ತ್ರೈಲೋಕ್ಯನಾಥಹರಿಮೀಡ್ಯಮುದಾರಸತ್ತ್ವಂ ಶಕ್ತೇಸ್ತನೂಜತನಯಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿಕಲ್ಪಮ್ ।
ಜೀಮೂತಮುಕ್ತವಿಮಲಾಂಬರಚಾರುವರ್ಣಂ ವಾಸಿಷ್ಠಮುಗ್ರತಪಸಂ ಪ್ರಣತೋಽಸ್ಮಿ ನಿತ್ಯಮ್ ॥ ೧ ॥
ಸಕಲಂ ಮನಸಾ ಕ್ರಿಯಯಾ ಜನಿತಂ ಸಮವೇಕ್ಷ್ಯ ವಿನಾಶಿತಯಾ ತು ಜಗತ್ ।
ನಿರವಿದ್ಯತ ಕಶ್ಚಿದತೋ ನಿಖಿಲಾದವಿನಾಶಿ ಕೃತೇನ ನ ಲಭ್ಯಮಿತಿ ॥ ೨ ॥
ಪ್ರತಿಪಿತ್ಸುರಸಾವವಿನಾಶಿ ಪದಂ ಯತಿಧರ್ಮರತೋ ಯತಿಮೇವ ಗುರುಮ್ ।
ವಿದಿತಾತ್ಮಸತತ್ತ್ವಮುಪೇತ್ಯ ಕವಿಂ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ನಿವೇದಿತವಾನ್ಸ್ವಮತಮ್ ॥ ೩ ॥
ಭಗವನ್ನುದಧೌ ಮೃತಿಜನ್ಮಜಲೇ ಸುಖದುಃಖಝಷೇ ಪತಿತಂ ವ್ಯಥಿತಮ್ ।
ಕೃಪಯಾ ಶರಣಾಗತಮುದ್ಧರ ಮಾಮನುಶಾಧ್ಯುುಪಸನ್ನಮನನ್ಯಗತಿಮ್ ॥ ೪ ॥
ವಿನಿವರ್ತ್ಯ ರತಿಂ ವಿಷಯೇ ವಿಷಮಾಂ ಪರಿಮುಚ್ಯ ಶರೀರನಿಬದ್ಧಮತಿಮ್ ।
ಪರಮಾತ್ಮಪದೇ ಭವ ನಿತ್ಯರತೋ ಜಹಿ ಮೋಹಮಯಂ ಭ್ರಮಮಾತ್ಮಮತೇಃ ॥ ೫ ॥
ವಿಸೃಜಾನ್ನಮಾಯಾದಿಷು ಪಂಚಸು ತಾಮಹಮಸ್ಮಿ ಮಮೇತಿ ಮತಿಂ ಸತತಮ್ ।
ದೃಶಿರೂಪಮನಂತಮೃತಂ ವಿಗುಣಂ ಹೃದಯಸ್ಥಮವೇಹಿ ಸದಾಽಹಮಿತಿ ॥ ೬ ॥
ಜಲಭೇದಕೃತಾ ಬಹುತೇವ ರವೇರ್ಘಟಿಕಾದಿಕೃತಾ ನಭಸೋಽಪಿ ಯಥಾ ।
ಮತಿಭೇದಕೃತಾ ತು ತಥಾ ಬಹುತಾ ತವ ಬುದ್ಧಿದೃಶೋಽವಿಕೃತಸ್ಯ ಸದಾ ॥ ೭ ॥
ದಿನಕೃತ್ಪ್ರಭಯಾ ಸದೃಶೇನ ಸದಾ ಜನಚಿತ್ತರ (ಚ್ಚರಿ)ತಂ ಸಕಲಂ ಸ್ವಚಿತಾ ।
ವಿದಿತಂ ಭವತಾಽವಿಕೃತೇನ ಸದಾ ಯತ ಏವಮತೋಽಸಿತ ಏವ ಸದಾ ॥ ೮ ॥
ಉಪರಾಗಮಪೇಕ್ಷ್ಯ ಮತಿರ್ವಿಷಯೇ ವಿಷಯಾವಧೃತಿಂ ಕುರುತೇ ತು ಯತಃ ।
ತತ ಏವ ಮತೇರ್ವಿದಿತಾವಿದಿತಾ ವಿಷಯಾಸ್ತು ತತಃ ಪರಿಣಾಮವತೀ ॥ ೯ ॥
ಮತಿವೃತ್ತಯ ಆತ್ಮಚಿತಾ ವಿದಿತಾಃ ಸತತಂ ಹಿ ಯತೋಽವಿಕೃತಶ್ಚ ತತಃ ।
ಯದಿ ಚಾಽಽತ್ಮಚಿತಿಃ ಪರಿಣಾಮವತೀ ಮತಯೋ ವಿದಿತಾವಿದಿತಾಃ ಸ್ಯುರಿಮಾಃ ॥ ೧೦ ॥
ಚರಿತಂ ತು ಧಿಯಃ ಸಕಲಂ ಸತತಂ ವಿದಿತಂ ಭವತಾ ಪರಿಶುದ್ಧಾಚಿತಾ ।
ಮತಿಭೇದಗುಣೋ ನಹಿ ತೇಽಸ್ತಿ ತತೋ ಯತ ಏವಮತೋಽಸದೃಶಸ್ತು ಧಿಯಾ ॥ ೧೧ ॥
ವಿದಿತತ್ವಮವಿಪ್ರತಿಪನ್ನತಯಾ ಮತಿಷು ಪ್ರಗತಂ ವಿಷಯೇಷು ಯಥಾ ।
ಯತ ಏವಮತಃ ಪರಸಂವಿದಿತಾ ವಿದಿತತ್ವತ ಏವ ಯಥಾ ವಿಷಯಾಃ ॥ ೧೨ ॥
ಪರಸಂವಿದಿತಾಃ ಸತತಂ ಹಿ ಯತೋ ನ ವಿದುಃ ಸ್ವಮಮೀ ವಿಷಯಾಸ್ತು ತತಃ ।
ಮತಯೋಽಪಿ ತಥಾ ಪರಸಂವಿದಿತಾ ನ ವಿದುಃ ಸ್ವಮಮೂರ್ವಿಷಯಾಸ್ತು ಯಥಾ ॥ ೧೩ ॥
ವಿಷಯಾಕೃತಿಸಂಸ್ಥಿತಿರೇಕವಿಧಾ ಮನಸಸ್ತು ಸದಾ ವ್ಯವಹಾರವಿಧೌ ।
ಅಹಮಿತ್ಯಪಿ ತದ್ವಿಷಯಾ ತ್ವಪರಾ ಮತಿವೃತ್ತಿರವಜ್ವಲಿತಾಽಽತ್ಮಚಿತಾ ॥ ೧೪ ॥
ಪುರುಷಸ್ಯ ತು ಧರ್ಮವದುದ್ಭವತಿ ಸ್ವರಸೇನ ಮತೇಃ ಸ್ವಮುಣೋಽಪಿ ಸತೀ ।
ಅತ ಆತ್ಮಗುಣಂ ಪ್ರತಿಯಂತಿ ಜನಾ ಮತಿವೃತ್ತಿಮಿಮಾಮಹಮಿತ್ಯಬುಧಾಃ ॥ ೧೫ ॥
ಯದಿ ಸಾ ನ ಭವೇಜ್ಜನಮೋಹಕರೀ ವ್ಯವಹಾರಮಿಮಂ ನ ಜನೋಽನುಭವೇತ್ ।
ವಿಫಲಶ್ಚ ತದಾ ವಿಷಯಾನುಭವೋ ಜ್ಞಗುಣೋ ನಹಿ ಸೇತಿ ಯದಾ ವಿದಿತಾ ॥ ೧೬ ॥
ಉಪಲಭ್ಯಘಟಾದಿನಿಭೈವ ಭವೇನ್ಮನಸೋ ಯದಿ ಸಂಸ್ಥಿತಿರೇಕವಿಧಾ ।
ಪುರುಷಸ್ಯ ಚಿತಿಶ್ಚ ನ ವಿಕ್ರಿಯತೇ ಮತಿವೃತ್ತಿಮಪೇಕ್ಷ್ಯ ಘಟಾದಿನಿಭಾಮ್ ॥ ೧೭ ॥
ಅವಗಂತ್ರವಗಮ್ಯಚಿದಾತ್ಮಧಿಯೋರಹಮಿತ್ಯಭಿಮಾನವಿಹೀನತಯಾ ।
ಸ್ಥಿತಯೋರಭಿಮಾನಪುರಃಸರಕಂ ವ್ಯವಹಾರಪಥಂ ನ ಜನೋಽವತರೇತ್ ॥ ೧೮ ॥
ಅಹಮೀಕ್ಷ ಇತಿ ಪ್ರಥಮಂ ಹಿ ಧಿಯಾ ಸುವಿಚಿಂತ್ಯ ತತೋ ವಿಷಯಾಭಿಮುಖಮ್ ।
ನಯನಂ ಪ್ರಹಿಣೋತಿ ತಥಾಽನ್ಯದಪಿ ಶ್ರವಣಾದಿ ವಿಯತ್ಪ್ರಮುಖಸ್ಯ ಗುಣೇ ॥ ೧೯ ॥
ಅಪಹಾಯ ನ ಕಶ್ಚಿದಹಂಕರಣಂ ವ್ಯವಹಾರಮುಪೈತಿ ಕದಾಚಿದಪಿ ।
ಉಪಪನ್ನತರಾ ಹಿ ಮತೇಸ್ತು ತತೋ ವ್ಯವಹಾರಪಥಂ ಪ್ರತಿ ಕಾರಣತಾ ॥ ೨೦ ॥
ಚಿತಿಶಕ್ತಿಗುಣಃ ಕಿಮಹಂಕರಣಂ ಕಿಮು ಬುದ್ಧಿಗುಣೋಽಥ ಭವೇದುಭಯೋಃ ।
ಇತಿ ಚಿಂತ್ಯಮಿದಂ ಮನಸಾಽನಲಸೈರುಪಪತ್ತಿಭಿರಾತ್ಮಹಿತಂ ಯತಿಭಿಃ ॥ ೨೧ ॥
ಉಪಲಭ್ಯಮಹಂಕರಣಂ ನ ಭವೇತ್ಪುರುಷಸ್ಯ ಗುಣೋ ಯದಿ ತರ್ಹಿ ಭವೇತ್ ।
ಗುಣಿರೂಪಮಥೋಽವಯಯಂ ಗುಣಿನೋ ನ ವಿಹಾಯ ಗುಣಃ ಪೃಥಗಸ್ತಿ ಯತಃ ॥ ೨೨ ॥
ನ ಗುಣೋ ಗುಣಿನಿ ಸ್ಥಿತವಾನ್ ಗುಣಿನಾ ವಿಷಯೀ ಕ್ರಿಯತೇ ನ ಚ ತಸ್ಯ ಗುಣೈಃ ।
ನಹಿ ದೇಶಕೃತಾ ನ ಚ ವಸ್ತುಕೃತಾ ಗುಣಿನೋಽಸ್ತಿ ಗುಣಸ್ಯ ಭಿದಾ ತು ಯತಃ ॥ ೨೩ ॥
ನ ಪರಸ್ಪರಮಗ್ನಿಗುಣೋಽಗ್ನಿಗತೋ ವಿಷಯತ್ವಮುಪೈತಿ ಕದಾಚಿದಪಿ ।
ನಹಿ ಬಹ್ನಿರಪಿ ಸ್ವಗುಣಂ ಸ್ವಗತಂ ವಿಷಯೀ ಕುರುತೇ ಸ್ವಗುಣೇನ ಭುವಿ ॥ ೨೪ ॥
ಕಣಭುಗ್ಯಮಚೀಕ್ಲೃಪದಾತ್ಮಗುಣಂ ಗುಣಪೂಗಮನಿತ್ಯಮನಾತ್ಮಗುಣಮ್ ।
ಅನಯೈವ ದಿಶಾ ಸ ನಿರಾಕ್ರಿಯತಾಂ ನಹಿ ನಿತ್ಯಮನಿತ್ಯಗುಣೇನ ಗುಣಿ ॥ ೨೫ ॥
ವಿಯತಃ ಪ್ರಭವಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಯತಃ ಶ್ರುತಯೋ ಬಹುಶಃ ಖಮನಿತ್ಯಮತಃ ।
ಉಪಮಾನಮನಿತ್ಯಗುಣಂ ವಿಯತೋ ನಹಿ ನಿತ್ಯಮಿಹಾಸ್ತಿ ಕಣಾದಕೃತೇ ॥ ೨೬ ॥
ಮನಸಾ ಪುರುಷಃ ಪುರುಷೇಣ ಮನೋ ನಭಸಾ ಮುಸಲಂ ಮುಸಲೇನ ನಭಃ ।
ನಹಿ ಯೋಗವಿಯೋಗಮುಪೈತಿ ಕುತೋಽವಯವಿತ್ವನಿರಾಕರಣಾದಮುತಃ ॥ ೨೭ ॥
ಇಹ ರಜ್ಜುಘಟಾದಿ ಹಿ ಸಾವಯವಂ ಸಮುಪೈತಿ ಯುಜಾಮಿತರೇತರತಃ ।
ಇತಿ ದೃಷ್ಟಮತೋಽನ್ಯದದೃಷ್ಟಮಪಿ ಸ್ವಯಮೂಹ್ಯಮಿದಂ ತ್ವಪರಿತ್ಯಜತಾ ॥ ೨೮ ॥
ನಹಿ ಸಾವಯವಂ ವಿಗತಾವಯವೈರ್ವಿಗತಾವಯವಂ ನ ಚ ಸಾವಯವೈಃ ।
ಉಪಯಾತಿ ಯುಜಾಮಿತಿ ದೃಷ್ಟಮಿದಂ ಯತ ಏವಮತಃ ಸ್ಥಿತಮುಕ್ತಮದಃ ॥ ೨೯ ॥
ನಹಿ ಕಲ್ಪಿತಭಾಗಸಮಾಗಮನಂ ವಿಗತಾವಯವಸ್ಯ ಘಟೇತ ಕುತಃ ।
ವಿತಥತ್ವಮತಿಃ ಸುದೃಢಾ ತು ಯತಃ ಪರಿಕಲ್ಪಿತವಸ್ತುಷು ಇತ್ಯಮುತಃ ॥ ೩೦ ॥
ಇಹ ವೇದಶಿರಃಸು ತದರ್ಥವಿದಃ ಪ್ರವದಂತಿ ಸಮಸ್ತಜಗತ್ಪ್ರಕೃತಿಮ್ ।
ಪರಮಾತ್ಮಪದಂ ದೃಶಿಮಾತ್ರವಪುರ್ಧ್ರುವಮೇಕಮತೋಽನ್ಯದನಿತ್ಯಮಿತಿ ॥ ೩೧ ॥
ಅತ ಏವ ನ ಕಿಂಚಿದುದಾಹರಣಂ ಧ್ರುವಮಸ್ತಿ ಪರಸ್ಯ ವಿನಾಶಿಗುಣಮ್ ।
ಯತ ಏವಮತಃ ಸ್ಥಿತಮುಕ್ತಮದೋ ನಹಿ ನಿತ್ಯಮನಿತ್ಯಗುಣೇನ ಗುಣಿ ॥ ೩೨ ॥
ಉಪಲಭ್ಯಮಹಂಕರಣಂ ಭವಿತುಂ ಕ್ಷಮತೇ ದೃಶಿರೂಪಗುಣೋ ನ ಯತಃ ।
ವಿಷಯಾಕೃತಿರಂಜಿತಧೀಗುಣವದ್ ವಿಷಯತ್ವಮಹಂಕರಣಸ್ಯ ತತಃ ॥ ೩೩ ॥
ವಿಷಯಪ್ರಕೃತಿಂ ಪ್ರತಿಪನ್ನವತೀಂ ಮತಿವೃತ್ತಿಮಹಂಕರಣಂ ಚ ಮತೇಃ ।
ಉಭಯಂ ಪರಿಪಶ್ಯತಿ ಯೋಽವಿಕೃತಃ ಪರಮಾತ್ಮಸದುಕ್ತಿರಸೌ ಪುರುಷಃ ॥ ೩೪ ॥
ನನು ದೇಹಭೃದೇಷ ಕಥಂ ಭವತಾಽಭಿಹಿತಃ ಪರಮಾತ್ಮಸದುಕ್ತಿರಿತಿ ।
ನ ವಿರುದ್ಧಮವಾದಿಷಮೇತದಹಂ ಶ್ರುತಿರಪ್ಯಮುಮರ್ಥಮುವಾಚ ಯತಃ ॥ ೩೫ ॥
ಅಮತಂ ನ ಮತೇರಮತಸ್ತದಿದಂ ಯದಮುತ್ರ ತದೇವ ತು ಕಶ್ಚಿದಿತಿ ।
ಶ್ರುತಿಷು ಪ್ರತಿಪಾದಿತಮಸ್ಯ ದೃಶೇಃ ಪರಮಾತ್ಮಪದತ್ವಮಮೂಷು ಭೃಶಮ್ ॥ ೩೬ ॥
ಯದನಭ್ಯುದಿತಂ ವದನೇನ ಸದಾ ನಯನೇನ ಚ ಪಶ್ಯತಿ ಯನ್ನ ಸದಾ ।
ಶ್ರವಣೇನ ಚ ಯನ್ನ ಶೃಣೋತಿ ಸದಾ ಮನಸಾಽಪಿ ಚ ಯನ್ಮನುತೇ ನ ಸದಾ ॥ ೩೭ ॥
ವದನಂ ನಯನಂ ಚ ತಥಾ ಶ್ರವಣಂ ಮನ ಏವ ಚ ಯೇನ ಮತಂ ಸತತಮ್ ।
ಅವಗಚ್ಛ ತದೇವ ಪದಂ ಪರಮಂ ತ್ವಮಿತಿ ಶ್ರುತಿರೀಕ್ಷಿತುರುಕ್ತವತೀ ॥ ೩೮ ॥
ಪರಮಾತ್ಮಪದತ್ವ ಇಯಂ ಚ ಮಯಾ ಶ್ರುತಿರಲ್ಪಕಣೋಕ್ತಿರಿಹಾಭಿಹಿತಾ ।
ಅಣಿಮಾದಿಗುಣಂ ಸದಿತಿ ಪ್ರಕೃತಂ ತದಸಿ ತ್ವಮಿತಿ ಶ್ರುತಿರಪ್ಯವದತ್ ॥ ೩೯ ॥
ನಭಸೋಽವಯವೋ ವಿಕೃತಿಶ್ಚ ಯಥಾ ಘಟಕಾದಿನಭೋ ನ ಭವೇತ್ತು ತಥಾ ।
ಪರಮಾತ್ಮನ ಏಷ ನ ಚಾವಯವೋ ವಿಕೃತಿಶ್ಚ ಶರೀರಭೃದಿತ್ಯಮೃಷಾ ॥ ೪೦ ॥
ಕರಕಾದಿನಿಮಿತ್ತಕಮೇವ ಯಥಾ ಕರಕಾಂಬರನಾಮ ಭವೇದ್ವಿಯತಃ ।
ಪರಮಾತ್ಮದೃಶೇರಪಿ ನಾಮ ತಥಾ ಪುರಹೇತುಕಮೇವ ತು ಜೀವ ಇತಿ ॥ ೪೧ ॥
ಜನಿತಂ ವಿಯದಗ್ರಣಿ ಯೇನ ಜಗತ್ಪರಮಾತ್ಮಸದಕ್ಷರನಾಮಭೃತಾ ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಸ ಏವ ಜಗತ್ಸ್ವಕೃತಂ ಖಮಿವೇಹ ಘಟಂ ಘಟಸೃಷ್ಟಿಮನು ॥ ೪೨ ॥
ಉದಪದ್ಯತ ಖಪ್ರಮುಖಂ ಹಿ ಜಗತ್ಪರಮಾತ್ಮನ ಇತ್ಯಪಿ ಯಾಃ ಶ್ರುತಯಃ ।
ಅವಧಾರ್ಯತ ಆಭಿರಭೇದಮತಿಃ ಪರಮಾತ್ಮಸತತ್ತ್ವಸಮರ್ಪಣತಃ ॥ ೪೩ ॥
ಯದಿ ಸೃಷ್ಟಿವಿಧಾನಪರಂ ವಚನಂ ಫಲಶೂನ್ಯಮನರ್ಥಕಮೇವ ಭವೇತ್ ।
ಜಗದಿತ್ಥಮಜಾಯತ ಧಾತುರಿತಿ ಶ್ರವಣಂ ಪುರುಷಸ್ಯ ಫಲಾಯ ನ ಹಿ ॥ ೪೪ ॥
ಅನೃತತ್ವಮವಾದ್ಯಸಕೃದ್ವಿಕೃತೇರ್ನಿರಧಾರಿ ಸದೇವ ತು ಸತ್ಯಮಿತಿ ।
ಶ್ರುತಿಭಿರ್ಬಹುಧೈತದತೋಽವಗತಂ ಜಗತೋ ನ ಹಿ ಜನ್ಮ ವಿಧೇಯಮಿತಿ ॥ ೪೫ ॥
ನ ಚ ತತ್ತ್ವಮಸೀತ್ಯಸಕೃದ್ವಚನಂ ಜಗತೋ ಜನಿಮಾತ್ರವಿಧೌ ಘಟತೇ ।
ಪರಮಾತ್ಮಪದಾನುಮತಿಂ ತು ಯದಾ ಜನಯೇತ್ಪುರುಷಸ್ಯ ತದಾ ಘಟತೇ ॥ ೪೬ ॥
ಸ್ಥಿರಜಂಗಮದೇಹಧಿಯಾಂ ಚರಿತಂ ಪರಿಪಶ್ಯತಿ ಯೋಽವಿಕೃತಃ ಪುರುಷಃ ।
ಪರಮಾತ್ಮಸದುಕ್ತಿರಸಾವಿತಿ ಯದ್ಭಣಿತಂ ತದತಿಷ್ಠಿಪಮಿತ್ಥಮಹಮ್ ॥ ೪೭ ॥
ಪೃಥಗೇವ ಯದಾಽಕ್ಷರತೋ ಮತಿವಿನ್ಮಕರೋದಕವನ್ನ ಘಟಾಂಬರವತ್ ।
ನ ವಿರೋತ್ಸ್ಯತಿ ತತ್ತ್ವಮಸೀತಿ ತದಾ ವಚನಂ ಕಥಮೇಷ ಸ ಇತ್ಯಪಿ ಚ ॥ ೪೮ ॥
ನ ತು ವಸ್ತುಸತತ್ತ್ವವಿಬೋಧನಕೃದ್ವಿನಿವರ್ತಯದಪ್ರತಿಬೋಧಮಿದಮ್ ।
ಸದುಪಾಸನಕರ್ಮವಿಧಾನಪರಂ ತತ ಏವ ಮತಂ ನ ವಿರೋತ್ಸ್ಯತಿ ಮೇ ॥ ೪೯ ॥
ಮನಆದಿಷು ಕಾರಣದೃಷ್ಟಿವಿಧಿಃ ಪ್ರತಿಮಾಸು ಚ ದೇವಧಿಯಾಂ ಕರಣಮ್ ।
ಸ್ವಮತಿಂ ತ್ವನಪೋಹ್ಯ ಯಥಾ ಹಿ ತಥಾ ತ್ವಮಸೀತಿ ಸದಾತ್ಮಮತಿರ್ವಚನಾತ್ ॥ ೫೦ ॥
ಅಥವಾ ತ್ವಮಿತಿಧ್ವನಿವಾಚ್ಯಮಿದಂ ಸದಸೀತಿ ವದೇದ್ವಚನಂ ಗುಣತಃ ।
ವಿಭಯಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಯಥಾ ಮೃಗರಾಡಯಮೀಶ್ವರಗುಪ್ತ ಇತಿ ॥ ೫೧ ॥
ಯದಿ ವಾ ಸ್ತುತಯೇ ಸದಸೀತಿ ವದೇನ್ಮಘವಾನಸಿ ವಿಷ್ಣುರಸೀತಿ ಯಥಾ ।
ತ್ವಮಿತಿಶ್ರುತಿವಾಚ್ಯಸತತ್ತ್ವಕತಾಮಥವಾ ಸತ ಏವ ವದೇದ್ವಚನಮ್ ॥ ೫೨ ॥
ಯದಿ ತತ್ತ್ವಮಿತಿ ಧ್ವನಿನಾಽಭಿಹಿತಃ ಪರಮಾತ್ಮಸತತ್ತ್ವಕ ಏವ ಸದಾ ।
ಕಿಮಿತಿ ಸ್ವಕಮೇವ ನ ರೂಪಮವೇತ್ಪ್ರತಿಬೋಧ್ಯತ ಏವ ಯತೋ ವಚನೈಃ ॥ ೫೩ ॥
ಅತ ಏವ ಹಿ ಜೀವಸದಾತ್ಮಕತಾಂ ನಹಿ ತತ್ತ್ವಮಸೀತಿ ವದೇದ್ವಚನಮ್ ।
ಯದಪೀದೃಶಮನ್ಯದತೋ ವಚನಂ ತದಪಿ ಪ್ರಥಯೇದನಯೈವ ದಿಶಾ ॥ ೫೪ ॥
ತ್ವದುದಾಹೃತವಾಕ್ಯವಿಲಕ್ಷಣತಾ ವಚನಸ್ಯ ಹಿ ತತ್ತ್ವಮಸೀತಿ ಯತಃ ।
ಅತ ಏವ ನ ದೃಷ್ಟಿವಿಧಾನಪರಂ ಸತ ಏವ ಸದಾತ್ಮಕತಾಗಮಕಮ್ ॥ ೫೫ ॥
ಇತಿ ಶಬ್ದಶಿರಸ್ಕಪದೋಕ್ತಮತಿರ್ವಿಹಿತಾ ಮನಆದಿಷು ತೈರ್ವಚನೈಃ ।
ನ ವಿಧಾನಮಿಹಾಸ್ತಿ ತಥಾ ವಚನೇ ಸುವಿಲಕ್ಷಣಮೇತದತೋ ವಚನಾತ್ ॥ ೫೬ ॥
ಮನಸೋ ವಿಯತಃ ಸವಿತೃಪ್ರಭೃತೇಃ ಪ್ರವದಂತಿ ನ ತಾನಿ ಸದಾತ್ಮಕತಾಮ್ ।
ಮನಆದಿ ಹಿ ಮುಖ್ಯಮುಪಾಸ್ಯತಯಾ ಪ್ರವದಂತಿ ಯತೋಽಕ್ಷರದೃಷ್ಟಿಯುತಮ್ ॥ ೫೭ ॥
ಕರಕೋ ನ ಮೃದಃ ಪೃಥಗಸ್ತಿ ಯಥಾ ಮನಆದಿ ಸತೋಽಸ್ತಿ ತಥಾ ನ ಪೃಥಕ್ ।
ಇತಿ ವಸ್ತುಸತತ್ತ್ವಕತಾ ತು ಯಥಾ ವಿಧಿಶಬ್ದ ಇತಿಶ್ಚ ತಥಾ ತು ವೃಥಾ ॥ ೫೮ ॥
ಮನಆದಿಸಮಾನವಿಭಕ್ತಿತಯಾ ವಿಧಿಶಬ್ದಮಿತಿಂ ಚ ವಿಹಾಯ ಯದಿ ।
ಜನಕೇನ ಸತಾ ಸಹಯೋಗಮಿಯಾದನೃತಂ ತದಿತಿ ಸ್ಫುಟಮುಕ್ತಮಭೂತ್ ॥ ೫೯ ॥
ನನು ಜೀವಸತೋರಪಿ ತತ್ತ್ವಮಿತಿ ಸ್ಫುಟಮೇಕವಿಭಕ್ತ್ಯಭಿಧಾನಮಿದಮ್ ।
ಕಥಮಸ್ಯ ಶರೀರಭೃತೋಽನೃತತಾ ನ ಭವೇದವಿಭಕ್ತವಿಭಕ್ತಿಯುಜಃ ॥ ೬೦ ॥
ಪ್ರಕೃತೇರಭಿಧಾನಪದೇನ ಯಥಾ ವಿಕೃತೇರಭಿಧಾನಮುಪೈತಿ ಯುಜಾಮ್ ।
ಅನೃತತ್ವಮತಿಸ್ತು ತಥಾ ವಿಕೃತೌ ಮೃದಯಂ ಘಟ ಇತ್ಯಭಿಧಾಸು ಯಥಾ ॥ ೬೧ ॥
ವಿಕೃತಿತ್ವಮವಾದಿ ಮನಃಪ್ರಭೃತೇರ್ಬಹುಶಃ ಶ್ರುತಿಷು ಪ್ರಕೃತೇಸ್ತು ಸತಃ ।
ಅತ ಏವ ಸಮಾನವಿಭಕ್ತಿತಯಾ ಮನಆದಿ ಸುವೇದ್ಯಮಸತ್ಯಮಿತಿ ॥ ೬೨ ॥
ಜನಿತತ್ವಮವಾದಿ ನಹಿ ಶ್ರುತಿಭಿರ್ಜನಕೇನ ಸತಾಽಸ್ಯ ಶರೀರಭೃತಃ ।
ಮನಆದಿವಿಕಾರವಿಲಕ್ಷಣತಾಂ ಪ್ರತಿಯಂತಿ ಶರೀರಭೃತಸ್ತು ತತಃ ॥ ೬೩ ॥
ಯದಜೀಜನದಂಬರಪೂರ್ವಮಿದಂ ಜಗದಕ್ಷರಮೀಕ್ಷಣವಿಗ್ರಹಕಮ್ ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ತದೇವ ಜಗತ್ಸ್ವಕೃತಂ ಸ ಚ ಜೀವಸಮಾಖ್ಯ ಇತಿ ಶ್ರುತಯಃ ॥ ೬೪ ॥
ಪರಮಾತ್ಮವಿಕಾರವಿಭಕ್ತಮತಿರ್ನ ಭವತ್ಯತ ಏವ ಶರೀರಭೃತಃ ।
ಯತ ಏವ ವಿಕಾರವಿಭಿನ್ನಮತಿರ್ನ ಭವತ್ಯತ ಏವ ಮೃಷಾತ್ವಮತಿಃ ॥ ೬೫ ॥
ಅವಿಭಕ್ತವಿಭಕ್ತ್ಯಭಿಧಾನಕೃತಾ ಪರಮಾತ್ಮಪದೇನ ಶರೀರಭೃತಃ ।
ನ ಭವೇದಿಹ ತತ್ತ್ವಮಸಿಪ್ರಭೃತೌ ಲವಣಂ ಜಲಮಿತ್ಯಭಿಧಾಸು ಯಥಾ ॥ ೬೬ ॥
ಪರಮಾತ್ಮವಿಕಾರನಿರಾಕರಣಂ ಕೃತಮಸ್ಯ ಶರೀರಭೃತಸ್ತು ಯತಃ ।
ಪರಮೇಶ್ವರರೂಪವಿಲಕ್ಷಣತಾ ನ ಮನಾಗಪಿ ದೇಹಭೃತೋಽಸ್ತಿ ತತಃ ॥ ೬೭ ॥
ನನು ಜೀವಸತೋರಣುಮಾತ್ರಮಪಿ ಸ್ವಗತಂ ನ ವಿಶೇಷಣಮಸ್ತಿ ಯದಾ ।
ವದ ತತ್ತ್ವಮಸೀತಿ ತದಾ ವಚನಂ ಕಿಮು ವಕ್ತಿ ತಥೈಷ ತ ಇತ್ಯಪಿ ಚ ॥ ೬೮ ॥
ಸ್ವಗತಂ ಯದಿ ಭೇದಕಮಿಷ್ಟಮಭೂದಣುಮಾತ್ರಮಪೀಶ್ವರದೇಹಭೃತೋಃ ।
ಅಪನೇತುಮಶಕ್ಯಮದೋ ವಚನೈರಮುನಾಽಸ್ಯ ಪೃಥಕ್ತ್ವನಿಷೇಧಪರೈಃ ॥ ೬೯ ॥
ಇಹ ಯಸ್ಯ ಚ ಯೋ ಗುಣ ಆತ್ಮಗತಃ ಸ್ವತ ಏವ ನ ಜಾತು ಭವೇತ್ಪರತಃ ।
ವಚನೇನ ನ ತಸ್ಯ ನಿರಾಕರಣಂ ಕ್ರಿಯತೇ ಸ ಗುಣಃ ಸಹಜಸ್ತು ಯತಃ ॥ ೭೦ ॥
ವಚನಂ ತ್ವವಬೋಧಕಮೇವ ಯತಸ್ತತ ಏವ ನ ವಸ್ತುವಿಪರ್ಯಯಕೃತ್ ।
ऩಹಿ ವಸ್ತ್ವಪಿ ಶಬ್ದವಶಾತ್ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪ್ರಜಹಾತ್ಯನವಸ್ಥಿತಿದೋಷಭಯಾತ್ ॥ ೭೧ ॥
ಯತ ಏವಮತೋ ವಿಷಯಸ್ಯ ಗುಣಂ ವಿಷಯೇಣ ಸಹಾತ್ಮನಿ ಮೂಢಧಿಯಾ ।
ಅಧಿರೋಪಿತಮಪ್ಸ್ವಿವ ಭೂಮಿಗುಣಂ ಪ್ರತಿಷೇಧತಿ ತತ್ತ್ವಮಸೀತಿ ವಚಃ ॥ ೭೨ ॥
ಅತ ಏವ ನ ದೃಷ್ಟಿವಿಧಾನಪರಂ ಗುಣವಾದಪರಂ ಚ ನ ತದ್ವಚನಮ್ ।
ಸ್ತುತಿವಾದ್ಯಪಿ ನೈತದುಪಾಸ್ಯತಯಾ ವಿಧಿರತ್ರ ನ ದೇಹಭೃತೋಽಸ್ತಿ ಯತಃ ॥ ೭೩ ॥
ಸತ ಏವ ಹಿ ನಾಮ ಜಗತ್ಪ್ರಕೃತೇರುಪಧಾನವಶಾದಿಹ ಜೀವ ಇತಿ ।
ಅತ ಏವ ನ ಜೀವಸತತ್ತ್ವಕತಾಂ ಪ್ರಕೃತಸ್ಯ ಸತಃ ಪ್ರತಿಪಾದಯತಿ ॥ ೭೪ ॥
ಯದಿ ಜೀವಸತತ್ತ್ವಕತಾಂ ಗಮಯೇದಣಿಮಾದಿಗುಣಸ್ಯ ಜಗತ್ಪ್ರಕೃತೇಃ ।
ಅಣಿಮಾದಿಗುಣೋಕ್ತಿಕತಾಽಸ್ಯ ಮೃಷಾ ಯದಿ ವಾಽಸ್ಯ ಶರೀರಭೃದಾತ್ಮಕತಾ ॥ ೭೫ ॥
ಇಹ ಸಂಸೃತಿಹೇತುನಿರಾಕರಣಂ ಕೃತಮಸ್ಯ ಶರೀರಭೃತೋಽಭಿಮತಮ್ ।
ಪರಮೇಶ್ವರಮಾತ್ಮತಯಾ ಬ್ರುವತಾ ವಚನೇನ ಚ ತತ್ತ್ವಮಸೀತ್ಯಮುನಾ ॥ ೭೬ ॥
ತ್ವಮಸೀತಿ ಪದದ್ವಯಮೇತಿ ಯುಜಾಂ ತದಿತಿ ಧ್ವನಿನಾ ಸಹ ತತ್ತ್ವಮಿತಿ ।
ಕ್ರಿಯಯಾ ಸಹ ನಾಮಪದಂ ಸಮಿಯಾನ್ನಿರಪೇಕ್ಷಮುಪೈತ್ಯನಯಾ ಹಿ ಯುಜಾಮ್ ॥ ೭೭ ॥
ನಹಿ ನಾಮಸಹಸ್ರಮಪಿ ಕ್ರಿಯಯಾ ರಹಿತಂ ಕಿಮಪಿ ಪ್ರತಿಪಾದಯತಿ ।
ಪ್ರತಿಪಾದಕಮೇಷು ಲಿಙಾದಿ ಭವೇದ್ವಿಹಿತಾದಿಮತೇರ್ಜನಕಂ ಹಿ ಯತಃ ॥ ೭೮ ॥
ಭಗವಾನಪಿ ಮಧ್ಯಮಮೇವ ಯತೋ ವಿನಿಯಚ್ಛತಿ ಯುಷ್ಮದಿ ನಿತ್ಯಮತಃ ।
ಪ್ರಥಮಂ ತ್ವಮಸೀತಿ ಪದೇ ಸಮಿತಶ್ಚರಮಂ ತ್ವಸಿನಾ ಸಮಿಯಾತ್ತದಿತಿ ॥ ೭೯ ॥
ಪುರುಷೋಽಭಿಹಿತಸ್ತ್ವಮಸೀತಿ ಯದಾ ಕಿಮಸಾನಿ ವದೇತಿ ತದಾಽಭಿಮುಖಃ ।
ಶ್ರವಣಾಯ ಭವೇದಣಿಮಾದಿಗುಣಂ ಸದಿತಿ ಪ್ರಕೃತಂ ತದಸೀತಿ ವದೇತ್ ॥ ೮೦ ॥
ತ್ವಮಿತಿ ಧ್ವನಿನಾಽಭಿಹಿತಸ್ಯ ಯತಸ್ತದಿತಿಶ್ರುತಿವಾಚ್ಯಸದಾತ್ಮಕತಾಮ್ ।
ಅವದದ್ವಚನಂ ತತ ಏವ ಸತೋ ನಹಿ ಜೀವಸತತ್ತ್ವಕತಾಂ ವದತಿ ॥ ೮೧ ॥
ವಿಷಯಾಭಿಮುಖಾನಿ (ಣಿ) ಶರೀರಭೃತಃ ಸ್ವರಸೇನ ಸದಾ ಕರಣಾನಿ ಯತಃ ।
ಸ್ವಕಮೇಷ ನ ರೂಪಮವೈತಿ ತತಃ ಪ್ರತಿಬೋಧ್ಯತ ಏವ ತತೋ ವಚನೈಃ ॥ ೮೨ ॥
ವಚನಂ ಚ ಪರಾಂಚಿಪುರಃಸರಕಂ ಬಹು ವೈದಿಕಮತ್ರ ತಥಾ ಸ್ಮರಣಮ್ ।
ವಿಷಯೇಷು ಚ ನಾವಮಿವಾಂಭಸಿ ಯನ್ಮನಸೇಂದ್ರಿಯರಶ್ಮಿವಿನಿಗ್ರಹವತ್ ॥ ೮೩ ॥
ಇಯತಾ ಹಿ ನ ದೇಹಭೃತೋಽಸ್ತಿ ಭಿದಾ ಪರಮಾತ್ಮದೃಶೇರಿತಿ ವಾಚ್ಯಮಿದಮ್ ।
ಸ್ಥಿತಿಕಾಲ ಇಹಾಪಿ ಚ ಸೃಷ್ಟಿಮುಖೇ ಸದನನ್ಯತಯಾ ಶ್ರುತ ಏಷ ಯತಃ ॥ ೮೪ ॥
ದ್ವಯಮಪ್ಯವಿರೋಧಿ ಶರೀರಭೃತೋ ವಚನೀಯಮಿದಂ ರಘುನಂದನವತ್ ।
ಉಪದೇಶಮಪೇಕ್ಷ್ಯ ಸದಾಽಽತ್ಮಮತಿಃ ಪರಮಾತ್ಮಸತತ್ತ್ವಕತಾ ಚ ಸದಾ ॥ ೮೫ ॥
ಸದುಪಾಸನಮಸ್ಯ ವಿಧೇಯತಯಾ ವಚನಸ್ಯ ಮಮ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಯತಃ ।
ಅತ ಏವ ನ ಜೀವಸದಾತ್ಮಕತಾಂ ಪ್ರತಿಬೋಧಯತೀತ್ಯವದತ್ತದಸತ್ ॥ ೮೬ ॥
ಸದುಪಾಸ್ಯ ಇತಿ ಶ್ರುತಿರತ್ರ ನ ನ ತೇ ತದಸಿ ತ್ವಮಿತಿ ಶ್ರುತಿರೇವಮಿಯಮ್ ।
ಯತ ಏವಮತೋ ನ ವಿಧಿತ್ಸಿತತಾ ಸದುಪಾಸನಕರ್ಮಣ ಇತ್ಯಮೃಷಾ ॥ ೮೭ ॥
ಯದಿ ತಸ್ಯ ಕುತಶ್ಚಿದಿಹಾಽಽನಯನಂ ಕ್ರಿಯತೇ ತದನರ್ಥಕಮೇವ ಭವೇತ್ ।
ಪುರುಷೇಣ ಕೃತಸ್ಯ ಯತಃ ಶ್ರುತಿತಾ ನ ಭವೇದಿತಿ ವೇದವಿದಾಂ ಸ್ಮರಣಮ್ ॥ ೮೮ ॥
ಕಿಮರೇ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿಬೋಧಯಿತುಂ ಸ್ವಕಮರ್ಥಮಶಕ್ತಮಿದಂ ವಚನಮ್ ।
ಯದತೋಽನ್ಯತ ಆನಯನಂ ಕ್ರಿಯತೇ ಭವತಾ ಶ್ರವಣೇನ ವಿನಾಽಪಿ ವಿಧೇಃ ॥ ೮೯ ॥
ಶ್ರುತಹಾನಿರಿಹಾಶ್ರುತಕ್ಲೃಪ್ತಿರಪಿ ಶ್ರುತಿವಿತ್ಸಮಯೋ ನ ಭವೇತ್ತು ಯತಃ ।
ಶ್ರುತಿಭಕ್ತಿಮತಾ ಶ್ರುತಿವಕ್ತೃಗತಂ ಗ್ರಹಣೀಯಮತೋ ನ ತು ಬುದ್ಧಿವಶಾತ್ ॥ ೯೦ ॥
ಪುರುಷಮ್ಯ ಶರೀರಗತಾತ್ಮಮತಿಂ ಮೃತಿಸಂಭವಹೇತುಮನರ್ಥಕರೀಮ್ ।
ಅಪನೀಯ ಸದಾತ್ಮಮತಿಂ ದಧತೀ ಮಹತೇ ಪುರುಷಸ್ಯ ಹಿತಾಯ ಭವೇತ್ ॥ ೯೧ ॥
ವಿನಿವರ್ತತ ಏವ ಶರೀರಗತಾ ವಿಪರೀತಮತಿಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ತದಾ ।
ವಚನೇನ ತು ತತ್ತ್ವಮಸೀತಿ ಯದಾ ಪ್ರತಿಬೋಧ್ಯತ ಏಷ ತ ಇತ್ಯಪಿ ಚ ॥ ೯೨ ॥
ಯದಿ ನಾಪನಯೇಚ್ಛ್ರುತಿರಾತ್ಮಮತಿಂ ಪುರುಷಸ್ಯ ಶರೀರಗತಾಮನೃತಾಮ್ ।
ತದಹಂಮತಿಹೇತುಕಕರ್ಮಗತಿಂ ಸುಖದುಃಖಫಲಾಮವಶೋಽನುಭವೇತ್ ॥ ೯೩ ॥
ಯದಿ ತತ್ತ್ವಮಸೀತಿ ವದೇದ್ವಚನಂ ಸದುಪಾಸನಕರ್ಮ ನ ತತ್ತ್ವಮತಿಮ್ ।
ಪುರುಷಸ್ಯ ಫಲಂ ಸದುಪಾಸನತೋ ವಿಮೃಶಾಮಿ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಕೀದೃಗಿತಿ ॥ ೯೪ ॥
ಪುರುಷಸ್ಯ ತು ಮರ್ತ್ಯಗುಣಸ್ಯ ಭವೇತ್ಸದುಪಾಸನಯಾ ನ ಸದಾತ್ಮಕತಾ ।
ನ ಕಥಂಚಿದಪಿ ಪ್ರಜಹಾತಿ ಯತಃ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸಹಜಾಮಿಹ ಕಶ್ಚಿದಪಿ ॥ ೯೫ ॥
ಯದಿ ದೇಹಭೃದೇಷ ಸದಾತ್ಮಕತಾಂ ಪ್ರಗಮಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಸದುಪಾಸನಯಾ ।
ನ ಜಿಹಾಸತಿ ರೂಪಮಸೌ ನ ನಿಜಂ ಯತ ಐಕ್ಯಗತಿರ್ನ ಭವತ್ಯುಭಯೋಃ ॥ ೯೬ ॥
ರಸವಿದ್ಧಮಯಃ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸಹಜಾಂ ಪ್ರವಿಹಾಯ ಯಥಾ ಕನಕತ್ವಮಿಯಾತ್ ।
ಪುರುಷೋಽಪಿ ತಥಾ ಸದುಪಾಸನಯಾ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯತ ಏವ ಸದಾತ್ಮಕತಾಮ್ ॥ ೯೭ ॥
ಅಯಸೋಽವಯವಾನಭಿಭೂಯ ರಸಃ ಸ್ಥಿತವಾನನಲಾನುಗೃಹೀತಿಮನು ।
ಕನಕತ್ವಮತಿಂ ಜನಯತ್ಯಯಸಿ ಪ್ರತಿಪನ್ನಮಯೋ ನ ತು ಕಾಂಚನತಾಮ್ ॥ ೯೮ ॥
ಉದಕಾವಯವಾನಭಿಭೂಯ ಪಯೋ ರಜತಾವಯವಾಂಶ್ಚ ಯಥಾ ಕನಕಮ್ ।
ವಿಪರೀತಮತಿಂ ಜನಯತ್ಯುದಕೇ ರಜತೇ ಚ ತಥಾಽಯಸಿ ಹೇಮಮತಿಮ್ ॥ ೯೯ ॥
ರಸವೀರ್ಯವಿಪಾಕವಿನಾಶಮನು ಪ್ರವಿನಶ್ಯತಿ ಕಾಂಚನತಾಽಪ್ಯಯಸಃ ।
ಕೃತಕಂ ಹಿ ನ ನಿತ್ಯಮತಿಪ್ರಗತಂ ಸಮವೇತಮವಶ್ಯಮುಪೈತಿ ಯತಃ ॥ ೧೦೦ ॥
ಅಮೃತತ್ವಮಸತ್ಪುರುಷಸ್ಯ ಯದಿ ಕ್ರಿಯತೇ ಸದುಪಾಸನಯಾ ಯಜಿವತ್ ।
ಯಜಿಕಾರ್ಯವದಂತವದೇವ ಭವೇತ್ಕೃತಕಸ್ಯ ಯತೋ ವಿದಿತಾಽಧ್ರುವತಾ ॥ ೧೦೧ ॥
ಪುರುಷಸ್ಯ ಸತಶ್ಚ ವಿಧರ್ಮಕಯೋಃ ಸದುಪಾಸನಯಾ ನ ಭವೇತ್ಸಮಿತಿಃ ।
ಯದಿ ಸಂಗತಿರಿಷ್ಯತ ಏವ ತಯೋರವಿಮುಕ್ತತಯಾ ನ ಚಿರಂ ವಸತಃ ॥ ೧೦೨ ॥
ಫಲಮೀದೃಗಿದಂ ಸದುಪಾಸನತಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನಾನ್ಯದತಃ ।
ನ ಚ ತನ್ನಿರವದ್ಯತಯಾಽಭಿಮತಂ ವಿದುಷಾಂ ಬಹುದೋಷಸಮೀಕ್ಷಣತಃ ॥ ೧೦೩ ॥
ಸದುಪಾಸನಕರ್ಮವಿಧಾನಪರಂ ನ ಭವೇದತ ಏವ ಹಿ ತದ್ವಚನಮ್ ।
ಅಹಮಸ್ಮಿ ಶರೀರಮಿದಂ ಚ ಮಮೇತ್ಯವಿವೇಕಮತಿಂ ವಿನಿವರ್ತಯತಿ ॥ ೧೦೪ ॥
ಸಕಲೋಪನಿಷತ್ಸು ಶರೀರಭೃತಃ ಪರಮಾತ್ಮಪದೈಕವಿಭಕ್ತಿತಯಾ ।
ಉಪದೇಶವಚಾಂಸ್ಯನಯೈವ ದಿಶಾ ಗಮಯೇನ್ಮತಿಮಾನಭಿಯುಕ್ತತಯಾ ॥ ೧೦೫ ॥
ದ್ರವಿಡೋಽಪಿ ಚ ತತ್ತ್ವಮಸೀತಿ ವಚೋ ವಿನಿವರ್ತಕಮೇವ ನಿರೂಪಿತವಾನ್ ।
ಶಬರೇಣ ವಿವರ್ಧಿತರಾಜಶಿಶೋರ್ನಿಜಜನ್ಮವಿದುಕ್ತಿನಿದರ್ಶನತಃ ॥ ೧೦೬ ॥
ಯತ ಏವಮತಃ ಸ್ವಶರೀರಗತಾಮಹಮಿತ್ಯವಿವೇಕಮತಿಂ ಸುದೃಢಾಮ್ ।
ಪ್ರವಿಹಾಯ ಯದಕ್ಷರಮದ್ವಯಕಂ ತ್ಮಮವೇಹಿ ತದಕ್ಷರಮಾತ್ಮತಯಾ ॥ ೧೦೭ ॥
ನ ಮನೋ ನ ಮತಿಃ ಕರಣಾನಿ ಚ ನೋ ನ ರಜೋ ನ ತಮೋ ನ ಚ ಸತ್ತ್ವಮಪಿ ।
ನ ಮಹೀ ನ ಜಲಂ ನ ಚ ವಹ್ನಿರಪಿ ಶ್ವಸನೋ ನ ನಭಶ್ಚ ಪದಂ ಪರಮಮ್ ॥ ೧೦೮ ॥
ಅಮನಸ್ಕಮಬುದ್ಧಿಮನಿಂದ್ರಿಯಕಮರಜಸ್ಕಮಸತ್ತ್ವತಮಸ್ಕಮಪಿ ।
ಅಮಹೀಜಲವಹ್ನ್ಯನಿಲಾಂಬರಕಂ ಪರಮಕ್ಷರಮಾತ್ಮತಯಾಽಽಶ್ರಯ ಭೋಃ ॥ ೧೦೯ ॥
ಕರಣಾನಿ ಹಿ ಯದ್ವಿಷಯಾಭಿಮುಖಂ ಪ್ರಗಮಯ್ಯ ಮತಿರ್ವಿಷಯೇಷು ಚರೇತ್ ।
ತದು ಜಾಗರಿತಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಬುಧಾ ನ ತದಸ್ತಿ ಮಮೇತ್ಯವಗಚ್ಛ ದೃಶೇಃ ॥ ೧೧೦ ॥
ಕರಣಾನಿ ಯದೋಪರತಾನಿ ತದಾ ವಿಷಯಾನುಭವಾಹಿತವಾಸನಯಾ ।
ವಿಷಯೇಣ ವಿನಾ ವಿಷಯಪ್ರತಿಮಂ ಸ್ಫುರಣಂ ಸ್ವಪನಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಬುಧಾಃ ॥ ೧೧೧ ॥
ಕರಣಸ್ಯ ಧಿಯಃ ಸ್ಫುರಣೇನ ವಿನಾ ವಿಷಯಾಕೃತಿಕೇನ ತು ಯಾ ಸ್ಥಿತತಾ ।
ಪ್ರವದಂತಿ ಸುಷುಪ್ತಿಮಮೂಂ ಹಿ ಬುಧಾ ವಿನಿವೃತ್ತತೃಷಃ ಶ್ರುತಿತತ್ತ್ವವಿದಃ ॥ ೧೧೨ ॥
ಇತಿ ಜಾಗರಿತಂ ಸ್ವಪನಂ ಚ ಧಿಯಃ ಕ್ರಮತೋಽಕ್ರಮತಶ್ಚ ಸುಷುಪ್ತಮಪಿ ।
ನ ಕದಾಚಿದಪಿ ತ್ರಯಮಸ್ತಿ ಮಮೇತ್ಯವಗಚ್ಛ ತದಾಽಸ್ಮಿ ತುರೀಯಮಿತಿ ॥ ೧೧೩ ॥
ಯದು ಜಾಗರಿತಪ್ರಭೃತಿತ್ರಿತಯಂ ಪರಿಕಲ್ಪಿತಮಾತ್ಮನಿ ಮೂಢಧಿಯಾ ।
ಅಭಿಧಾನಮಿದಂ ತದಪೇಕ್ಷ್ಯ ಭವೇತ್ಪರಮಾತ್ಮಪದಸ್ಯ ತುರೀಯಮಿತಿ ॥ ೧೧೪ ॥
ಯದಪೇಕ್ಷ್ಯ ಭವೇದಭಿಧಾನಮಿದಂ ಪರಮಾತ್ಮಪದಸ್ಯ ತುರೀಯಮಿತಿ ।
ತದಸತ್ಯಮಸತ್ಯಗುಣಶ್ಚ ತತಃ ಪರಿನಿರ್ಮಿತವಾರಣಚೇಷ್ಟಿತವತ್ ॥ ೧೧೫ ॥
ಗಗನಪ್ರಮುಖಂ ಪೃಥಿವೀಚರಮಂ ವಿಷಯೇಂದ್ರಿಯಬುದ್ಧಿಮನಃಸಹಿತಮ್ ।
ಜನಿಮಜ್ಜಗದೇತದಭೂತಮಿತಿ ಶ್ರುತಯಃ ಪ್ರವದಂತ್ಯುಪಮಾನಶತೈಃ ॥ ೧೧೬ ॥
ಕಫಪಿತ್ತಸಮೀರಣಧಾತುಧೃತಂ ಕುಶರೀರಮಿದಂ ಸತತಂ ಹಿ ಯಥಾ ।
ಪ್ರಭವಪ್ರಭೃತಿ ಪ್ರಲಯಾಂತಮಿದಂ ಜಗದಗ್ನಿರವೀಂದುಧೃತಂ ಹಿ ತಥಾ ॥ ೧೧೭ ॥
ಜಗತಃ ಸ್ಥಿತಿಕಾರಣಮಿತ್ಥಮಿದಂ ಪ್ರಥಿತಂ ರವಿವಹ್ನಿಶಶಿತ್ರಿತಯಮ್ ।
ಸ್ಮೃತಿವೇದಜನೇಷು ಭೃಶಂ ಯದಿತಿ ಶ್ರುತಿರೀರಿತವತ್ಯನೃನಂ ತದಿತಿ ॥ ೧೧೮ ॥
ಯದು ರೋಹಿತಶುಕ್ಲಸುಕೃಷ್ಣಾಮಿದಂ ಜ್ವಲನಾದಿಷು ರೂಪಮವೈತಿ ಜನಃ ।
ತದು ತೈಜಸಮಾಪ್ಯಮಥಾನ್ನಮಿತಿ ಬ್ರುವತೀ ತ್ರಯಮೇವ ತು ಸತ್ಯಮಿತಿ ॥ ೧೧೯ ॥
ರುಚಕಪ್ರಮುಖಂ ಕನಕಾದಿಮಯಂ ರುಚಕಾದ್ಯಭಿಧಾನನಿಮಿತ್ತಮಿತಿ ।
ಅಸದಿತ್ಯವಗಮ್ಯತ ಏವ ಯತೋ ವ್ಯಭಿಚಾರವತೀ ರುಚಕಾದಿಮತಿಃ ॥ ೧೨೦ ॥
ನ ಕದಾಚಿದಪಿ ವ್ಯಭಿಚಾರವತೀ ಕನಕಾದಿಮತಿಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಯತಃ ।
ತತ ಏವ ಹಿ ಸತ್ಯತಯಾಽಭಿಮತಂ ಕನಕಾದಿ ವಿಪರ್ಯಯ ಏಷು ನಹಿ ॥ ೧೨೧ ॥
ರುಚಕಾದಿಸಮಂ ಜ್ವಲನಾದಿ ಭವೇದನೃತತ್ವಗುಣೇನ ತು ಸತ್ಯತಯಾ ।
ಅರುಣಪ್ರಮುಖಂ ಜ್ವಲನಪ್ರಭೃತಿಪ್ರಕೃತಿತ್ರಿತಯಂ ಕನಕಾದಿಸಮಮ್ ॥ ೧೨೨ ॥
ಅನಯೋಪಮಯಾಽನೃತತಾಮವದಚ್ಛ್ರುತಿರಗ್ನಿದಿವಾಕರಚಂದ್ರಮಸಾಮ್ ।
ಅಮೃಷಾತ್ವಮಪಿ ಶ್ರುತಿರುಕ್ತವತೀ ತ್ರಿತಯಸ್ಯ ತು ರಕ್ತಪುರಃಸರಿಣಃ ॥ ೧೨೩ ॥
ಅನೃತತ್ವಮಿದಂ ಜ್ವಲನಪ್ರಭೃತೇರ್ಯದವಾದಿ ಭವೇತ್ತದುದಾಹರಣಮ್ ।
ವಿತಥಾ ವಿಕೃತಿಃ ಸತತಂ ಸಕಲಾ ನ ತಥಾ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಶ್ರುತಿನಿಶ್ಚಯತಃ ॥ ೧೨೪ ॥
ಪ್ರದಿದರ್ಶಯಿಷುರ್ವಸನಸ್ಯ ಯಥಾ ವಿತಥತ್ವಮಪಾಸ್ಯತಿ ತಂತುಗುಣಮ್ ।
ಅಪಕೃಷ್ಯ ತು ತಂತುಸಮಂ ತ್ರಿತಯಂ ಜ್ವಲನಪ್ರಮುಖಸ್ಯ ತಥೋಕ್ತವತೀ ॥ ೧೨೫ ॥
ಅವನಿಪ್ರಮುಖಂ ವಿಯದಂತಮಿದಂ ವಿಕೃತಿಸ್ತು ಪರಸ್ಯ ಭವತ್ಯಪರಮ್ ।
ಅನೃತಂ ತ್ವಪರಂ ವಿಕೃತಿಸ್ತು ಯತೋಽವಿತಥಂ ತು ಪರಂ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ತು ಯತಃ ॥ ೧೨೬ ॥
ಅತ ಏತದಸೇಧಿ ಸದುಕ್ತಿ ಪರಂ ನ ಮೃಷೇತಿ ಮೃಷಾ ತು ತತೋಽನ್ಯದಿತಿ ।
ಇತಿ ಸಿದ್ಧಮತೋ ಯದವಾದಿ ಮಯಾ ಜನಿಮಜ್ಜಗದೇತದಭೂತಮಿತಿ ॥ ೧೨೭ ॥
ಮನಸೋಽಪ್ಯನೃತತ್ವಮಸೇಧ್ಯಮುತಃ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಹೇತುತ ಏವ ಭವೇತ್ ।
ಚರಿತಂ ಚ ತದೀಯಮಸತ್ಯಮತಃ ಪರಿನಿರ್ಮಿತವಾರಣಚೇಷ್ಟಿತವತ್ ॥ ೧೨೮ ॥
ನನು ನಾಭ್ಯವದಚ್ಛ್ರುತಿರುದ್ಭವನಂ ಮನಸಸ್ತು ಸತೋ ನ ಚ ಖಪ್ರಮುಖಾತ್ ।
ಕಥಮಸ್ಯ ಭವೇದನೃತತ್ವಗತಿರ್ಮನಸೋ ಭಗವನ್ ವದ ನಿಶ್ಚಯತಃ ॥ ೧೨೯ ॥
ನನು ಸಪ್ತಮ ಆತ್ಮನ ಉದ್ಭವನಂ ಮನಸೋಽಭಿದಧಾವಸುನಾಽಪಿ ಸಹ ।
ಕಥಮಸ್ಯ ಭವೇದಮೃತತ್ವಗತಿರ್ಮನಸೋ ವಿಕೃತಿತ್ವಗುಣಸ್ಯ ವದ ॥ ೧೩೦ ॥
ಅಸುನಾ ಕರಣೈರ್ಗಗನಪ್ರಮುಖೈಃ ಸಹ ಮುಂಡಕ ಉದ್ಭವನಂ ಮನಸಃ ।
ಪುರುಷಾತ್ಪರಮಾತ್ಮನ ಉಕ್ತಮತೋ ವಿತಥಂ ಮನ ಇತ್ಯವಧಾರಯ ಭೋಃ ॥ ೧೩೧ ॥
ಮನಸೋಽನ್ನಮಯತ್ವಮವಾದಿ ಯತಸ್ತತ ಏವ ಹಿ ಭೂತಮಯತ್ವಗತಿಃ ।
ಕುಶರೀರವದೇವ ತತೋಽಪಿ ಭೃಶಂ ವಿತಥಂ ಮನ ಇತ್ಯವಧಾರಯ ಭೋಃ ॥ ೧೩೨ ॥
ಕುರು ಪಕ್ಷಮಿಮಂ ಗಗನಪ್ರಮುಖಂ ಜನಿಮತ್ಸಕಲಂ ನಹಿ ಸತ್ಯಮಿತಿ ।
ಪ್ರಥಮಂ ಚರಮಂ ಚ ನ ಚಾಸ್ತಿ ಯತೋ ರುಚಕಾದಿವದಿತ್ಯುಪಮಾಂ ಚ ವದ ॥ ೧೩೩ ॥
ಕನಕೇ ರುಚಕಾದಿ ನ ಪೂರ್ವಮಭೂಚ್ಚರಮಂ ಚ ನ ವಿದ್ಯತ ಇತ್ಯನೃತಮ್ ।
ಅಧುನಾಽಪಿ ತಥೈವ ಸಮಸ್ತಮಿದಂ ಜನಿಮದ್ವಿಯದಾದಿ ಭವೇದನೃತಮ್ ॥ ೧೩೪ ॥
ಕನಕಾದಿಷು ಯದ್ಯುಪಜಾತಮಭೂದ್ರುಚಕಪ್ರಮುಖಂ ಪೃಥಗೇವ ತತಃ ।
ಅಧಿಕಂ ಪರಿಮಾಣಮಮೀಷು ಕುತೋ ನ ಭವೇದಿತಿ ವಾಚ್ಯಮವಶ್ಯಮಿದಮ್ ॥ ೧೩೫ ॥
ಕನಕಪ್ರಭೃತೇರ್ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಮತೋ ರುಚಕಾದಿ ನ ವಿದ್ಯತ ಏವ ಕುತಃ ।
ಪೃಥಗಗ್ರಹಣಾತ್ಕನಕಪ್ರಭೃತೇರಿತಿ ಕಾರಣಮೇವ ಸದನ್ಯದಸತ್ ॥ ೧೩೬ ॥
ನನು ನಾಮ ಪೃಥಗ್ವಿಕೃತೇಃ ಪ್ರಕೃತೇರಥ ರೂಪಮಥಾಪಿ ಚ ಕಾರ್ಯಮತಃ ।
ಕಥಮವ್ಯತಿರಿಕ್ತತಯಾಽವಗಮಃ ಪ್ರಕೃತೇರ್ವಿಕೃತೇರಿತಿ ವಾಚ್ಯಮಿದಮ್ ॥ ೧೩೭ ॥
ಇಹ ವೀರಣತಂತುಸುವರ್ಣಮೃದಃ ಕಟಶಾಟಕಹಾರಘಟಾಕೃತಯಃ ।
ಉಪಲಬ್ಧೃಜನೈರೂಪಲಬ್ಧಮತೋ ನ ಭಿದಾಽಸ್ತಿ ತತಃ ಪ್ರಕೃತೇರ್ವಿಕೃತೇಃ ॥ ೧೩೮ ॥
ವಿಕೃತಿರ್ಯದಿ ನಾಸ್ತಿ ಪೃಥಕ್ ಪ್ರಕೃತೇರ್ನ ಘಟೇತ ಭಿದಾಽಪ್ಯಭಿಧಾಪ್ರಭೃತೇಃ ।
ಇತಿ ಧೀರ್ವಿಫಲಾ ತವ ಯೇನ ಜನೈರ್ವಿವಿದೇ ನಯನೇನ ಮೃದಾದ್ಯಭಿದಾ ॥ ೧೩೯ ॥
ನನು ರೂಪಮಥೋ ಅಪಿ ಕಾರ್ಯಮಥೋ ಅಭಿಧಾಽಪಿ ನಟಸ್ಯ ಪೃಥಗ್ ವಿದಿತಾ ।
ನ ಪೃಥಕ್ತ್ವಮುಪೈತಿ ನಟಃ ಕಿಮಿತಿ ಪ್ರತಿವಾಚ್ಯಮವಶ್ಯಮಿದಂ ಕುಶಲೈಃ ॥ ೧೪೦ ॥
ಅಸತೋ ನ ಕಥಂಚನ ಜನ್ಮ ಭವೇತ್ತದಸತ್ತ್ವತ ಏವ ಖಪುಷ್ಪಮಿವ ।
ನ ಸತೋಽಸ್ತಿ ಭವಃ ಪುರುತೋಽಪಿ ಭವಾದ್ಯತ ಆತ್ಮವದೇವ ಸದಿಷ್ಟಮಿತಿ ॥ ೧೪೧ ॥
ಕಪಿಲಾಸುರಪಂಚಶಿಖಾದಿಮತಂ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ವದೇದ್ಯದಿ ಕಶ್ಚಿದಿದಮ್ ।
ನ ಕದಾ ಚನ ಜನ್ಮ ವದಾಮಿ ಸತಃ ಪ್ರವದಾಮಿ ತು ಯಚ್ಛೃಣು ತತ್ತ್ವಮಪಿ ॥ ೧೪೨ ॥
ಪ್ರಕೃತಾವವಿಶಿಷ್ಟತಯಾ ಯದಭೂದಧುನಾ ತು ತದೇವ ವಿಶೇಷಯುತಮ್ ।
ನಿರವದ್ಯಮಿದಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮಮ ಪ್ರವದಾತ್ರ ವಿರೋಧಮವೈಷಿ ಯದಿ ॥ ೧೪೩ ॥
ಸದಯುಜ್ಯತ ಯೇನ ಗುಣೇನ ಪುರಾ ಪ್ರಕೃತೌ ಸ ಇಹಾಸ್ತಿ ನ ವೇತಿ ವದ ।
ಯದಿ ವಿದ್ಯತ ಏವ ಪುರಾ ಪ್ರಕೃತಾವಧುನಾಽಪಿ ವಿಶೇಷಯುತತ್ವಮಸತ್ ॥ ೧೪೪ ॥
ಯದಿ ನಾಸ್ತಿ ಪುರಾ ಸ ಗುಣಃ ಪ್ರಕೃತಾವಸದುದ್ಭವನಂ ಭವತೋಽಭಿಮತಮ್ ।
ಜನನೇನ ಚ ಸತ್ತ್ವಮುಪಾತ್ತವತೋ ಜನಿಮತ್ತ್ವತ ಏವ ವಿನಷ್ಟಿರಪಿ ॥ ೧೪೫ ॥
ಭವತೋಽಭಿಮತಂ ಪರಿಹರ್ತುಮಿದಂ ನ ಕಥಂಚನ ಶಕ್ಯತ ಇತ್ಯಮುತಃ ।
ಕಣಭಕ್ಷಮತೇನ ಸಮತ್ವಮಿದಂ ಭವತೋಽಭಿಮತಂ ಶನಕೈರಗಮತ್ ॥ ೧೪೬ ॥
ಅಸತೋ ಭವನಂ ನಶನಂ ಚ ಸತಃ ಕಣಭೋಜಿಮತಂ ವಿದಿತಂ ಕವಿಭಿಃ ।
ಉಪಪತ್ತಿವಿರುದ್ಧತಯಾ ಸುಭೃಶಂ ತದಭಾಣಿ ಮಯಾಽಪಿ ವಿರುದ್ಧತಯಾ ॥ ೧೪೭ ॥
ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಮಿದಂ ಕಣಭೋಜಿಮತಂ ಹರಿಣಾಽಪಿ ಸಮಸ್ತಗುರೋರ್ಗುರುಣಾ ।
ವಚನೇನ ತು ನಾಸತ ಇತ್ಯಮುನಾ ಬ್ರುವತಾ ಚ ಪೃಥಾತನಯಾಯ ಹಿತಮ್ ॥ ೧೪೮ ॥
ಅಸತಶ್ಚ ಸತಶ್ಚ ನ ಜನ್ಮ ಭವೇದಿತಿ ಪೂರ್ವಮವಾದ್ಯುಪಪತ್ತಿಯುತಮ್ ।
ಸದಸಚ್ಚ ನ ಜಾಯತ ಏವ ಕುತೋ ನಹಿ ವಸ್ತು ತಥಾವಿಧಮಸ್ತಿ ಯತಃ ॥ ೧೪೯ ॥
ಸದಸತ್ತ್ವಮತೀತ್ಯ ಮನಃಪ್ರಭೃತೇರ್ನ ಕಥಂಚನ ವೃತ್ತಿರಿಹಾಸ್ತಿ ಯತಃ ।
ತತ ಏವ ಮನಃಪ್ರಮುಖಸ್ಯ ಭವೋ ನ ಭವೇದಿತಿ ಸರ್ವಸುವೇದ್ಯಮಿತಿ ॥ ೧೫೦ ॥
ಯದಿ ನಾಮ ಕಥಂಚಿದಮುಷ್ಯ ಭವಃ ಸದಸತ್ತ್ವಮಪೇಕ್ಷ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ ವಃ ।
ಅಮೃಷಾತ್ವಮಮುಷ್ಯ ತಥಾಽಪಿ ನ ತು ಶ್ರುತಿರಸ್ಯ ಮೃಷಾತ್ವಮುವಾಚ ಯತಃ ॥ ೧೫೧ ॥
ಮನಸೋಽನೃತತೈವಮವಾದಿ ಯತಸ್ತತ ಏವ ಹಿ ತಸ್ಯ ಮೃಷಾ ಚರಿತಮ್ ।
ಯತ ಏವ ಮೃಷಾ ಮನಸಶ್ಚರಿತಂ ತತ ಏವ ಪುರೋದಿತಸಿದ್ಧಿರಭೂತ್ ॥ ೧೫೨ ॥
ಯದಪೇಕ್ಷ್ಯ ತು ನಾಮ ಭವೇತ್ತ್ರಿತಯಂ ಪರಮಾತ್ಮಪದಸ್ಯ ತುರೀಯಮಿತಿ ।
ತದಸತ್ಯಮಸತ್ಯಗುಣಸ್ತು ಯತಃ ಪರಿನಿರ್ಮಿತಸರ್ಪವಿಸರ್ಪಣವತ್ ॥ ೧೫೩ ॥
ನಿಖಿಲಸ್ಯ ಮನಃಪ್ರಮುಖಸ್ಯ ಯತೋ ವಿತಥತ್ವಮವಾದಿ ಪುರಾ ತು ಮಯಾ ।
ಶ್ರುತಿಯುಕ್ತಿಬಲೇನ ತತೋಽದ್ವಯಕಂ ಪರಮಕ್ಷರಮೇವ ಸದನ್ಯದಸತ್ ॥ ೧೫೪ ॥
ಯದಪೂರ್ವಮಬಾಹ್ಯಮನಂತರಕಂ ನ ಚ ಕಿಂಚನ ತಸ್ಯ ಭವತ್ಯಪರಮ್ ।
ಇತಿ ವೇದವಚೋನುಽಶಶಾಸ ಯತೋ ವಿತಯಂ ಪರತೋಽನ್ಯದತಃ ಪ್ರಗತಮ್ ॥ ೧೫೫ ॥
ಪ್ರತಿಷಿಧ್ಯ ಯತೋ ಬಹಿರಂತರಪಿ ಸ್ವವಿಲಕ್ಷಣಮಾತ್ಮನ ಉಕ್ತವತೀ ।
ಅವವೋಧಘನತ್ವಮತೋಽನ್ಯದಸಲ್ಲವಣೈಕರಸತ್ವನಿದರ್ಶನತಃ ॥ ೧೫೬ ॥
ಲವಣೈಕರಸತ್ವಸಮಂ ಭಣಿತಂ ಸ್ವವಿಲಕ್ಷಣವಸ್ತುನಿಷೇಧನತಃ ।
ಅವಬೋಧಘನಂ ಪರಮಾತ್ಮಪದಂ ತ್ವಮವೇಹಿ ತದಸ್ಮಿ ಸದಾಽಹಮಿತಿ ॥ ೧೫೭ ॥
ಅಣು ನೋ ನ ಚ ತದ್ವಿಪರೀತಗುಣೋ ನ ಚ ಹ್ನಸ್ವಮತೋ ನ ಚ ದೀರ್ಘಮಪಿ ।
ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಸಮಸ್ತವಿಶೇಷಣಕಂ ಪರಮಕ್ಷರಮಾತ್ಮತಯಾಽಽಶ್ರಯ ಭೋಃ ॥ ೧೫೮ ॥
ಅಸುಬುದ್ಧಿಶರೀರಗುಣಾನ್ ಷಡಿಮಾನವಿವೇಕಿಜನೈರ್ದೃಶಿಧರ್ಮತಯಾ ।
ಪ್ರತಿಪನ್ನತಮಾನ್ ಪ್ರವಿಹಾಯ ಶನೈರ್ದೃಶಿಮಾತ್ರಮವೇಹಿ ಸದಾಽಹಮಿತಿ ॥ ೧೫೯ ॥
ಅಹಿನಿರ್ಲ್ವಯನೀಮಹಿರಾತ್ಮತಯಾ ಜಗೃಹೇ ಪರಿಮೋಕ್ಷಣತಸ್ತು ಪುರಾ ।
ಪರಿಮುಚ್ಯ ತು ತಾಮುರಗಃ ಸ್ವಬಿಲೇ ನ ಪುನಃ ಸಮವೇಕ್ಷತ ಆತ್ಮತಯಾ ॥ ೧೬೦ ॥
ಅವಿವೇಕತ ಆತ್ಮತಯಾ ವಿದಿತಂ ಕುಶರೀರಮಿದಂ ಭವತಾಽಪ್ಯಹಿವತ್ ।
ಅಹಿವತ್ತ್ಯಜ ದೇಹಮಿಮಂ ತ್ವಮಪಿ ಪ್ರತಿಪದ್ಯ ಚಿದಾತ್ಮಕಮಾತ್ಮತಯಾ ॥ ೧೬೧ ॥
ರಜನೀದಿವಸೌ ನ ರವೇರ್ಭವತಃ ಪ್ರಭಯಾ ಸತತಂ ಯತ ಏಷ ಯುತಃ ।
ಅವಿವೇಕವಿವೇಕಗುಣಾವಪಿ ತೇ ಭವತೋ ನ ರವೇರಿವ ನಿತ್ಯದೃಶೇಃ ॥ ೧೬೨ ॥
ಪರಿಶುದ್ಧವಿಬುದ್ಧವಿಮುಕ್ತದೃಶೇರವಿವೇಕವಿವೇಕವಿವರ್ಜನತಃ ।
ಮಮ ಬಂಧವಿಮೋಕ್ಷಗುಣೌ ಭವತೋ ನ ಕದಾಚಿದಪೀತ್ಯವಗಚ್ಛ ಭೃಶಮ್ ॥ ೧೬೩ ॥
ನ ಮಮ ಗ್ರಹಣೋಜ್ಝನಮಸ್ತಿ ಮಯಾ ನ ಪರೇಣ ದೃಶೇರಿತಿ ನಿಶ್ಚಿನು ಭೋಃ ।
ನಹಿ ಕಸ್ಯಚಿದಾತ್ಮನಿ ಕರ್ಮ ಭವೇನ್ನ ಚ ಕಶ್ಚಿದಿಹಾಸ್ತಿ ಮದನ್ಯ ಇತಿ ॥ ೧೬೪ ॥
ಅಹಮಸ್ಮಿ ಚರಸ್ಥಿರದೇಹಧಿಯಾಂ ಚರಿತಸ್ಯ ಸದೇಕ್ಷಕ ಏಕ ಇತಿ ।
ನ ಭವೇದತ ಏವ ಮದನ್ಯ ಇತಿ ತ್ವಮವೇಹಿ ಸುಮೇಧ ಇದಂ ಸುದೃಢಮ್ ॥ ೧೬೫ ॥
ಗಗನೇ ವಿಮಲೇ ಜಲದಾದಿಮತೇಃ ಸತಿ ವಾಽಸತಿ ವಾ ನ ಭಿದಾಽಸ್ತಿ ಯಥಾ ।
ತ್ವಯಿ ಸರ್ವಗತೇ ಪರಿಶುದ್ಧದೃಶೌ ನ ಭಿದಾಽಸ್ತಿ ತಥಾ ದ್ವಯಭೇದಕೃತಾ ॥ ೧೬೬ ॥
ಅನೃತಂ ದ್ವಯಮಿತ್ಯವದಾಮ ಪುರಾ ವ್ಯವಹಾರಮಪೇಕ್ಷ್ಯ ತು ಗೀತಮಿದಮ್ ।
ಅನೃತೇನ ನ ಸತ್ಯಮುಪೈತಿ ಯುಜಾಂ ನ ಮರೀಚಿಜಲೇನ ನದೀ ಹ್ರದಿನೀ ॥ ೧೬೭ ॥
ಬಹುನಾಽಭಿಹಿತೇನ ಕಿಮು ಕ್ರಿಯತೇ ಶೃಣು ಸಂಗ್ರಹಮತ್ರ ವದಾಮಿ ತವ ।
ತ್ವಯಿ ಜಾಗರಿತಪ್ರಭೃತಿತ್ರಿತಯಂ ಪರಿಕಲ್ಪಿತಮಿತ್ಯಸದೇವ ಸದಾ ॥ ೧೬೮ ॥
ಪರಿಕಲ್ಪಿತಮಿತ್ಯಸದಿತ್ಯುದಿತಂ ಮನ ಇತ್ಯಭಿಶಬ್ದಿತಮಾಗಮತಃ ।
ಉಪಪತ್ತಿಭಿರೇವ ಚ ಸಿದ್ಧಮತೋ ಭವತೋಽನ್ಯದಶೇಷಮಭೂತಮಿತಿ ॥ ೧೬೯ ॥
ಯದಬಾಹ್ಯಮನಂತರಮೇಕರಸಂ ಯದಕಾರ್ಯಮಕಾರಣಮದ್ವಯಕಮ್ ।
ಯದಶೇಷವಿಶೇಷವಿಹೀನತರಂ ದೃಶಿರೂಪಮನಂತಮೃತಂ ತದಸಿ ॥ ೧೭೦ ॥
ಇಯದೇವ ಮಯೋಪನಿಷತ್ಸು ಪದಂ ಪರಮಂ ವಿದಿತಂ ನ ತತೋಽಸ್ತ್ಯಧಿಕಮ್ ।
ಇತಿ ಪಿಪ್ಪಲಭಕ್ಷ ಇವಾಭ್ಯವದದ್ಧ್ಯವಶಿಷ್ಟಮತಿಂ ವಿನಿವಾರಯಿತುಮ್ ॥ ೧೭೧ ॥
ಇತರೋಽಪಿ ಗುರುಂ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಜಗೌ ಭಗವನ್ನಿತಿ ತಾರಿತವಾನಸಿ ಮಾಮ್ ।
ಅವಬೋಧತರೇಣ ಸಮುದ್ರಮಿಮಂ ಮೃತಿಜನ್ಮಜಲಂ ಸುಖದುಃಖಝಷಮ್ ॥ ೧೭೨ ॥
ಅಧುನಾಽಸ್ಮಿ ಸುನಿರ್ವೃತ ಆತ್ಮರತಿಃ ಕೃತಕೃತ್ಯ ಉಪೇಕ್ಷಕ ಏಕಮನಾಃ ।
ಪ್ರಹಸನ್ವಿಷಯಾನ್ಮೃಗತೋಯಸಮಾನ್ವಿಚರಾಮಿ ಮಹೀಂ ಭವತಾ ಸಹಿತಃ ॥ ೧೭೩ ॥
ತವ ದಾಸ್ಯಮಹಂ ಭೃಶಮಾಮರಣಾತ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯ ಶರೀರಧೃತಿಂ ಭಗವನ್ ।
ಕರವಾಣಿ ಮಯಾ ಶಕನೀಯಮಿದಂ ತವ ಕರ್ತುಮತೋಽನ್ಯದಶಕ್ಯಮಿತಿ ॥ ೧೭೪ ॥
ಗುರುಶಿಷ್ಯಕಥಾಶ್ರವ್ರಣೇನ ಮಯಾ ಶ್ರುತಿವಚ್ಛ್ರುತಿಸಾರಸಮುದ್ಧರಣಮ್ ।
ಕೃತಮಿತ್ಥಮವೈತಿ ಯ ಏತದಸೌ ನ ಪತತ್ಯುದಧೌ ಮೃತಿಜನ್ಮಜಲೇ ॥ ೧೭೫ ॥
ಭಗವದ್ಭಿರಿದಂ ಗುರುಭಕ್ತಿಯುತೈಃ ಪಠಿತವ್ಯಮಪಾಠ್ಯಮತೋಽನ್ಯಜನೈಃ ।
ಗುರುಭಕ್ತಿಮತಃ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಯತೋ ಗುರುಣೋಕ್ತಮತೋಽನ್ಯರತೋ ನ ಪಠೇತ್ ॥ ೧೭೬ ॥
ನಿಗಮೋಽಪಿ ಚ ಯಸ್ಯ ಇತಿಪ್ರಭೃತಿರ್ಗುರುಭಕ್ತಿಮತಃ ಕಥಿತಂ ಗುರುಣಾ ।
ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮಹಾತ್ಮನ ಇತ್ಯವದತ್ಪಠಿತವ್ಯಮತೋ ಗುರುಭಕ್ತಿಯುತೈಃ ॥ ೧೭೭ ॥
ಯೇಷಾಂ ಧೀಸೂರ್ಯದೀಪ್ತ್ಯಾ ಪ್ರತಿಹತಿಮಗಮನ್ನಾಶಮೇಕಾಂತತೋ ಮೇ
ಧ್ವಾಂತಂ ಸ್ವಾಂತಸ್ಯ ಹೇತುರ್ಜನನಮರಣಸಂತಾನದೋಲಾಧಿರೂಢೇಃ ।
ಯೇಷಾಂ ಪಾದೌ ಪ್ರಪನ್ನಾಃ ಶ್ರುತಿಶಮವಿನಯೈರ್ಭೂಷಿತಾಃ ಶಿಷ್ಯಸಂಘಾಃ
ಸದ್ಯೋ ಮುಕ್ತೌ ಸ್ಥಿತಾಸ್ತಾನ್ಯತಿಪರಮಹಿತಾನ್ಯಾವದಾಯುರ್ನಮಾಮಿ ॥ ೧೭೮ ॥
ಭೂಃ ಪಾದೌ ಯಸ್ಯ ನಾಭಿರ್ವಿಯದಸುರನಿಲಶ್ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯೌ ಚ ನೇತ್ರೇ
ಕರ್ಣಾವಾಶಾ ಶಿರೋ ದ್ಯೌರ್ಮುಖಮಪಿ ದಹನೋ ಯಸ್ಯ ವಾಸ್ತವ್ಯಮಬ್ಧಿಃ ।
ಅಂತಃಸ್ಥಂ ಯಸ್ಯ ವಿಶ್ವಂ ಸುರನರಖಗಗೋಭೋಗಿಗಂಧರ್ವದೈತ್ಯೈ-
ಶ್ಚಿತ್ರಂ ರಂರಮ್ಯತೇ ತಂ ತ್ರಿಭುವನವಪುಷಂ ವಿಷ್ಣುಮೀಶಂ ನಮಾಮಿ ॥ ೧೭೯ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮಚ್ಛಂಕರಭಗವತ್ಪೂಜ್ಯಪಾದಶಿಷ್ಯಶ್ರೀತೋಟಕಾಚಾರ್ಯವಿರಚಿತಂ ಶ್ರುತಿಸಾರಸಮುದ್ಧರಣಾಖ್ಯಂ ಪ್ರಕರಣಂ ಸಂಪೂರ್ಣಮ್ ॥