வைஶ்வாநர: ஸாதா⁴ரணஶப்³த³விஶேஷாத் ।

ப்ராசீந ஶாலஸத்யயஜ்ஞேந்த்³ரத்³யும்நஜநபு³டி³லா: ஸமேத்ய மீமாம்ஸாம் சக்ரு: -

கோ ந ஆத்மா கிம் ப்³ரஹ்மேதி ।

ஆத்மேத்யுக்தே ஜீவாத்மநி ப்ரத்யயோ மா பூ⁴த³த உக்தம் கிம் ப்³ரஹ்மேதி । தே ச மீமாம்ஸமாநா நிஶ்சயமநதி⁴க³ச்ச²ந்த: கைகேயராஜம் வைஶ்வாநரவித்³யாவித³முபஸேது³: ।

உபஸத்³ய சோசு: -

ஆத்மாநமேவேமம் வைஶ்வாநரம் ஸம்ப்ரத்யத்⁴யேஷி

ஸ்மரஸி

தமேவ நோ ப்³ரூஹீத்யுபக்ரம்ய த்³யுஸூர்வாய்வாகாஶவாரிப்ருதி²வீநாமிதி ।

அயமர்த²: - வைஶ்வாநரஸ்ய ப⁴க³வதோ த்³யௌர்மூர்தா⁴ ஸுதேஜா: । சக்ஷுஶ்ச விஶ்வரூப: ஸூர்ய: । ப்ராணோ வாயு: ப்ருத²க்³வர்த்மாத்மா ப்ருத²க் வர்த்ம யஸ்ய வாயோ: ஸ ப்ருத²க்³வர்த்மா ஸ ஏவாத்மா ஸ்வபா⁴வோ யஸ்ய ஸ ப்ருத²க்³வர்த்மாத்மா । ஸந்தே³ஹோ தே³ஹஸ்ய மத்⁴யபா⁴க³: ஸ ஆகாஶோ ப³ஹுல: ஸர்வக³தத்வாத் । ப³ஸ்திரேவ ரயி: ஆப:, யதோ(அ)த்³ப்⁴யோ(அ)ந்நமந்நாச்ச ரயிர்த⁴நம் தஸ்மாதா³போ ரயிருக்தாஸ்தாஸாம் ச மூத்ரீபூ⁴தாநாம் ப³ஸ்தி: ஸ்தா²நமிதி ப³ஸ்திரேவ ரயிரித்யுக்தம் । பாதௌ³ ப்ருதி²வீ தத்ர ப்ரதிஷ்டா²நாத் । ததே³வம் வைஶ்வாநராவயவேஷு த்³யுஸூர்யாநிலாகாஶஜலாவநிஷு மூர்த⁴சக்ஷு:ப்ராணஸந்தே³ஹப³ஸ்திபாதே³ஷ்வேகைகஸ்மிந் வைஶ்வாநரபு³த்³த்⁴யா விபரீததயோபாஸகாநாம் ப்ராசீநஶாலாதீ³நாம் மூர்த⁴பாதாந்த⁴த்வப்ராணோத்க்ரமணதே³ஹஶீர்ணதாப³ஸ்திபே⁴த³பாத³ஶ்லதீ²பா⁴வதூ³ஷணைருபாஸநாநாம் நிந்த³யா மூர்தா⁴தி³ஸமஸ்தபா⁴வமுபதி³ஶ்யாம்நாயதே “யஸ்த்வேதமேவம் ப்ராதே³ஶமாத்ரமபி⁴விமாநம்”(சா². உ. 5 । 18 । 1) இதி । ஸ ஸர்வேஷு லோகேஷு த்³யுப்ருப்⁴ருதிஷு, ஸர்வேஷு பூ⁴தேஷு ஸ்தா²வரஜங்க³மேஷு, ஸர்வேஷ்வாத்மஸு தே³ஹேந்த்³ரியமநோபு³த்³தி⁴ஜீவேஷ்வந்நமத்தி । ஸர்வஸம்ப³ந்தி⁴ப²லமாப்நோதீத்யர்த²: ।

அதா²ஸ்ய வைஶ்வாநரஸ்ய போ⁴க்துர்போ⁴ஜநஸ்யாக்³நிஹோத்ரதாஸம்பிபாத³யிஷயாஹ ஶ்ருதி: -

உர ஏவ வேதி³:

வேதி³ஸாரூப்யாத் ।

லோமாநி ப³ர்ஹி:

ஆஸ்தீர்ணப்³ரஹி:ஸாரூப்யாத் ।

ஹ்ருத³யம் கா³ர்ஹபத்ய: ।

ஹ்ருத³யாநந்தரம் -

மநோ(அ)ந்வாஹார்யபசந: ।

ஆஸ்யமாஹவநீய: ।

தத்ர ஹி தத³ந்நம் ஹூயதே । நநு “கோ ந ஆத்மா கிம் ப்³ரஹ்ம”(சா². உ. 5 । 11 । 1) இத்யுபக்ரமே ஆத்மப்³ரஹ்மஶப்³த³யோ: பரமாத்மநி ரூட⁴த்வேந தது³பரக்தாயாம் பு³த்³தௌ⁴ வைஶ்வாநராக்³ந்யாத³ய: ஶப்³தா³ஸ்தத³நுரோதே⁴ந பரமாத்மந்யேவ கத²ஞ்சிந்நேதும் யுஜ்யந்தே நது ப்ரத²மாவக³தௌ ப்³ரஹ்மாத்மஶப்³தௌ³ சரமாவக³தவைஶ்வாநராதி³பதா³நுரோதே⁴நாந்யத²யிதும் யுஜ்யேதே । யத்³யபி ச வாஜஸநேயிநாம் வைஶ்வாநரவித்³யோபக்ரமே “வைஶ்வாநரம் ஹ வை ப⁴க³வாந் ஸம்ப்ரதி வேத³ தம் நோ ப்³ரூஹி” இத்யத்ர நாத்மப்³ரஹ்மஶப்³தௌ³ ஸ்த:, ததா²பி தத்ஸமாநார்த²ம் சா²ந்தோ³க்³யவாக்யம் தது³பக்ரமமிதி தேந நிஶ்சிதார்தே²ந தத³விரோதே⁴ந வாஜஸநேயிவாக்யார்தோ² நிஶ்சீயதே । நிஶ்சிதார்தே²ந ஹ்யநிஶ்சிதார்த²ம் வ்யவஸ்தா²ப்யதே, நாநிஶ்சிதார்தே²ந நிஶ்சிதார்த²ம் । கர்மவச்ச ப்³ரஹ்மாபி ஸர்வஶாகா²ப்ரத்யயமேகமேவ । நச த்³யுமூர்த⁴த்வாதி³கம் ஜாட²ரபூ⁴தாக்³நிதே³வதாஜீவாத்மநாமந்யதமஸ்யாபி ஸம்ப⁴வதி । நச ஸர்வலோகாஶ்ரயப²லபா⁴கி³தா ।