श्रीमच्छङ्करभगवत्पूज्यपादविरचितम्

श्वेताश्वतरोपनिषत्

करतलकलिताद्वयात्मतत्त्वं क्षपितदुरन्तचिरन्तनप्रमोहम् ।
उपचितमुदितोदितैर्गुणौघैः उपनिषदामयमुज्जहार भाष्यम् ॥

ద్వితీయోఽధ్యాయః

యుఞ్జానః ప్రథమం మనస్తత్త్వాయ సవితా ధియః ।
అగ్నేర్జ్యోతిర్నిచాయ్య పృథివ్యా అధ్యాభరత్ ॥ ౧ ॥
యుక్తేన మనసా వయం దేవస్య సవితుః సవే ।
సువర్గేయాయ శక్త్యా ॥ ౨ ॥
యుక్త్వాయ మనసా దేవాన్ సువర్యతో ధియా దివమ్ ।
బృహజ్జ్యోతిః కరిష్యతః సవితా ప్రసువాతి తాన్ ॥ ౩ ॥
యుఞ్జతే మన ఉత యుఞ్జతే ధియో
విప్రా విప్రస్య బృహతో విపశ్చితః ।
వి హోత్రా దధే వయునావిదేక
ఇన్మహీ దేవస్య సవితుః పరిష్టుతిః ॥ ౪ ॥
యుజే వాం బ్రహ్మ పూర్వ్యం నమోభిర్విశ్లోక
ఎతు పథ్యేవ సూరేః ।
శృణ్వన్తు విశ్వే అమృతస్య పుత్రా ఆ యే
ధామాని దివ్యాని తస్థుః ॥ ౫ ॥
అగ్నిర్యత్రాభిమథ్యతే వాయుర్యత్రాధిరుధ్యతే ।
సోమో యత్రాతిరిచ్యతే తత్ర సఞ్జాయతే మనః ॥ ౬ ॥
సవిత్రా ప్రసవేన జుషేత బ్రహ్మ పూర్వ్యమ్ ।
యత్ర యోనిం కృణవసే న హి తే పూర్తమక్షిపత్ ॥ ౭ ॥
த்ரிருந்நதம்+ஸ்தா²ப்ய+ஸமம்+ஶரீரம்
త్రిరున్నతం స్థాప్య సమం శరీరం
హృదీన్ద్రియాణి మనసా సన్నివేశ్య ।
బ్రహ్మోడుపేన ప్రతరేత విద్వాన్
స్రోతాంసి సర్వాణి భయానకాని ॥ ౮ ॥
ప్రాణాన్ ప్రపీడ్యేహ సంయుక్తచేష్టః
క్షీణే ప్రాణే నాసికయోచ్ఛ్వసీత ।
దుష్టాశ్వయుక్తమివ వాహమేనం
విద్వాన్ మనో ధారయేతాప్రమత్తః ॥ ౯ ॥
సమే శుచౌ శర్కరావహ్నివాలికా -
వివర్జితే శబ్దజలాశ్రయాదిభిః ।
మనోనుకూలే న తు చక్షుపీడనే
గుహానివాతాశ్రయణే ప్రయోజయేత్ ॥ ౧౦ ॥
నీహారధూమార్కానిలానలానాం
ఖద్యోతవిద్యుత్స్ఫటికశశీనామ్ ।
ఎతాని రూపాణి పురఃసరాణి
బ్రహ్మణ్యభివ్యక్తికరాణి యోగే ॥ ౧౧ ॥
పృథివ్యప్తేజోఽనిలఖే సముత్థితే
పఞ్చాత్మకే యోగగుణే ప్రవృత్తే ।
న తస్య రోగో న జరా న మృత్యుః
ప్రాప్తస్య యోగాగ్నిమయం శరీరమ్ ॥ ౧౨ ॥
లఘుత్వమారోగ్యమలోలుపత్వం
వర్ణప్రసాదః స్వరసౌష్ఠవం చ ।
గన్ధః శుభో మూత్రపురీషమల్పం
యోగప్రవృత్తిం ప్రథమాం వదన్తి ॥ ౧౩ ॥
యథైవ బిమ్బం మృదయోపలిప్తం
తేజోమయం భ్రాజతే తత్ సుధాన్తమ్ ।
తద్వాఽఽత్మతత్త్వం ప్రసమీక్ష్య దేహీ
ఎకః కృతార్థో భవతే వీతశోకః ॥ ౧౪ ॥
యదాత్మతత్త్వేన తు బ్రహ్మతత్త్వం
దీపోపమేనేహ యుక్తః ప్రపశ్యేత్ ।
అజం ధ్రువం సర్వతత్త్వైర్విశుద్ధం
జ్ఞాత్వా దేవం ముచ్యతే సర్వపాపైః ॥ ౧౫ ॥
ఎషో హ దేవః ప్రదిశోఽను సర్వాః ।
పూర్వో హ జాతః స ఉ గర్భే అన్తః ।
స ఎవ జాతః స జనిష్యమాణః
ప్రత్యఙ్ జనాస్తిష్ఠతి సర్వతోముఖః ॥ ౧౬ ॥
యో దేవో అగ్నౌ యోఽప్సు
యో విశ్వం భువనమావివేశ ।
య ఓషధీషు యో వనస్పతిషు
తస్మై దేవాయ నమో నమః ॥ ౧౭ ॥