ப்³ரஹ்மஸூத்ரபா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:த்ருதீய: பாத³:
பா⁴மதீவ்யாக்²யா
 
கம்பநாத் ॥ 39 ॥
அவஸித: ப்ராஸங்கி³கோ(அ)தி⁴காரவிசார:ப்ரக்ருதாமேவேதா³நீம் வாக்யார்த²விசாரணாம் ப்ரவர்தயிஷ்யாம:யதி³த³ம் கிஞ்ச ஜக³த்ஸர்வம் ப்ராண ஏஜதி நி:ஸ்ருதம்மஹத்³ப⁴யம் வஜ்ரமுத்³யதம் ஏதத்³விது³ரம்ருதாஸ்தே ப⁴வந்தி’ (க. உ. 2 । 3 । 2) இதி ஏதத்³வாக்யம்ஏஜ்ரு கம்பநேஇதி தா⁴த்வர்தா²நுக³மால்லக்ஷிதம்அஸ்மிந்வாக்யே ஸர்வமித³ம் ஜக³த் ப்ராணாஶ்ரயம் ஸ்பந்த³தே, மஹச்ச கிஞ்சித்³ப⁴யகாரணம் வஜ்ரஶப்³தி³தமுத்³யதம் , தத்³விஜ்ஞாநாச்சாம்ருதத்வப்ராப்திரிதி ஶ்ரூயதேதத்ர, கோ(அ)ஸௌ ப்ராண:, கிம் தத்³ப⁴யாநகம் வஜ்ரம் , இத்யப்ரதிபத்தேர்விசாரே க்ரியமாணே, ப்ராப்தம் தாவத்ப்ரஸித்³தே⁴: பஞ்சவ்ருத்திர்வாயு: ப்ராண இதிப்ரஸித்³தே⁴ரேவ சாஶநிர்வஜ்ரம் ஸ்யாத்வாயோஶ்சேத³ம் மாஹாத்ம்யம் ஸங்கீர்த்யதேகத²ம் ? ஸர்வமித³ம் ஜக³த் பஞ்சவ்ருத்தௌ வாயௌ ப்ராணஶப்³தி³தே ப்ரதிஷ்டா²ய ஏஜதிவாயுநிமித்தமேவ மஹத்³ப⁴யாநகம் வஜ்ரமுத்³யம்யதேவாயௌ ஹி பர்ஜந்யபா⁴வேந விவர்தமாநே வித்³யுத்ஸ்தநயித்நுவ்ருஷ்ட்யஶநயோ விவர்தந்த இத்யாசக்ஷதேவாயுவிஜ்ஞாநாதே³வ சேத³மம்ருதத்வம்ததா² ஹி ஶ்ருத்யந்தரம் — ‘வாயுரேவ வ்யஷ்டிர்வாயு: ஸமஷ்டிரப புநர்ம்ருத்யும் ஜயதி ஏவம் வேத³இதிதஸ்மாத்³வாயுரயமிஹ ப்ரதிபத்தவ்ய: இத்யேவம் ப்ராப்தே ப்³ரூம:

கம்பநாத் ।

ப்ராணவஜ்ரஶ்ருதிப³லாத்³வாக்யம் ப்ரகரணம் ச ப⁴ங்க்த்வா வாயு: பஞ்சவ்ருத்திராத்⁴யாத்மிகோ பா³ஹ்யஶ்சாத்ர ப்ரதிபாத்³ய: । ததா²ஹி - ப்ராணஶப்³தோ³ முக்²யோ வாயாவாத்⁴யாத்மிகே, வஜ்ரஶப்³த³ஶ்சாஶநௌ । அஶநிஶ்ச வாயுபரிணாம: । வாயுரேவ ஹி பா³ஹ்யோ தூ⁴மஜ்யோதி:ஸலிலஸம்வலித: பர்ஜந்யபா⁴வேந பரிணதோ வித்³யுத்ஸ்தநயித்நுவ்ருஷ்ட்யஶநிபா⁴வேந விவர்ததே । யத்³யபி ச ஸர்வம் ஜக³தி³தி ஸவாயுகம் ப்ரதீயதே ததா²பி ஸர்வஶப்³த³ ஆபேக்ஷிகோ(அ)பி ந ஸ்வாபி⁴தே⁴யம் ஜஹாதி கிந்து ஸங்குசத்³வ்ருத்திர்ப⁴வதி । ப்ராணவஜ்ரஶப்³தௌ³ து ப்³ரஹ்மவிஷயத்வே ஸ்வார்த²மேவ த்யஜத: । தஸ்மாத் ஸ்வார்த²த்யாகா³த்³வரம் வ்ருத்திஸங்கோச:, ஸ்வார்த²லேஶாவஸ்தா²நாத் । அம்ருதஶப்³தோ³(அ)பி மரணாபா⁴வவசநோ ந ஸார்வகாலிகம் தத³பா⁴வம் ப்³ரூதே, ஜ்யோதிர்ஜீவிதயாபி தது³பபத்தே: । யதா² அம்ருதா தே³வா இதி । தஸ்மாத்ப்ராணவஜ்ரஶ்ருத்யநுரோதா⁴த்³வாயுரேவாத்ர விவக்ஷிதோ ந ப்³ரஹ்மேதி ப்ராப்தம் ।

ஏவம் ப்ராப்த உச்யதே -

கம்பநாத் ।

ஸவாயுகஸ்ய ஜக³த: கம்பநாத் , பரமாத்மைவ ஶப்³தா³த்ப்ரமித இதி மண்டூ³கப்லுத்யாநுஷஜ்ஜதே । ப்³ரஹ்மணோ ஹி பி³ப்⁴யதே³தஜ்ஜக³த்க்ருத்ஸ்நம் ஸ்வவ்யாபாரே நியமேந ப்ரவர்ததே ந து மர்யாதா³மதிவர்ததே ।