ஶங்காநிராகரணார்த²ம் ஸூத்ரம் -
தத³தீ⁴நத்வாத³ர்த²வத் ।
ப்ரதா⁴நம் ஹி ஸாங்க்²யாநாம் ஸேஶ்வராணாமநீஶ்வராணாம் வேஶ்வராத் க்ஷேத்ரஜ்ஞேப்⁴யோ வா வஸ்துதோ பி⁴ந்நம் ஶக்யம் நிர்வக்தும் । ப்³ரஹ்மணஸ்த்வியமவித்³யா ஶக்திர்மாயாதி³ஶப்³த³வாச்யா ந ஶக்யா தத்த்வேநாந்யத்வேந வா நிர்வக்தும் । இத³மேவாஸ்யா அவ்யக்தத்வம் யத³நிர்வாச்யத்வம் நாம । ஸோ(அ)யமவ்யாக்ருதவாத³ஸ்ய ப்ரதா⁴நவாதா³த்³பே⁴த³: । அவித்³யாஶக்தேஶ்சேஶ்வராதீ⁴நத்வம், ததா³ஶ்ரயத்வாத் । நச த்³ரவ்யமாத்ரமஶக்தம் கார்யாயாலமிதி ஶக்தேரர்த²வத்த்வம் ।
ததி³த³முக்தம் -
அர்த²வதி³தி ।
ஸ்யாதே³தத் । யதி³ ப்³ரஹ்மணோ(அ)வித்³யாஶக்த்யா ஸம்ஸார: ப்ரதீயதே ஹந்த முக்தாநாமபி புநருத்பாத³ப்ரஸங்க³:, தஸ்யா: ப்ரதா⁴நவத்தாத³வஸ்த்²யாத் । தத்³விநாஶே வா ஸமஸ்தஸம்ஸாரோச்சே²த³: தந்மூலவித்³யாஶக்தே: ஸமுச்சே²தா³தி³த்யத ஆஹ -
முக்தாநாம் ச புந: ।
ப³ந்த⁴ஸ்ய
அநுத்பத்தி: । குத: । வித்³யயா தஸ்யா பீ³ஜஶக்தேர்தா³ஹாத் ।
அயமபி⁴ஸந்தி⁴: - ந வயம் ப்ரதா⁴நவத³வித்³யாம் ஸர்வஜீவேஷ்வேகாமாசக்ஷ்மஹே, யைநேவமுபாலபே⁴மஹி, கிந்த்வியம் ப்ரதிஜீவம் பி⁴த்³யதே । தேந யஸ்யைவ ஜீவஸ்ய வித்³யோத்பந்நா தஸ்யைவாவித்³யாபநீயதே ந ஜீவாந்தரஸ்ய, பி⁴ந்நாதி⁴கரணயோர்வித்³யாவித்³யயோரவிரோதா⁴த் , தத்குத: ஸமஸ்தஸம்ஸாரோச்சே²த³ப்ரஸங்க³: । ப்ரதா⁴நவாதி³நாம் த்வேஷ தோ³ஷ: । ப்ரதா⁴நஸ்யைகத்வேந தது³ச்சே²தே³ ஸர்வோச்சே²தோ³(அ)நுச்சே²தே³ வா ந கஸ்யசிதி³த்யநிர்மோக்ஷப்ரஸங்க³: । ப்ரதா⁴நாபே⁴தே³(அ)பி சைதத³விவேகக்²யாதிலக்ஷணாவித்³யாஸத³ஸத்த்வநிப³ந்த⁴நௌ ப³ந்த⁴மோக்ஷௌ, தர்ஹி க்ருதம் ப்ரதா⁴நேந, அவித்³யாஸத³ஸத்³பா⁴வாப்⁴யாமேவ தது³பபத்தே: । ந சாவித்³யோபாதி⁴பே⁴தா³தீ⁴நோ ஜீவபே⁴தோ³ ஜீவபே⁴தா³தீ⁴நஶ்சாவித்³யோபாதி⁴பே⁴த³ இதி பரஸ்பராஶ்ரயாது³ப⁴யாஸித்³தி⁴ரிதி ஸாம்ப்ரதம் । அநாதி³த்வாத்³பீ³ஜாங்குரவது³ப⁴யஸித்³தே⁴: । அவித்³யாத்வமாத்ரேண சைகத்வோபசாரோ(அ)வ்யக்தமிதி சாவ்யாக்ருதமிதி சேதி ।
நந்வேவமவித்³யைவ ஜக³த்³பீ³ஜமிதி க்ருதமீஶ்வரேணேத்யத ஆஹ -
பரமேஶ்வராஶ்ரயேதி ।
நஹ்யசேதநம் சேதநாநதி⁴ஷ்டி²தம் கார்யாய பர்யாப்தமிதி ஸ்வகார்யம் கர்தும் பரமேஶ்வரம் நிமித்ததயோபாதா³நதயா வாஶ்ரயதே, ப்ரபஞ்சவிப்⁴ரமஸ்ய ஹீஶ்வராதி⁴ஷ்டா²நத்வமஹிவிப்⁴ரமஸ்யேவ ரஜ்ஜ்வதி⁴ஷ்டா²நத்வம் , தேந யதா²ஹிவிப்⁴ரமோ ரஜ்ஜூபாதா³ந ஏவம் ப்ரபஞ்சவிப்⁴ரம ஈஶ்வரோபாதா³ந:, தஸ்மாஜ்ஜீவாதி⁴கரணாப்யவித்³யா நிமித்ததயா விஷயதயா சேஶ்வரமாஶ்ரயத இதீஶ்வராஶ்ரயேத்யுச்யதே, ந த்வாதா⁴ரதயா, வித்³யாஸ்வபா⁴வே ப்³ரஹ்மணி தத³நுபபத்தேரிதி ।
அத ஏவாஹ -
யஸ்யாம் ஸ்வரூபப்ரதிபோ³த⁴ரஹிதா: ஶேரதே ஸம்ஸாரிணோ ஜீவா இதி ।
யஸ்யாமவித்³யாயாம் ஸத்யாம் ஶரதே ஜீவா: । ஜீவாநாம் ஸ்வரூபம் வாஸ்தவம் ப்³ரஹ்ம, தத்³போ³த⁴ரஹிதா: ஶேரத இதி லய உக்த: । ஸம்ஸாரிண இதி விக்ஷேப உக்த: ।
அவ்யக்தாதீ⁴நத்வாஜ்ஜீவபா⁴வஸ்யேதி ।
யத்³யபி ஜீவாவ்யக்தயோரநாதி³த்வேநாநியதம் பௌர்வாபர்யம் ததா²ப்யவ்யக்தஸ்ய பூர்வத்வம் விவக்ஷித்வைதது³க்தம் ।
ஸத்யபி ஶரீரவதி³ந்த்³ரியாதீ³நாமிதி ।
கோ³ப³லீவர்த³பத³வேதத்³த்³ரஷ்டவ்யம் ।