जीवस्यानन्दमयत्वनिषेधे हेत्वन्तरमाह —

भेदेति ।

चकारार्थं प्रतिज्ञाय प्रकटयन्भेदव्यपदेशं विशदयति —

इतश्चेत्यादिना ।

स इत्यानन्दमयपरामर्श इति वक्तुमानन्दमयाधिकार इत्युक्तम् । श्रुतेरर्थमाह —

जीवेति ।

कयानुपपत्त्या भेदोक्तिः, तत्राह —

नहीति ।

लब्धैव लब्धव्यो नचेत् तर्हि श्रुतिस्मृत्योरनुपपत्तिरिति शङ्कते —

कथमिति ।

का तयोरनुपपत्तिः, तत्राह —

यावतेति ।

किमेकत्र वस्तुतो न लब्धृलब्धव्यत्वं किंवा कल्पनयापि । तत्राद्यमङ्गीकरोति —

बाढमिति ।

श्रुत्याद्युपपत्तये द्वितीयं प्रत्याह —

तथापीति ।

अप्रच्युतात्मभावोऽखण्डैकरस्यम् । लौकिको लोकादनपेतोऽप्रामाणिकः ।

तस्य फलवत्त्वमाह —

तेनेति ।

अन्वेषणं विचारारम्भमात्रं, तत्फलाप्तिर्लाभः, श्रवणं शक्तितात्पर्यधीरिति भेदः । द्रष्टृद्रष्टव्यत्वादिसङ्ग्रहार्थमादिपदम् जीवत्वेनानन्दमयस्य जीवस्याविद्ययापि जीवाद्भेदाभावान्न भेदव्यपदेशः स्यादिति भावः ।

किमिति कल्पितभेदेन लब्धृलब्धव्यत्वाद्युच्यते, श्रुत्यादिवशाद्वास्तावो भेदोऽस्त्वित्याशङ्क्याह —

प्रतिषिध्यत इति ।

जीवश्चेन्नेश्वरादन्यस्तर्हि सोऽपि ततोऽन्यो नेति तस्यापि कल्पितत्वमित्याशङ्क्याह —

परमेश्वरस्त्विति ।

कल्पितस्याधिष्ठानादृते सत्त्वाद्ययोगाद्भेदेनासत्त्वेऽपि ततोऽन्यदेवाधिष्ठानं, सत्तास्फूर्त्योः स्वातन्त्र्यादिति मत्वा दृष्टान्तमाह —

यथेति ।

सूत्रारूढः स्वतोऽपि मिथ्या, जीवे भेदमात्रं तथा, न स्वरूपमित्यपरितोषादुक्तम् —

यथा वेति ।

तथापि सूत्रद्वयसामर्थ्यात्पारमार्थिकं भेदमाशङ्क्याह —

ईदृशं चेति ।

अन्यथा श्रुतिसूत्रविरोध इति भावः ॥ १७ ॥