத³பபா³தி⁴தமப்ரமாணமேவ । அப்ரமாணேந ச ந வேதா³ர்தோ²(அ)திஶங்கிதும் யுக்த: ப்ரமாணஸித்³த⁴த்வாத்தஸ்ய । ததே³வம் வேத³விரோதே⁴ ஸித்³த⁴வசநமப்ரமாணமுக்த்வா ஸித்³தா⁴நாமபி பரஸ்பரவிரோதே⁴ தத்³வசநாத³நாஶ்வாஸ இதி பூர்வோக்தம் ஸ்மாரயதி
ஸித்³த⁴வ்யபாஶ்ரயகல்பநாயாமபீதி ।
ஶ்ரத்³தா⁴ஜடா³ந்போ³த⁴யதி
பரதந்த்ரப்ரஜ்ஞஸ்யாபீதி ।
நநு ஶ்ருதிஶ்சேத்கபிலாதீ³நாமநாவரணபூ⁴தார்த²கோ³சரஜ்ஞாநாதிஶயம் போ³த⁴யதி, கத²ம் தேஷாம் வசநமப்ரமாணம், தத³ப்ராமாண்யே ஶ்ருதேரப்யப்ராமாண்யப்ரஸங்கா³தி³த்யத ஆஹ
யா து ஶ்ருதிரிதி ।
ந தாவத்ஸித்³தா⁴நாம் பரஸ்பரவிருத்³தா⁴நி வசாம்ஸி ப்ரமாணம் ப⁴விதுமர்ஹந்தி । நச விகல்போ வஸ்துநி, ஸித்³தே⁴ தத³நுபபத்தே: । அநுஷ்டா²நமநாக³தோத்பாத்³யம் விகல்ப்யதே, ந ஸித்³த⁴ம் । தஸ்ய வ்யவஸ்தா²நாத் । தஸ்மாச்சு²திஸாமாந்யமாத்ரேண ப்⁴ரம: ஸாங்க்²யப்ரணேதா கபில: ஶ்ரௌத இதி । ஸ்யாதே³தத் । கபில ஏவ ஶ்ரௌதோ நாந்யே மந்வாத³ய: । ததஶ்ச தேஷாம் ஸ்ம்ருதி: கபிலஸ்ம்ருதிவிருத்³தா⁴வஹேயேத்யத ஆஹ
ப⁴வதி சாந்யா மநோரிதி ।
தஸ்யாஶ்சாக³மாந்தரஸம்வாத³மாஹ
மஹாபா⁴ரதே(அ)பி சேதி ।
ந கேவலம் மநோ: ஸ்ம்ருதி: ஸ்ம்ருத்யந்தரஸம்வாதி³நீ, ஶ்ருதிஸம்வாதி³ந்யபீத்யாஹ
ஶ்ருதிஶ்சேதி ।
உபஸம்ஹரதி
அத இதி ।
ஸ்யாதே³தத் । ப⁴வது வேத³விருத்³த⁴ம் காபிலம் வசஸ்ததா²பி த்³வயோரபி புருஷபு³த்³தி⁴ப்ரப⁴வதயா கோ விநிக³மநாயாம் ஹேதுர்யதோ வேத³விரோதி⁴ காபிலம் வசோ நாத³ரணீயமித்யத ஆஹ
வேத³ஸ்ய ஹி நிரபேக்ஷமிதி ।
அயமபி⁴ஸந்தி⁴:ஸத்யம் ஶாஸ்த்ரயோநிரீஶ்வரஸ்ததா²ப்யஸ்ய ந ஶாஸ்த்ரக்ரியாயாமஸ்தி ஸ்வாதந்த்ர்யம் கபிலாதீ³நாமிவ । ஸ ஹி ப⁴க³வாந் யாத்³ருஶம் பூர்வஸ்மிந் ஸர்கே³ சகார ஶாஸ்த்ரம் தத³நுஸாரேணாஸ்மிந்நபி ஸர்கே³ ப்ரணீதவாந் । ஏவம் பூர்வதராநுஸாரேண பூர்வஸ்மிந் பூர்வதமாநுஸாரேண ச பூர்வதர இத்யநாதி³ரயம் ஶாஸ்த்ரேஶ்வரயோ: கார்யகாரணபா⁴வ: । தத்ரேஶ்வரஸ்ய ந ஶாஸ்த்ரார்த²ஜ்ஞாநபூர்வா ஶாஸ்த்ரக்ரியா யேநாஸ்ய கபிலாதி³வத்ஸ்வாதந்த்ர்யம் ப⁴வத் । ஶாஸ்த்ரார்த²ஜ்ஞாநம் சாஸ்ய ஸ்வயமாவிர்ப⁴வத³பி ந ஶாஸ்த்ரகாரணதாமுபைதி, த்³வயோரப்யபர்யாயேணாவிர்பா⁴வாத் । ஶாஸ்த்ரம் ச ஸ்வதோபோ³த⁴கதயா புருஷஸ்வாதந்த்ர்யாபா⁴வேந நிரஸ்தஸமஸ்ததோ³ஷாஶங்கம் ஸத³நபேக்ஷம் ஸாக்ஷாதே³வ ஸ்வார்தே² ப்ரமாணம் । கபிலாதி³வசாம்ஸி து ஸ்வதந்த்ரகபிலாதி³ப்ரணேத்ருகாணி தத³ர்த²ஸ்ம்ருதிபூர்வகாணி, தத³ர்த²ஸ்ம்ருதயஶ்ச தத³ர்தா²நுப⁴வபூர்வா: । தஸ்மாத்தாஸாமர்த²ப்ரத்யயாங்க³ப்ராமாண்யவிநிஶ்சயாய யாவத்ஸ்ம்ருத்யநுப⁴வௌ கல்பேதே தாவத்ஸ்வத: ஸித்³த⁴ப்ரமாணபா⁴வயா(அ)நபேக்ஷயைவ ஶ்ருத்யா ஸ்வார்தோ² விநிஶ்சாயித இதி ஶீக்⁴ரதரப்ரவ்ருத்தயா ஶ்ருத்யா ஸ்ம்ருத்யர்தோ² பா³த்⁴யத இதி யுக்தம் ॥ 1 ॥
இதரேஷாம் சாநுபலப்³தே⁴: ।
ப்ரதா⁴நஸ்ய தாவத்க்வசித்³வேத³ப்ரதே³ஶே வாக்யாபா⁴ஸாநி த்³ருஶ்யந்தே, தத்³விகாராணாம் து மஹதா³தீ³நாம் தாந்யபி ந ஸந்தி⁴ । நச பூ⁴தேந்த்³ரியாதி³வந்மஹதா³த³யோ லோகஸித்³தா⁴: । தஸ்மாதா³த்யந்திகாத்ப்ரமாணாந்தராஸம்வாதா³த்ப்ரமாணமூலத்வாச்ச ஸ்ம்ருதேர்மூலாபா⁴வாத³பா⁴வோ வந்த்⁴யாயா இவ தௌ³ஹித்ர்யஸ்ம்ருதே: । ந சார்ஷஜ்ஞாநமத்ர மூலமுபபத்³யத இதி யுக்தம் । தஸ்மாந்ந காபிலஸ்ம்ருதே: ப்ரதா⁴நோபாதா³நத்வம் ஜக³த இதி ஸித்³த⁴ம் ॥ 2 ॥
ஸ்ம்ருத்யநவகாஶதோ³ஷப்ரஸங்க³ இதி சேந்நாந்யஸ்ம்ருத்யநவகாஶதோ³ஷப்ரஸங்கா³த்॥1॥ சேதநஜக³து³பாதா³நஸமந்வய: ஸாங்க்²யஸ்ம்ருத்யா ஸங்கோச்யதா ந வேதி ஸர்வஜ்ஞபா⁴ஷிதத்வஸாம்யேந ப³லாப³லாவிநிக³மாத்ஸம்தே³ஹே பூர்வபக்ஷமாஹ –
ந க²ல்விதி ।
விரோதே⁴ த்விதி ।
ஔது³ம்ப³ரீம் ஸ்ப்ருஷ்ட்வோத்³கா³யேதி³தி ப்ரத்யக்ஷஶ்ருதிவிருத்³தா⁴ ஸர்வாமாவேஷ்டேதேதி ஸ்ம்ருதிர்மாநம் வேதி ஸந்தே³ஹே வேதா³ர்தா²நுஷ்டா²த்ரூணாம் ஸ்ம்ருதிபி⁴ர்மூலஶ்ருத்யநுமாநாத்ப்ரத்யக்ஷாநுமிதஶ்ருத்யோஶ்ச ஸ்வபராதீ⁴தஶ்ருதிவத்ஸமப³லத்வாது³தி³தாநுதி³தாதி³வத்³விகல்பாதி³ஸம்ப⁴வாந்மாநமிதி ப்ராப்தே ராத்³தா⁴ந்த: । ஶ்ருதிவிருத்³த⁴ஸ்ம்ருதீநாம் ப்ராமாண்யமநபேக்ஷமபேக்ஷாவர்ஜிதம் ஹேயமிதி யாவத் । யதோ(அ)ஸதி விரோதே⁴ மூலஶ்ருத்யநுமாநம் ஸ்வபராதீ⁴தஶ்ருத்யோஸ்துல்யவத்ப்ரமிதத்வாத்ஸமப³லதா । ப்ரத்யக்ஷஶ்ருதிவிருத்³தே⁴(அ)ர்தே² து ந ஶ்ருத்யநுமாநம் ; அர்தா²பஹாரேண மாநஸ்யாப்யபஹாராத் ।
அதோ மூலாபா⁴வாத³ப்ரமாணமிதி ।
பூர்வபக்ஷீ பூர்வபக்ஷோபபாத³க: । அதி⁴கரணாரம்ப⁴வாதீ³த்யர்த²: ।
ஆர்ஷப்ரத்யக்ஷமூலாபி ஸ்ம்ருதி: ஸாபேக்ஷா , வேத³ஸ்த்வபௌருஷேயத்வாத³நபேக்ஷ இத்யாஶங்க்யாஹ –
அயமஸ்யாபி⁴ஸம்தி⁴ரிதி ।
ஆஜாநஸித்³தா⁴ ஸ்வபா⁴வஸித்³தா⁴ ச ஸா(அ)நாவரணபூ⁴தார்த²மாத்ரகோ³சரா ச ।
ப்⁴ரமவத்ஸத்யாந்ருதகோ³சரத்வம் வாரயதி –
மாத்ரேதி ।
ஏவம்பூ⁴தா தஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ யா பு³த்³தி⁴ஸ்தத்பூர்வகோ வேத³ராஶிரித்யர்த²: ।
பௌருஷேயத்வேந துல்யத்வமுக்த்வா ஸ்ம்ருதேர்நிரவகாஶத்வம் ப்ராப³ல்யஹேதுமாஹ –
ந சைதா இதி ।
அநந்யபரத்வம் ஸ்பு²டதரத்வம் । ஶ்ருதிரநுஷ்டா²நபரா ।
அந்யஸ்ம்ருத்யநவகாஶமாத்ராந்ந ஸித்³தா⁴ந்தஸித்³தி⁴: ஸம்தே³ஹாதி³த்யாஶங்க்யாஹ –
யதா² ஹீத்யாதி³நா ।
தே³வதாதி⁴கரணே (ப்³ர.அ.1.பா.3.ஸூ.24–33) யோகி³ப்ரத்யக்ஷஸ்ய ஸமர்தி²தத்வாத்³பா⁴ஷ்யமஸ்மதா³த்³யபி⁴ப்ராயமித்யாஹ –
அர்வாகி³தி ।
கபிலாத³யோ(அ)ர்வாசீநபுருஷவிலக்ஷணா இத்யாஶங்க்யாஹ –
ந தாவத்கபிலாத³ய இதி ।
ப்ராசி ப⁴வே தத³நுஷ்டா²நவதாம் இதி ஸம்ப³ந்த⁴: । தச்ச²ப்³தே³ந வேதா³ர்தோ² விவக்ஷித: ।
பூர்வோக்தமிதி ।
விப்ரதிபத்தௌ சேத்யாதி³பா⁴ஷ்யேண பூர்வோக்தம் ஸ்மாரயதீத்யர்த²: ।
ஶ்ருதிஸாமாந்யமாத்ரேணேதி ।
ஸக³ரபுத்ரப்ரதப்து: ஸாங்க்²யப்ரணேதுஶ்ச கபில இதி ஶப்³த³ஸாம்யமாத்ரேணேத்யர்த²: ।
யதா² ந்ருத்யம் குர்வத்யபி நர்தகீ நர்தகத³ர்ஶிதக்ரமேணைவ ந்ருத்யந்தீ ந ஸ்வதந்த்ரா , ஏவமீஶ்வர: ப்ராசீநக்ரமமநுருத்⁴ய விரசயந்வேத³ம் ந ஸ்வதந்த்ர: , க்ரமோபக்³ருஹீதவர்ணாத்மா ச வேதோ³(அ)ர்த²ப்ரமிதிகர இதி ந வக்ரபேக்ஷமஸ்ய ப்ராமாண்யமித்யாஹ –
ஸத்யமிதி ।
ப²லிதமாஹ –
தேநேதி ।
யேநாநாதி³: கார்யகாரணபா⁴வஸ்தேந ந ப்ராக³பூ⁴தஸ்ய ஶாஸ்த்ரஸ்ய தத³ர்த²பா⁴நபூர்விகா(அ)பி⁴நவா க்ரியா , கிம்து நியதக்ரமஸ்ய தஸ்ய ஸம்ஸ்காரரூபேணாநுவர்தமாநஸ்ய ஸ்மாரணேந வ்யதீகார இத்யர்த²: ।
நநு ந நர்தக்யாதி³வத³ஜ்ஞ ஈஶ்வரஸ்தத: ஶாஸ்த்ரக்ரியாத: ப்ராகே³வ தத³ர்த²ஜ்ஞாநவத்த்வாத்கபிலதுல்ய: கிம் ந ஸ்யாத³த ஆஹ –
ஶாஸ்த்ரார்த²ஜ்ஞாநம் சேதி ।
பூர்வவர்ணாநுபூர்வீ ஹி ஶாஸ்த்ரம் । ததா² ச யதா³ தத³ர்த²: ஸ்பு²ரதி ததை³வாநுபூர்வ்யபி ஸம்ஸ்காராரூடா⁴ ஸ்பு²ரதீத்யாத³ர்ஶாத்மகஶாஸ்த்ரஸ்வரூபமாத்ரஜ்ஞாநாத்தத்கரணோபபத்தௌ ந ஶாஸ்த்ரார்த²ஜ்ஞாநஸ்ய ஹேதுதேத்யர்த²: । ஸ்வக்ருதப்ராசீநாத³ர்ஶாபேக்ஷத்வாச்ச மாணவகவைலக்ஷண்யமீஶ்வரஸ்ய । ஶாஸ்த்ரஸ்ய வக்த்ருஜ்ஞாநா(அ)ஜந்யத்வே(அ)பி நாந்தரீயகத்வேந ஶாஸ்த்ரஸ்பு²ரணே தத³ர்த²ஸ்பு²ரணாத்ஸர்வஜ்ஞேஶ்வரஸித்³தி⁴: । தத³ர்த²ஜ்ஞாநவத்தா ச ப்ரலயாந்தரிதஶ்ருதே: ஜ்ஞாத்ருத்வாத்ஸித்⁴யதீஶஸ்ய । ந ஹி மாணவகே(அ)ஸ்தி தத் । ஸதி சைவம் ஶாஸ்த்ரயோநித்வஶாஸ்த்ரவிஷயாதி⁴கவிஜ்ஞாநவத்த்வயோர்வ்யாப்தி: க்ருத்திகோத³யரோஹிண்யாஸத்திவத் தத்³பா⁴வநியதபா⁴வத்வரூபா ந து ஶாஸ்த்ரார்த²ஜ்ஞாநஶாஸ்த்ரகரணயோர்ஹேதுஹேதுமத்த்வக்ருதா ।
நநு - கு³ணவத்³வக்த்ருஜ்ஞாநஜந்யத்வாபா⁴வே கத²ம் ஶாஸ்த்ரஸ்ய ப்ராமாண்யமிதி - சேத் ; ஸ்வத இத்யாஹ –
ஶாஸ்த்ரம் சேதி ।
ப்ரமாணாநாம் ப்ராமாண்யஸ்ய ஸ்வதஸ்த்வாத்கபிலாதி³வசஸ்ததா² கிம் ந ஸ்யாத³த ஆஹ –
கபிலாதி³வசாம்ஸி த்விதி ।
தேஷாம் கபிலாதி³வசஸாமர்தா² ஏவார்தா² யாஸாம் தாஸ்ததோ²க்தா: । தாஸாம் ஸ்ம்ருதீநாமர்தா² ஏவார்தா² யேஷாமநுப⁴வாதீ³நாம் தே தத³ர்தா²நுப⁴வாஸ்தே பூர்வா யாஸாம் தா: ஸ்ம்ருதயஸ்ததா² । யதா²(அ)நபேக்ஷத்வேந ஶீக்⁴ரதரப்ரவ்ருத்தஶ்ருத்யா தத்³விருத்³த⁴லிங்க³ஸ்ய ஶ்ருதிகல்பநாபேக்ஷத்வேந விலம்பி³தப்ரவ்ருத்தே: பரிச்சே²த³கத்வமபஹ்ரியதே , ஏவமநபேக்ஷஶ்ருத்யா தத்³விருத்³த⁴காபிலவசஸ: ஸாபேக்ஷத்வேந விலம்பி³ந: ப்ராமாண்யமபஹ்ரியதே இத்யர்த²: ।
யாவதி³தி ।
கத²ம்சிதி³த்யர்த²:॥1॥ தௌ³ஹித்ரஸ்ய கர்ம தௌ³ஹித்ர்யம் ।
வந்த்⁴யா சேத்ஸ்மரேதி³த³ம் மே தௌ³ஹித்ரேண க்ருதமிதி ஸா ஸ்ம்ருதிரப்ரமாணம் மூலஸ்ய து³ஹிதுரபா⁴வாத் , ஏவமத்ராபி மூலபூ⁴தாநுப⁴வாபா⁴வாத் ஸ்மரணாபா⁴வ இத்யாஹ –
வந்த்⁴யாயா இவேதி ।
ந சார்ஷமிதி ।
உபஜீவ்யவேத³விரோத⁴ஸ்யோக்தத்வாதி³த்யர்த²: ॥2॥ அவ்யக்தம் ஜ்ஞாநால்லீயதே ।
அஹம் ஸர்வஸ்யேதி ।
ப்ரப⁴வத்யஸ்மாதி³தி ப்ரலீயதே(அ)ஸ்மிந்நிதி ச ப்ரப⁴வப்ரலயௌ । தஸ்மாதா³த்மநோ(அ)தி⁴ஷ்டா²து: ப்ரப⁴வந்தி ஸ மூலமுபாதா³நம் । ஶாஶ்வதிக: அநாதி³: । நித்யோத்⁴வம்ஸவர்ஜித: । ஜ்ஞாநை: பூரயதி ய: ஸ ஸர்வேஷாமாத்மா । புருஷா ஜீவா: । ப³ஹூநாம் தே³ஹிநாம் யோநி: ப்ருதி²வீ । விஶ்வம் பூர்ணம் । கு³ணை: ஸர்வஜ்ஞத்வாதி³பி⁴ரதி⁴கம் । ஸர்வாத்மகத்வாத்³விஶ்வமூர்தா⁴தி³த்வம் ॥