ज्ञेयत्वावचनस्यासिद्धिमाशङ्क्य परिहरति —

वदतीत्यादिना ।

चोद्यं विवृणोति —

अत्रेति ।

उक्तहेतोर्न प्रधानमव्यक्तमित्युक्ते सतीत्यर्थः ।

साधितत्वान्नासिद्धिरिति शङ्कते —

कथमिति ।

वाक्यशेषेणोत्तरम् —

श्रूयते हीति ।

अशब्दमित्यादिषु प्रत्येकं नित्यशब्दः सम्बध्यते ।

ननु निष्प्रपञ्चं ब्रह्मोक्त्वा तस्य प्रत्यक्त्वेन ज्ञानान्मुक्तिरत्रोच्यते न प्रधानस्यात्र प्रसङ्गोऽस्ति, तत्राह —

अत्रेति ।

शब्दादिशून्यतया स्मार्तप्रधानस्य प्रत्यभिज्ञानात्तदेवात्रोक्तमित्याह —

तस्मादिति ।

तथापि ‘महतः परमव्यक्तम्’ इत्यत्र किं जातं, तदाह —

तदेवेति ।

उत्तरमाह —

अत्रेति ।

तत्र नञोऽर्थमाह —

नेहेति ।

कस्य तर्हि ज्ञेयत्वेनात्रोक्तिः, तत्राह —

प्राज्ञो हीति ।

प्रधानेऽपि सम्भवति परमात्मग्रहे को हेतुरित्याह —

कुत इति ।

तत्र हेतुमुक्त्वा विभजते —

प्रकरणादिति ।

परमात्मप्रकरणस्य प्रकृतत्वे हेतुमाह —

पुरुषादिति ।

इतश्चाशब्दादिवाक्ये परस्यैवात्मनो ज्ञेयत्वमित्याह —

एष इति ।

तत्रैव हेत्वन्तरमाह —

तस्यैवेति ।

‘दृश्यते त्वग्र्यया बुद्ध्या’ इत्यादितदाकाङ्क्षणम् ।

तस्यैव ज्ञेयत्वमित्यत्र हेत्वन्तरमाह —

यच्छेदिति ।

फलविशेषश्रुतेरपि परस्यैव ज्ञेयत्वमित्याह —

मृत्य्विति ।

प्रधानेऽपि तदविरुद्धमित्याशङ्क्याह —

नहीति ।

कथं तर्हि तेषामभ्युपगमः, तत्राह —

चेतनेति ।

सर्वोपनिषदालोचनायामपि परस्यैव ज्ञेयत्वमत्रेष्टमित्याह —

सर्वेष्विति ।

तुल्यश्रुतिसिद्धब्रह्मोक्तिसम्भवे विजातीयस्मृतिसिद्धप्रधानोक्त्ययोगान्न प्रधानधीरित्युपसंहरति —

तस्मादिति ॥ ५ ॥