ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃದ್ವಿತೀಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ನೈವೇಹ ಕಿಂಚನಾಗ್ರ ಆಸೀನ್ಮೃತ್ಯುನೈವೇದಮಾವೃತಮಾಸೀದಶನಾಯಯಾಶನಾಯಾ ಹಿ ಮೃತ್ಯುಸ್ತನ್ಮನೋಽಕುರುತಾತ್ಮನ್ವೀ ಸ್ಯಾಮಿತಿ । ಸೋಽರ್ಚನ್ನಚರತ್ತಸ್ಯಾರ್ಚತ ಆಪೋಽಜಾಯಂತಾರ್ಚತೇ ವೈ ಮೇ ಕಮಭೂದಿತಿ ತದೇವಾರ್ಕಸ್ಯಾರ್ಕತ್ವಂ ಕಂ ಹ ವಾ ಅಸ್ಮೈ ಭವತಿ ಯ ಏವಮೇತದರ್ಕಸ್ಯಾರ್ಕತ್ವಂ ವೇದ ॥ ೧ ॥
ಅಥಾಗ್ನೇರಶ್ವಮೇಧೋಪಯೋಗಿಕಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿರುಚ್ಯತೇ । ತದ್ವಿಷಯದರ್ಶನವಿವಕ್ಷಯೈವೋತ್ಪತ್ತಿಃ ಸ್ತುತ್ಯರ್ಥಾ । ನೈವೇಹ ಕಿಂಚನಾಗ್ರ ಆಸೀತ್ ಇಹ ಸಂಸಾರಮಂಡಲೇ, ಕಿಂಚನ ಕಿಂಚಿದಪಿ ನಾಮರೂಪಪ್ರವಿಭಕ್ತವಿಶೇಷಮ್ , ನೈವಾಸೀತ್ ನ ಬಭೂವ, ಅಗ್ರೇ ಪ್ರಾಗುತ್ಪತ್ತೇರ್ಮನಆದೇಃ ॥

ಅಶ್ವಾದಿದರ್ಶನೋಕ್ತ್ಯನಂತರಮಗ್ನಿದರ್ಶನಂ ವಕ್ತುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂತರಮವತಾರಯತಿ —

ಅಥೇತಿ ।

ನೈವೇಹೇತ್ಯಾದೌ ತದ್ದೃಷ್ಟಿರ್ನಾಸ್ತೀತಿ ಚೇತ್ಸತ್ಯಂ ತತ್ರಾಗ್ನೇರ್ಜನ್ಮ ವಕ್ತುಂ ಭೂಮಿಕಾ ಕ್ರಿಯತ ಇತ್ಯಾಹ —

ಅಗ್ನೇರಿತಿ ।

ವಾಯೋರಗ್ನಿರಿತ್ಯಾದೌ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ತಜ್ಜನ್ಮೇತಿ ಚೇತ್ಸತ್ಯಂ ತದ್ವಿಶೇಷಸ್ಯಾತ್ರ ಜನ್ಮೋಕ್ತಿರಿತ್ಯಾಹ —

ಅಶ್ವಮೇಧೇತಿ ।

ದರ್ಶನೇ ವಿಧಿತ್ಸಿತೇ ಕಿಂ ಜನ್ಮೋಕ್ತ್ಯೇತಿ ಚೇತ್ತತ್ರಾಽಽಹ —

ತದ್ವಿಷಯೇತಿ ।

ಅಗ್ನಿದರ್ಶನಸ್ಯ ವಿಧಾತುಮಿಷ್ಟಸ್ಯ ಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಮುಪಾಸ್ಯಾಗ್ನಿಸ್ತುತಿಫಲಾ ತದುತ್ಪತ್ತಿರಿಷ್ಟಾ ಶುದ್ಧಜನ್ಮತ್ವಾದುತ್ಕೃಷ್ಟತ್ವೇನಾಯಮುಪಾಸ್ಯೋ ರಾಜಾದಿವದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತಾತ್ಪರ್ಯಮುಕ್ತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಮಾದಾಯಾಕ್ಷರಾಣಿ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —

ನೈವೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ನಾಮರೂಪಾಭ್ಯಾಂ ವಿಭಕ್ತೋ ವಿಶೇಷೋ ಯಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ಬಹುವ್ರೀಹಿಃ ।