விராடு³த்பத்திமுக்த்வா தத³வயவேப்⁴யோ லோகபாலோத்பத்திமாஹ –
தம் பிண்ட³மித்யாதி³நா ।
தப:ஶப்³தே³நாபி⁴த்⁴யாநஶப்³தி³தம் ஜ்ஞாநமுச்யதே ந க்ருச்ச்²ராதீ³த்யத்ர ஶ்ருதிமாஹ –
யஸ்யேதி ।
யஸ்ய தபோ ஜ்ஞாநமேவ ந க்ருச்ச்²ராதீ³த்யர்த²: । ததோ வாசோ லோகபாலோ(அ)க்³நிர்வாக³தி⁴ஷ்டா²தா நிரவர்ததேத்யந்வய: । யத்³யபி வாகா³தி³கரணஜாதமபஞ்சீக்ருதபூ⁴தகார்யம் ந முகா²தி³கோ³லககார்யம் ததா²(அ)பி முகா²த்³யாஶ்ரயே தத³பி⁴வ்யக்தேர்முகா²த்³வாகி³த்யுக்தம் । நாஸிகாப்⁴யாம் ப்ராண இத்யத்ர ப்ராணஶப்³தே³ந ப்ராணவ்ருத்திஸஹிதம் க்⁴ராணேந்த்³ரியமுச்யதே ।
அதி⁴ஷ்டா²நமிதி ।
கோ³லகமித்யர்த²: । த்வக்³கோ³லகம் । லோமேதி லோமஸஹசரிதம் ஸ்பர்ஶநேந்த்³ரியமுச்யதே । ஓஷதி⁴வநஸ்பதய இத்யோஷத்⁴யாத்³யதி⁴தே³வதா வாயுருச்யதே ।
சித்தம் து சேதோ ஹ்ருத³யம் ஹ்ருத³யஜ்ஞம் சாஹ்ருத³யஜ்ஞம் சேத்யாதௌ³ ஹ்ருத³யஶப்³த³ஸ்யாந்த:கரணார்த²த்வத³ர்ஶநாந்மந:ஶப்³தே³நாபி தஸ்யைவாபி⁴தா⁴நே பௌநருக்த்யமித்யத ஆஹ –
ஹ்ருத³யமிதி ।
அந்த:கரணாதி⁴ஷ்டா²நம் ஹ்ருத³யகமலமுச்யத இத்யர்த²: ।
ஸர்வப்ராணப³ந்த⁴நஸ்தா²நமிதி ।
கு³த³மூலமித்யர்த²: ।
அபாநஶவ்தே³ந பாய்விந்த்³ரியலக்ஷணாயாம் ஸம்ப³ந்த⁴மாஹ –
அபாநேதி ।
நநு ஶிஶ்நம் நிரபி⁴த்³யதேதி பர்யாயே ஶிஶ்நரேதஸோருத்பத்த்யபி⁴தா⁴நே ஸ்த்ரீயோந்யாதே³ருத்பத்திரநுக்தா ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்ய ஶிஶ்நஶப்³தே³நோபஸ்தே²ந்த்³ரியஸ்தா²நம் லக்ஷ்யதே ரேத இதி தத்³விஸர்கா³ர்த²த்வேந தத்ஸஹிதமுபஸ்தே²ந்த்³ரியமப்யஶவ்தே³ந தல்லக்ஷிதபஞ்சபூ⁴தோபாதி⁴க: ப்ரஜாபதிஶ்சோச்யத இத்யாஹ –
யதே²தி ।
யதா²(அ)ந்யத்ர பர்யாயாந்தரே ஸ்தா²நம் கரணம் தே³வதா சேதி த்ரயமுக்தமேவமிஹாபி ஶிஶ்நாதி³ஶப்³தை³ஸ்த்ரயமப்யுச்யத இத்யர்த²: ।
ரேத இதி ।
இந்த்³ரியமுச்யத இத்யந்வய: ।
தல்லக்ஷணாயாம் ஸம்ப³ந்த⁴மாஹ –
ஸஹ ரேதஸேதி ।
ரேதஸா ஸஹிதம் தத்ஸம்ப³த்³த⁴மித்யர்த²: ।
ஸம்ப³ந்த⁴முபபாத³யதி –
ரேதோவிஸர்கா³ர்த²த்வாதி³தி ॥4॥