க்ரமப்ராப்தமத:ஶப்³த³ம் வ்யாசஷ்டே -

அத:ஶப்³தோ³ ஹேத்வர்த²: ।

தமேவாத:ஶப்³த³ஸ்ய ஹேதுரூபமர்த²மாஹ -

யஸ்மாத்³வேத³ ஏவேதி ।

அத்ரைவம் பரிசோத்³யதே - ஸத்யம் யதோ²க்தஸாத⁴நஸம்பத்த்யநந்தரம் ப்³ரஹ்மஜிஜ்ஞாஸா ப⁴வதி । ஸைவ த்வநுபபந்நா, இஹாமுத்ரப²லபோ⁴க³விராக³ஸ்யாநுபபத்தே: । அநுகூலவேத³நீயம் ஹி ப²லம் , இஷ்டலக்ஷணத்வாத்ப²லஸ்ய । ந சாநுராக³ஹேதாவஸ்ய வைராக்³யம் ப⁴விதுமர்ஹதி । து³:கா²நுஷங்க³த³ர்ஶநாத்ஸுகே²(அ)பி வைராக்³யமிதி சேத் , ஹந்த போ⁴: ஸுகா²நுஷங்கா³த்³து³:கே²(அ)ப்யநுராகோ³ ந கஸ்மாத்³ப⁴வதி । தஸ்மாத்ஸுக² உபாதீ³யமாநே து³:க²பரிஹாரே ப்ரயதிதவ்யம் । அவர்ஜநீயதயா து³:க²மாக³தமபி பரிஹ்ருத்ய ஸுக²மாத்ரம் போ⁴க்ஷ்யதே । தத்³யதா²மத்ஸ்யார்தீ² ஸஶல்காந்ஸகண்டகாந்மத்ஸ்யாநுபாத³த்தே, ஸ யாவதா³தே³யம் தாவதா³தா³ய விநிவர்ததே । யதா² வா தா⁴ந்யார்தீ² ஸபலாலாநி தா⁴ந்யாந்யாஹரதி, ஸ யாவதா³தே³யம் தாவது³பாதா³ய நிவர்ததே, தஸ்மாத்³து³:க²ப⁴யாந்நாநுகூலவேத³நீயமைஹிகம் வாமுஷ்மிகம் வா ஸுக²ம் பரித்யக்துமுசிதம் । ந ஹி ம்ருகா³: ஸந்தீதி ஶாலயோ நோப்யந்தே, பி⁴க்ஷுகா: ஸந்தீதி ஸ்தா²ல்யோ நாதி⁴ஶ்ரீயந்தே । அபி ச த்³ருஷ்டம் ஸுக²ம் சந்த³நவநிதாதி³ஸங்க³ஜந்ம க்ஷயிதாலக்ஷணேந து³:கே²நாக்⁴ராதத்வாத³திபீ⁴ருணா த்யஜ்யேதாபி, ந த்வாமுஷ்மிகம் ஸ்வர்கா³தி³, தஸ்யாவிநாஶித்வாத் । ஶ்ரூயதே ஹி - “அபாம ஸோமமம்ருதா அபூ⁴ம” (ருக் ஸம்ம். 6 - 4 - 11) இதி । ததா² ச “அக்ஷய்யம் ஹ வை சாதுர்மாஸ்யயாஜிந: ஸுக்ருதம் ப⁴வதி”(ஶ.ப்³ரா.2.6.3.1) । ந ச க்ருதகத்வஹேதுகம் விநாஶித்வாநுமாநமத்ர ஸம்ப⁴வதி, நரஶிர:கபாலஶௌசாநுமாநவத் ஆக³மபா³தி⁴தவிஷயத்வாத் । தஸ்மாத்³யதோ²க்தஸாத⁴நஸம்பத்த்யபா⁴வாந்ந ப்³ரஹ்மஜிஜ்ஞாஸேதி ப்ராப்தம் ।

ஏவம் ப்ராப்தே ஆஹ ப⁴க³வாந்ஸூத்ரகார: -

அத இதி ।

தஸ்யார்த²ம் வ்யாசஷ்டே பா⁴ஷ்யகார: -

யஸ்மாத்³வேத³ ஏவேதி ।

அயமபி⁴ஸந்தி⁴: - ஸத்யம் ம்ருக³பி⁴க்ஷுகாத³ய: ஶக்யா: பரிஹர்தும் பாசகக்ருஷீவலாதி³பி⁴:, து³:க²ம் த்வநேகவிதா⁴நேககாரணஸம்பாதஜமஶக்யபரிஹாரம் , அந்தத: ஸாத⁴நாபாரதந்த்ர்யக்ஷயிதலக்ஷணயோர்து³:க²யோ: ஸமஸ்தக்ருதகஸுகா²விநாபா⁴வநியமாத் । ந ஹி மது⁴விஷஸம்ப்ருக்தமந்நம் விஷம் பரித்யஜ்ய ஸமது⁴ ஶக்யம் ஶில்பிவரேணாபி போ⁴க்தும் । க்ஷயிதாநுமாநோபோத்³ப³லிதம் ச “தத்³யதே²ஹ கர்மஜித:”(சா².உ. 8.1.6) இத்யாதி³ வசநம் க்ஷயிதாப்ரதிபாத³கம் “அபாம ஸோமம்”(ருக் ஸம்ம். 6 - 4 - 11) இத்யாதி³கம் வசநம் முக்²யாஸம்ப⁴வே ஜக⁴ந்யவ்ருத்திதாமாபாத³யதி । யதா²ஹு: - பௌராணிகா: “ஆபூ⁴தஸம்ப்லவம் ஸ்தா²நமம்ருதத்வம் ஹி பா⁴ஷ்யதே”(வி. பு. 2 । 8 । 97) இதி । அத்ர ச ப்³ரஹ்மபதே³ந தத்ப்ரமாணம் வேத³ உபஸ்தா²பித: । ஸ ச யோக்³யத்வாத் “தத்³யதே²ஹ கர்மசித:”(சா².உ. 8.1.6) இத்யாதி³ரத: இதி ஸர்வநாம்நா பராம்ருஶ்ய, ஹேதுபஞ்சம்யா நிர்தி³ஶ்யதே ।

ஸ்யாதே³தத் । யதா² ஸ்வர்கா³தே³: க்ருதகஸ்ய ஸுக²ஸ்ய து³:கா²நுஷங்க³ஸ்ததா² ப்³ரஹ்மணோ(அ)பீத்யத ஆஹ -

ததா² ப்³ரஹ்மவிஜ்ஞாநாத³பீதி ।

தேநாயமர்த²: - அத: ஸ்வர்கா³தீ³நாம் க்ஷயிதாப்ரதிபாத³காத் , ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநஸ்ய ச பரமபுருஷார்த²தாப்ரதிபாத³காத் ஆக³மாத் , யதோ²க்தஸாத⁴நஸம்பத் ததஶ்ச ப்³ரஹ்ம ஜிஜ்ஞாஸேதி ஸித்³த⁴ம் ।