श्वेताश्वतरोपनिषत्చతుర్థోఽధ్యాయః
చతుర్థోఽధ్యాయః
య ఎకోఽవర్ణో బహుధా శక్తియోగాద్
వరణాననేకాన్ నిహితార్థో దధాతి ।
విచైతి చాన్తే విశ్వమాదౌ చ దేవః
స నో బుద్ధ్యా శుభయా సంయునక్తు ॥ ౧ ॥
వరణాననేకాన్ నిహితార్థో దధాతి ।
విచైతి చాన్తే విశ్వమాదౌ చ దేవః
స నో బుద్ధ్యా శుభయా సంయునక్తు ॥ ౧ ॥
తదేవాగ్నిస్తదాదిత్య -
స్తద్వాయుస్తదు చన్ద్రమాః ।
తదేవ శుక్రం తద్ బ్రహ్మ
తదాపస్తత్ ప్రజాపతిః ॥ ౨ ॥
స్తద్వాయుస్తదు చన్ద్రమాః ।
తదేవ శుక్రం తద్ బ్రహ్మ
తదాపస్తత్ ప్రజాపతిః ॥ ౨ ॥
త్వం స్త్రీ పుమానసి
త్వం కుమార ఉత వా కుమారీ ।
త్వం జీర్ణో దణ్డేన వఞ్చసి
త్వం జాతో భవసి విశ్వతోముఖః ॥ ౩ ॥
త్వం కుమార ఉత వా కుమారీ ।
త్వం జీర్ణో దణ్డేన వఞ్చసి
త్వం జాతో భవసి విశ్వతోముఖః ॥ ౩ ॥
నీలః పతఙ్గో హరితో లోహితాక్ష -
స్తడిద్గర్భ ఋతవః సముద్రాః ।
అనాదిమత్ త్వం విభుత్వేన వర్తసే
యతో జాతాని భువనాని విశ్వా ॥ ౪ ॥
స్తడిద్గర్భ ఋతవః సముద్రాః ।
అనాదిమత్ త్వం విభుత్వేన వర్తసే
యతో జాతాని భువనాని విశ్వా ॥ ౪ ॥
“అజామేకామ్”
అజామేకాం లోహితశుక్లకృష్ణాం
బహ్వీః ప్రజాః సృజమానాం సరూపాః ।
అజో హ్యేకో జుషమాణోఽనుశేతే
జహాత్యేనాం భుక్తభోగామజోఽన్యః ॥ ౫ ॥
బహ్వీః ప్రజాః సృజమానాం సరూపాః ।
అజో హ్యేకో జుషమాణోఽనుశేతే
జహాత్యేనాం భుక్తభోగామజోఽన్యః ॥ ౫ ॥
ద్వా సుపర్ణా సయుజా సఖాయా
సమానం వృక్షం పరిషస్వజాతే ।
తయోరన్యః పిప్పలం స్వాద్వత్త్యన -
శ్నన్నన్యో అభిచాకశీతి ॥ ౬ ॥
సమానం వృక్షం పరిషస్వజాతే ।
తయోరన్యః పిప్పలం స్వాద్వత్త్యన -
శ్నన్నన్యో అభిచాకశీతి ॥ ౬ ॥
సమానే వృక్షే పురుషో నిమగ్నోఽ -
నీశయా శోచతి ముహ్యమానః ।
జుష్టం యదా పశ్యత్యన్యమీశమస్య
మహిమానమితి వీతశోకః ॥ ౭ ॥
నీశయా శోచతి ముహ్యమానః ।
జుష్టం యదా పశ్యత్యన్యమీశమస్య
మహిమానమితి వీతశోకః ॥ ౭ ॥
ఋచో అక్షరే పరమే వ్యోమన్
యస్మిన్దేవా అధి విశ్వే నిషేదుః ।
యస్తం న వేద కిమృచా కరిష్యతి
య ఇత్తద్విదుస్త ఇమే సమాసతే ॥ ౮ ॥
యస్మిన్దేవా అధి విశ్వే నిషేదుః ।
యస్తం న వేద కిమృచా కరిష్యతి
య ఇత్తద్విదుస్త ఇమే సమాసతే ॥ ౮ ॥
ఛన్దాంసి యజ్ఞాః క్రతవో వ్రతాని
భూతం భవ్యం యచ్చ వేదా వదన్తి ।
అస్మాన్ మాయీ సృజతే విశ్వమేత -
త్తస్మింశ్చాన్యో మాయయా సన్నిరుద్ధః ॥ ౯ ॥
భూతం భవ్యం యచ్చ వేదా వదన్తి ।
అస్మాన్ మాయీ సృజతే విశ్వమేత -
త్తస్మింశ్చాన్యో మాయయా సన్నిరుద్ధః ॥ ౯ ॥
మాయాం తు ప్రకృతిం విద్యాన్మాయినం చ మహేశ్వరమ్ ।
తస్యవయవభూతైస్తు వ్యాప్తం సర్వమిదం జగత్ ॥ ౧౦ ॥
తస్యవయవభూతైస్తు వ్యాప్తం సర్వమిదం జగత్ ॥ ౧౦ ॥
యో యోనిం యోనిమధితిష్ఠత్యేకో
యస్మిన్నిద । మ్ సం చ విచైతి సర్వమ్ ।
తమీశానం వరదం దేవమీడ్యం
నిచాయ్యేమాం శాన్తిమత్యన్తమేతి ॥ ౧౧ ॥
యస్మిన్నిద । మ్ సం చ విచైతి సర్వమ్ ।
తమీశానం వరదం దేవమీడ్యం
నిచాయ్యేమాం శాన్తిమత్యన్తమేతి ॥ ౧౧ ॥
యో దేవానాం ప్రభవశ్చోద్భవశ్చ
విశ్వాధిపో రుద్రో మహర్షిః ।
హిరణ్యగర్భం పశ్యత జాయమానం
స నో బుద్ధ్యా శుభయా సంయునక్తు ॥ ౧౨ ॥
విశ్వాధిపో రుద్రో మహర్షిః ।
హిరణ్యగర్భం పశ్యత జాయమానం
స నో బుద్ధ్యా శుభయా సంయునక్తు ॥ ౧౨ ॥
యో దేవానామధిపో
యస్మిన్ల్లోకా అధిశ్రితాః ।
య ఈశే అస్య ద్విపదశ్చతుష్పదః
కస్మై దేవాయ హవిషా విధేమ ॥ ౧౩ ॥
యస్మిన్ల్లోకా అధిశ్రితాః ।
య ఈశే అస్య ద్విపదశ్చతుష్పదః
కస్మై దేవాయ హవిషా విధేమ ॥ ౧౩ ॥
సూక్ష్మాతిసూక్ష్మం కలిలస్య మధ్యే
విశ్వస్య స్రష్ఠారమనేకరూపమ్ ।
విశ్వస్యైకం పరివేష్టితారం
జ్ఞాత్వా శివం శాన్తిమత్యన్తమేతి ॥ ౧౪ ॥
విశ్వస్య స్రష్ఠారమనేకరూపమ్ ।
విశ్వస్యైకం పరివేష్టితారం
జ్ఞాత్వా శివం శాన్తిమత్యన్తమేతి ॥ ౧౪ ॥
స ఎవ కాలే భువనస్య గోప్తా
విశ్వాధిపః సర్వభూతేషు గూఢః ।
యస్మిన్ యుక్తా బ్రహ్మర్షయో దేవతాశ్చ
తమేవం జ్ఞాత్వా మృత్యుపాశాంశ్ఛినత్తి ॥ ౧౫ ॥
విశ్వాధిపః సర్వభూతేషు గూఢః ।
యస్మిన్ యుక్తా బ్రహ్మర్షయో దేవతాశ్చ
తమేవం జ్ఞాత్వా మృత్యుపాశాంశ్ఛినత్తి ॥ ౧౫ ॥
ఘృతాత్ పరం మణ్డమివాతిసూక్ష్మం
జ్ఞాత్వా శివం సర్వభూతేషు గూఢమ్ ।
విశ్వస్యైకం పరివేష్టితారం
జ్ఞాత్వా దేవం ముచ్యతే సర్వపాశైః ॥ ౧౬ ॥
జ్ఞాత్వా శివం సర్వభూతేషు గూఢమ్ ।
విశ్వస్యైకం పరివేష్టితారం
జ్ఞాత్వా దేవం ముచ్యతే సర్వపాశైః ॥ ౧౬ ॥
ఎష దేవో విశ్వకర్మా మహాత్మా
సదా జనానాం హృదయే సన్నివిష్టః ।
హృదా మనీషా మనసాభిక్లృప్తో
య ఎతద్ విదురమృతాస్తే భవన్తి ॥ ౧౭ ॥
సదా జనానాం హృదయే సన్నివిష్టః ।
హృదా మనీషా మనసాభిక్లృప్తో
య ఎతద్ విదురమృతాస్తే భవన్తి ॥ ౧౭ ॥
యదాఽతమస్తాన్న దివా న రాత్రిః
న సన్నచాసచ్ఛివ ఎవ కేవలః ।
తదక్షరం తత్ సవితుర్వరేణ్యం
ప్రజ్ఞా చ తస్మాత్ ప్రసృతా పురాణీ ॥ ౧౮ ॥
న సన్నచాసచ్ఛివ ఎవ కేవలః ।
తదక్షరం తత్ సవితుర్వరేణ్యం
ప్రజ్ఞా చ తస్మాత్ ప్రసృతా పురాణీ ॥ ౧౮ ॥
నైనమూర్ధ్వం న తిర్యఞ్చం
న మధ్యే న పరిజగ్రభత్ ।
న తస్య ప్రతిమా అస్తి
యస్య నామ మహద్ యశః ॥ ౧౯ ॥
న మధ్యే న పరిజగ్రభత్ ।
న తస్య ప్రతిమా అస్తి
యస్య నామ మహద్ యశః ॥ ౧౯ ॥
న సన్దృశే తిష్ఠతి రూపమస్య
న చక్షుషా పశ్యతి కశ్చనైనమ్ ।
హృదా హృదిస్థం మనసా య ఎన -
మేవం విదురమృతాస్తే భవన్తి ॥ ౨౦ ॥
న చక్షుషా పశ్యతి కశ్చనైనమ్ ।
హృదా హృదిస్థం మనసా య ఎన -
మేవం విదురమృతాస్తే భవన్తి ॥ ౨౦ ॥
అజాత ఇత్యేవం కశ్చిద్భీరుః ప్రపద్యతే ।
రుద్ర యత్తే దక్షిణం ముఖం తేన మాం పాహి నిత్యమ్ ॥ ౨౧ ॥
రుద్ర యత్తే దక్షిణం ముఖం తేన మాం పాహి నిత్యమ్ ॥ ౨౧ ॥
మా నస్తోకే తనయే మా న ఆయుషి
మా నో గోషు మా న అశ్వేషు రీరిషః ।
వీరాన్ మా నో రుద్ర భామితో
వధీర్హవిష్మన్తః సదామిత్ త్వా హవామహే ॥ ౨౨ ॥
మా నో గోషు మా న అశ్వేషు రీరిషః ।
వీరాన్ మా నో రుద్ర భామితో
వధీర్హవిష్మన్తః సదామిత్ త్వా హవామహే ॥ ౨౨ ॥