ஆக்ஷிபதி -

கிமாத்மகம் புநரிதி ।

அயமபி⁴ஸந்தி⁴: - வாசகஶப்³த³ப்ரப⁴வத்வம் ஹி தே³வாநாமப்⁴யுபேதவ்யம், அவாசகேந தேஷாம் பு³த்³தா⁴வநாலேக²நாத் । தத்ர ந தாவத்³வஸ்வாதீ³நாம் வகாராத³யோ வர்ணா வாசகா:, தேஷாம் ப்ரத்யுச்சாரணமந்யத்வேநாஶக்யஸங்க³திக்³ரஹத்வாத் , அக்³ருஹீதஸங்க³தேஶ்ச வாசகத்வே(அ)திப்ரஸங்கா³த் । அபி சைதே ப்ரத்யேகம் வா வாக்யார்த²மபி⁴த³தீ⁴ரந் , மிலிதா வா । ந தாவத்ப்ரத்யேகம் , ஏகவர்ணோச்சாரணாநந்தரமர்த²ப்ரத்யயாத³ர்ஶநாத் , வர்ணாந்தரோச்சாரணாநர்த²க்யப்ரஸங்கா³ச்ச । நாபி மிலிதா:, தேஷாமேகவக்த்ருப்ரயுஜ்யமாநாநாம் ரூபதோ வ்யக்திதோ வா ப்ரதிக்ஷணமபவர்கி³ணாம் மித²: ஸாஹித்யஸம்ப⁴வாபா⁴வாத் । நச ப்ரத்யேகஸமுதா³யாப்⁴யாமந்ய: ப்ரகார: ஸம்ப⁴வதி । நச ஸ்வரூபஸாஹித்யாபா⁴வே(அ)பி வர்ணாநாமாக்³நேயாதீ³நாமிவ ஸம்ஸ்காரத்³வாரகமஸ்தி ஸாஹித்யமிதி ஸாம்ப்ரதம், விகல்பாஸஹத்வாத் । கோ நு க²ல்வயம் ஸம்ஸ்காரோ(அ)பி⁴மத:, கிமபூர்வமாக்³நேயாதி³ஜந்யமிவ, கிம்வா பா⁴வநாபரநாமா ஸ்ம்ருதிப்ரஸவபீ³ஜம் । ந தாவத்ப்ரத²ம: கல்ப: । நஹி ஶப்³த³: ஸ்வரூபதோ(அ)ங்க³தோ வா(அ)விதி³தோ(அ)விதி³தஸங்க³திரர்த²தீ⁴ஹேதுரிந்த்³ரியவத் । உச்சரிதஸ்ய ப³தி⁴ரேணாக்³ருஹீதஸ்ய க்³ருஹீதஸ்ய வா(அ)க்³ருஹீதஸங்க³தேரப்ரத்யாயகத்வாத் । தஸ்மாத்³விதி³தோ விதி³தஸங்க³திர்விதி³தஸமஸ்தஜ்ஞாபநாங்க³ஶ்ச ஶப்³தோ³ தூ⁴மாதி³வத்ப்ரத்யாயகோ(அ)ப்⁴யுபேய: । ததா²சாபூர்வாபி⁴தா⁴நோ(அ)ஸ்ய ஸம்ஸ்கார: ப்ரத்யாயநாங்க³மித்யர்த²ப்ரத்யயாத்ப்ராக³வக³ந்தவ்ய: । நச ததா³ தஸ்யாவக³மோபாயோ(அ)ஸ்தி । அர்த²ப்ரத்யயாத்து தத³வக³மம் ஸமர்த²யமாநோ து³ருத்தரமிதரேதராஶ்ரயமாவிஶதி, ஸம்ஸ்காராவஸாயாத³ர்த²ப்ரத்யய:, ததஶ்ச தத³வஸாய இதி । பா⁴வநாபி⁴தா⁴நஸ்து ஸம்ஸ்கார: ஸ்ம்ருதிப்ரஸவஸாமர்த்²யமாத்மந: । நச ததே³வார்த²ப்ரத்யயப்ரஸவஸாமர்த்²யமபி ப⁴விதுமர்ஹதி । நாபி தஸ்யைவ ஸாமர்த்²யஸ்ய ஸாமர்த்²யாந்தரம் । நஹி யைவ வஹ்நேர்த³ஹநஶக்தி: ஸைவ தஸ்ய ப்ரகாஶநஶக்தி: । நாபி த³ஹநஶக்தே: ப்ரகாஶநஶக்தி: அபிச வ்யுத்க்ரமேணோச்சரிதேப்⁴யோ வர்ணேப்⁴ய: ஸைவாஸ்தி ஸ்ம்ருதிபீ³ஜம் வாஸநேத்யர்த²ப்ரத்யய: ப்ரஸஜ்யேத । ந சாஸ்தி । தஸ்மாந்ந கத²ஞ்சித³பி வர்ணா அர்த²தீ⁴ஹேதவ: । நாபி தத³திரிக்த: ஸ்போ²டாத்மா । தஸ்யாநுப⁴வாநாரோஹாத் । அர்த²தி⁴யஸ்து கார்யாத்தத³வக³மே பரஸ்பராஶ்ரயப்ரஸங்க³ இத்யுக்தப்ராயம் । ஸத்தாமாத்ரேண து தஸ்ய நித்யஸ்யார்த²தீ⁴ஹேதுபா⁴வே ஸர்வதா³ர்த²ப்ரத்யயோத்பாத³ப்ரஸங்க³:, நிரபேக்ஷஸ்ய ஹேதோ: ஸதா³தநத்வாத் । தஸ்மாத்³வாசகாச்ச²ப்³தா³த்³வாச்யோத்பாத³ இத்யநுபபந்நமிதி ।

அத்ராசார்யதே³ஶீய ஆஹ -

ஸ்போ²டமித்யாஹேதி ।

ம்ருஷ்யாமஹே ந வர்ணா: ப்ரத்யாயகா இதி । ந ஸ்போ²ட இதி து ந ம்ருஷ்யாம: । தத³நுப⁴வாநந்தரம் விதி³தஸங்க³தேரர்த²தீ⁴ஸமுத்பாதா³த் । நச வர்ணாதிரிக்தஸ்ய தஸ்யாநுப⁴வோ நாஸ்தி । கௌ³ரித்யேகம் பத³ம், கா³மாநய ஶுக்லமித்யேகம் வாக்யமிதி நாநாவர்ணபதா³திரிக்தைகபத³வாக்யாவக³தே: ஸர்வஜநீநத்வாத் । ந சாயமஸதி பா³த⁴கே ஏகபத³வாக்யாநுப⁴வ: ஶக்யோ மித்²யேதி வக்தும் । நாப்யௌபாதி⁴க: । உபாதி⁴: க²ல்வேகதீ⁴க்³ராஹ்யதா வா ஸ்யாத் , ஏகார்த²தீ⁴ஹேதுதா வா । ந தாவதே³கதீ⁴கோ³சராணாம் த⁴வக²தி³ரபலாஶாநாமேகநிர்பா⁴ஸ: ப்ரத்யய: ஸமஸ்தி । ததா² ஸதி த⁴வக²தி³ரபலாஶா இதி ந ஜாது ஸ்யாத் । நாப்யேகார்த²தீ⁴ஹேதுதா । தத்³தே⁴துத்வஸ்ய வர்ணேஷு வ்யாஸேதா⁴த் । தத்³தே⁴துத்வேந து ஸாஹித்யகல்பநே(அ)ந்யோந்யாஶ்ரயப்ரஸங்க³: । ஸாஹித்யாத்தத்³தே⁴துத்வம் தத்³தே⁴துத்வாச்ச ஸாஹித்யமிதி । தஸ்மாத³யமபா³தி⁴தோ(அ)நுபாதி⁴ஶ்ச பத³வாக்யகோ³சர ஏகநிர்பா⁴ஸாநுப⁴வோ வர்ணாதிரிக்தம் வாசகமேகமவலம்ப³தே ஸ ஸ்போ²ட இதி தம் ச த்⁴வநய: ப்ரத்யேகம் வ்யஞ்ஜயந்தோ(அ)பி ந த்³ராகி³த்வேவ விஶத³யந்தி, யேந த்³ராக³ர்த²தீ⁴: ஸ்யாத் । அபி து ரத்நதத்த்வஜ்ஞாநவத்³யதா²ஸ்வம் த்³வித்ரிசதுஷ்பஞ்சஷட்³த³ர்ஶநஜநிதஸம்ஸ்காரபரிபாகஸசிவசேதோலப்³த⁴ஜந்மநி சரமே சேதஸி சகாஸ்தி விஶத³ம் பத³வாக்யதத்த்வமிதி ப்ராக³நுத்பந்நாயாஸ்தத³நந்தரமர்த²தி⁴ய உத³ய இதி நோத்தரேஷாமாநர்த²க்யம் த்⁴வநீநாம் । நாபி ப்ராசாம், தத³பா⁴வே தஜ்ஜநிதஸம்ஸ்காரதத்பரிபாகாபா⁴வேநாநுக்³ரஹாபா⁴வாத் । அந்த்யஸ்ய சேதஸ: கேவலஸ்யாஜநகத்வாத் । நச பத³ப்ரத்யயவத் , ப்ரத்யேகமவ்யக்தாமர்த²தி⁴யமாதா⁴ஸ்யந்தி ப்ராஞ்சோ வர்ணா:, சரமஸ்து தத்ஸசிவ: ஸ்பு²டதராமிதி யுக்தம் । வ்யக்தாவ்யக்தாவபா⁴ஸிதாயா: ப்ரத்யக்ஷஜ்ஞாநநியமாத் । ஸ்போ²டஜ்ஞாநஸ்ய ச ப்ரத்யக்ஷத்வாத் । அர்த²தி⁴யஸ்த்வப்ரத்யக்ஷாயா மாநாந்தரஜந்மநோ வ்யக்த ஏவோபஜநோ ந வா ஸ்யாந்ந புநரஸ்பு²ட இதி ந ஸம: ஸமாதி⁴: । தஸ்மாந்நித்ய: ஸ்போ²ட ஏவ வாசகோ ந வர்ணா இதி ।