நநு “ப்ராண ஏவைகதா⁴ ப⁴வதி”(கௌ . ப்³ரா. 4 । 20) இத்யாதி³காத³பி வாக்யாஜ்ஜீவாதிரிக்த: குத: ப்ரதீயத இத்யதோ வாக்யாந்தரம் பட²தி -

ஏதஸ்மாதா³த்மந: ப்ராணா இதி ।

அபி ச ஸர்வவேதா³ந்தஸித்³த⁴மேததி³த்யாஹ -

ஸுஷுப்திகாலே சேதி ।

வேதா³ந்தப்ரக்ரியாயாமேவோபபத்திமுபஸம்ஹாரவ்யாஜேநாஹ -

தஸ்மாத்³யத்ராஸ்ய

ஆத்மநோ யதோ நி:ஸம்போ³தோ⁴(அ)த: ஸ்வச்ச²தாரூபமிவ ரூபமஸ்யேதி ஸ்வச்ச²தாரூபோ ந து ஸ்வச்ச²தைவ । லயவிக்ஷேபஸம்ஸ்காரயோஸ்தத்ர பா⁴வாத் । ஸமுதா³சரத்³வ்ருத்திவிக்ஷேபாபா⁴வமாத்ரேணோபமாநம் । ஏததே³வ விப⁴ஜதே - உபாதி⁴பி⁴: அந்த:கரணாதி³பி⁴: ஜநிதம் யத்³விஶேஷவிஜ்ஞாநம் க⁴டபடாதி³விஜ்ஞாநம் தத்³ரஹிதம் ஸ்வரூபமாத்மந: யதி³ விஜ்ஞாநமித்யேவோச்யேத ததஸ்தத³விஶிஷ்டமநவச்சி²ந்நம் ஸத்³ப்³ரஹ்மைவ ஸ்யாத்தச்ச நித்யமிதி நோபாதி⁴ஜநிதம் நாபி தத்³ரிஹிதம் ஸ்வரூபம் ப்³ரஹ்மஸ்வபா⁴வஸ்யாப்ரஹாணாத் ।

அத உக்தம் -

விஶேஷேதி ।

யதா³ து லயலக்ஷணாவித்³யோபப்³ரும்ஹிதோ விக்ஷேபஸம்ஸ்கார: ஸமுதா³சரதி ததா³ விஶேஷவிஜ்ஞாநோத்பாதா³த்ஸ்வப்நஜாக³ராவஸ்தா²த: பரமாத்மநோ ரூபாத்³ப்⁴ரம்ஶரூபமாக³மநமிதி ।

ந கேவலம் கௌஷீதகிப்³ராஹ்மணே, வாஜஸநேயே(அ)ப்யேவமேவ ப்ரஶ்நோத்தரயோர்ஜீவவ்யதிரிக்தமாமநந்தி பரமாத்மாநமித்யாஹ -

அபி சைவமேக இதி ।

நந்வத்ராகாஶம் ஶயநஸ்தா²நம் தத்குத: பரமாத்மப்ரத்யய இத்யத ஆஹ -

ஆகாஶஶப்³த³ஶ்சேதி ।

ந தாவந்முக்²யஸ்யாகாஶஸ்யாத்மாதா⁴ரத்வஸம்ப⁴வ: । யத³பி ச த்³வாஸப்ததிஸஹஸ்ரஹிதாபி⁴தா⁴நநாடீ³ஸஞ்சாரேண ஸுஷுப்த்யவஸ்தா²யாம் புரீதத³வஸ்தா²நமுக்தம் தத³ப்யந்த:கரணஸ்ய । தஸ்மாத் “த³ஹரோ(அ)ஸ்மிந்நந்தராகாஶ:”(சா². உ. 8 । 1 । 1) இதிவதா³காஶஶப்³த³: பரமாத்மநி மந்தவ்ய இதி ।

ப்ரத²மம் பா⁴ஷ்யக்ருதா ஜீவநிராகரணாய ஸூத்ரமித³மவதாரிதம் । தத்ர மந்த³தி⁴யாம் நேத³ம் ப்ராணநிராகரணாயேதி பு³த்³தி⁴ர்மா பூ⁴தி³த்யாஶயவாநாஹ -

ப்ராணநிராகரணஸ்யாபீதி ।

தௌ ஹி பா³லாக்யஜாதஶத்ரூ ஸுப்தம் புருஷமாஜக்³மது: । தமஜாதஶத்ருர்நாமபி⁴ராமந்த்ரயாஞ்சக்ரே “ப்³ருஹத்பாண்டு³ரவாஸ: ஸோமராஜந்” இதி । ஸ ஆமந்த்ர்யமாணோ நோத்தஸ்தௌ² । தம் பாணிநாபேஷம் போ³த⁴யாஞ்சகார । ஸ ஹோத்தஸ்தௌ² । ஸ ஹோவாசஜாதஶத்ருர்யத்ரைஷ ஏதத்ஸுப்தோ(அ)பூ⁴த்” இத்யாதி³ । ஸோ(அ)யம் ஸுப்தபுருஷோத்தா²பநேந ப்ராணாதி³வ்யதிரிக்தோபதே³ஶ இதி ॥ 18 ॥