கார்யகாரணயோர்த்³வயோரபி ப்ராகு³த்பத்தே: ஸத்த்வமநுமேயமிதி ப்ரதிஜ்ஞாய காரணாஸ்தித்வம் ப்ரபஞ்சிதமிதா³நீம் கார்யாஸ்தித்வாநுமாநம் த³ர்ஶயதி —
கார்யஸ்ய சேதி ।
ப்ராகு³த்பத்தே: ஸத்³பா⁴வ: ப்ரஸித்³த⁴ இதி சகாரார்த²: ।
ப்ரதிஜ்ஞாபா⁴க³ம் விப⁴ஜதே —
கார்யஸ்யேதி ।
ஹேதுபா⁴க³மாக்ஷிபதி —
கத²மிதி ।
அபி⁴வ்யக்திர்லிங்க³மஸ்யேதி வ்யுத்பத்த்யா கத²மபி⁴வ்யக்திலிங்க³த்வாதி³தி கார்யஸத்த்வே ஹேதுருச்யதே ஸித்³தே⁴ ஹி ஸத்த்வே(அ)பி⁴வ்யக்திர்லிங்க³மஸ்யேதி ஸித்³த்⁴யதி தத்³ப³லாச்ச ஸத்த்வஸித்³தி⁴ரித்யந்யோந்யாஶ்ரயாதி³த்யர்த²: ।
ஸம்ப்ரதிபந்நயா(அ)பி⁴வ்யக்த்யா விப்ரதிபந்நம் ஸத்த்வம் ஸாத்⁴யதே தந்நாந்யோந்யாஶ்ரயத்வமிதி பரிஹரதி —
அபி⁴வ்யக்திரிதி ।
கத²ம் தர்ஹீஹாநுமாநம் ப்ரயோக்தவ்யமித்யாஶங்க்ய ப்ரத²மம் வ்யாப்திமாஹ —
யத்³தீ⁴தி ।
யத³பி⁴வ்யஜ்யமாநம் தத்ப்ராக³பி⁴வ்யக்தேரஸ்தி யதா² தமோந்த:ஸ்த²ம் க⁴டாதீ³த்யர்த²: ।
ஸம்ப்ரத்யநுமிநோதி —
ததே²தி ।
விமதம் ப்ராக³பி⁴வ்யக்தே: ஸத் அபி⁴வ்யக்திவிஷயத்வாத் யத்³த்⁴யபி⁴வ்யஜ்யதே தத்ப்ராக்ஸத்ஸம்ப்ரதிபந்நவதி³த்யர்த²: ।
நநு தமோந்த:ஸ்தோ² க⁴டோ(அ)பி⁴வ்யஞ்ஜகஸாமீப்யாத³பி⁴வ்யஜ்யதே ந தத்ர ப்ராக்காலிகம் ஸத்த்வம் ப்ரயோஜகமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ந ஹீதி ।
உக்தே(அ)நுமாநே கார்யஸ்ய ஸதோ³பலப்³தி⁴ப்ரஸம்க³ம் விபக்ஷே பா³த⁴கமாஶங்கதே —
நேத்யாதி³நா ।
உக்தாநுமாநநிஷேதோ⁴ நஞர்த²: । அவித்³யமாநத்வாபா⁴வாதி³தி ச்சே²த³: ।
அநுமாநே பா³த⁴கோபந்யாஸம் விவ்ருணோதி —
ந ஹீதி ।
வர்தமாநவத³தீதமாகா³மி ச க⁴டாதி³ ஸதே³வ சேது³பலப்³தி⁴ஸாமக்³ர்யாம் ஸத்யாம் தத்³வத்ப்ராக்³ஜநேர்நாஶாச்சோர்த்⁴வமுபலப்⁴யேத ந சைவமுபலப்⁴யதே தஸ்மாத³யுக்தம் கார்யஸ்ய ஸதா³ ஸத்த்வமித்யர்த²: । ம்ருத்பிண்ட³க்³ரஹணம் விரோதி⁴கார்யாந்தரோபலக்ஷணார்த²ம் । அஸந்நிஹிதே ஸதீதி ச்சே²த³: ।
ந தாவத்³வித்³யமாநத்வமாத்ரம் கார்யஸ்ய ஸதோ³பலம்பா⁴பாத³கம் ஸதோ(அ)பி க⁴டாதே³ரபி⁴வ்யக்த்யநபி⁴வ்யக்த்யோருபலப்³த⁴த்வாதி³தி ஸமாத⁴த்தே —
நேதி ।
அபி⁴வ்யக்திஸாமக்³ரீஸத்த்வம் த்வபி⁴வ்யக்திஸாத⁴கம் ந து ஸதஸ்தத்ஸாமக்³ரீநியமோ(அ)ஸ்தீத்யபி⁴ப்ரேத்யா(அ)(அ)ஹ —
த்³விவித⁴த்வாதி³தி ।
உத்பந்நஸ்ய குட்³யாத்³யாவரணமநுத்பந்நஸ்ய விஶிஷ்டம் காரணமிதி த்³வைவித்⁴யமேவ ப்ரதிஜ்ஞாபூர்வகம் ஸாத⁴யதி —
க⁴டாதீ³தி ।
யதோ³பலப்⁴யமாநகாரணாவயவாநாம் கார்யாந்தராகாரேண ஸ்தி²திஸ்ததா³ நேத³ம் கார்யமுபலப்⁴யதே தத்ராந்யதா² சோபலப்⁴யத இத்யந்வயவ்யதிரேகஸித்³த⁴ம் காரணஸ்ய கார்யாந்தரரூபேண ஸ்தி²தஸ்ய கார்யாவரகத்வமிதி த்³ரஷ்டவ்யம் ।
விஶிஷ்டஸ்ய காரணஸ்யா(அ)(அ)வரகத்வஸித்³தௌ⁴ ஸித்³த⁴மர்த²மாஹ —
தஸ்மாதி³தி ।
ப்ராக்கார்யாஸ்தித்வே ஸித்³தே⁴ ஸதா³ தது³பலப்³தி⁴ப்ரஸம்க³பா³த⁴கம் நிராக்ருத்ய நஷ்டோ க⁴டோ நாஸ்தீத்யாதி³ப்ரயோக³ப்ரத்யயபே⁴தா³நுபபத்திம் பா³த⁴காந்தரமாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
நஷ்டேதி ।
கபாலாதி³நா திரோபா⁴வே நஷ்டவ்யவஹார: பிண்டா³த்³யாவரணப⁴ங்கே³நாபி⁴வ்யக்தாவுத்பந்நவ்யவஹாரோ தீ³பாதி³நா தமோநிராஸேநாபி⁴வ்யக்தௌ பா⁴வவ்யவஹார: பிண்டா³தி³நா திரோபா⁴வே(அ)பா⁴வவ்யவஹார: । ததே³வம் கார்யஸ்ய ஸதா³ ஸத்த்வே(அ)பி ப்ரயோக³ப்ரத்யயபே⁴த³ஸித்³தி⁴ரித்யர்த²: ॥
பிண்டா³தி³ ந க⁴டாத்³யாவரணம் தேந ஸமாநதே³ஶத்வாத் । யத்³யஸ்யா(அ)(அ)வரணம் ந தத்தேந ஸமாநதே³ஶம் யதா² குட்³யாதீ³தி ஶங்கதே —
பிண்டே³தி ।
வ்யதிரேக்யநுமாநம் விவ்ருணோதி —
தம இத்யாதி³நா ।
அநுமாநப²லம் நிக³மயதி —
தஸ்மாதி³தி ।
கிமித³ம் ஸமாநதே³ஶத்வம் கிமேகாஶ்ரயத்வம் கிம்வைககாரணத்வமிதி விகல்ப்யா(அ)(அ)த்³யம் விருத்³த⁴த்வேந தூ³ஷயதி —
நேத்யாதி³நா ।
க்ஷீரேண ஸம்கீர்ணஸ்யோத³காதே³ராவ்ரியமாணஸ்யேதி யாவத் ।
த்³விதீயமுத்தா²பயதி —
க⁴டாதீ³தி ।
யஸ்யேத³ம் கார்யம் தஸ்மிந்ம்ருதா³த்மநி தேஷாமவஸ்தா²நாத்தத்³வத்தேஷாமநாவரணத்வமித்யர்த²: க⁴டாவஸ்த²ம்ருந்மாத்ரவ்ருத்திகபாலாதே³ர்க⁴டாநாவரணத்வமிஷ்டமேவேதி ஸித்³த⁴ஸாத்⁴யதா ।
அவ்யக்தக⁴டாவஸ்த²ம்ருத்³வ்ருத்திகபாலாதே³ரநாவரணத்வஸாத⁴நே ஹேத்வஸித்³தி⁴ர்க⁴டஸ்ய கபாலாதே³ஶ்சா(அ)(அ)ஶ்ரயம்ருத³வயவபே⁴தா³தி³தி தூ³ஷயதி —
ந, விப⁴க்தாநாமிதி ।
வித்³யமாநஸ்யைவா(அ)(அ)வ்ருதத்வாத³நுபலப்³தி⁴ஶ்சேதா³வரணதிரஸ்காரே யத்ந: ஸ்யாந்ந க⁴டாதே³ருத்பத்தாவதோ(அ)நுப⁴வவிரோத⁴: ஸத்கார்யவாதி³ந: ஸ்யாதி³தி ஶங்கதே —
ஆவரணேதி ।
ததே³வ ப்ரபஞ்சயதி —
பிண்டே³தி ।
யத்ரா(அ)வ்ருதம் வஸ்து வ்யஜ்யதே தத்ரா(அ)(அ)வரணப⁴ங்க³ ஏவ யத்ந இதி வ்யாப்த்யபா⁴வாந்நாநுப⁴வவிரோதோ⁴(அ)ஸ்தீதி தூ³ஷயதி —
நாநியந்மாதி³தி ।
அநியமம் ஸாத⁴யதி —
ந ஹீதி ।
தமஸா(அ)வ்ருதே க⁴டாதௌ³ தீ³போத்பத்தௌ யத்நோ(அ)ஸ்தீத்யத்ர சோத³யதி —
ஸோ(அ)பீதி ।
அநுப⁴வவிரோத⁴மாஶங்க்யோக்தமேவ வ்யநக்தி —
தீ³பாதீ³தி ।
தீ³பஸ்தமஸ்திரயதி சேத்கத²ம் கும்போ⁴பலப்³தி⁴ரத ஆஹ —
தஸ்மிந்நிதி ।
தத்ர ஹேதுமாஹ —
ந ஹீதி ।
அநுப⁴வமநுஸ்ருத்ய பரிஹரதி —
நேத்யாதி³நா ।
கிமிதா³நீமாவரணப⁴ங்கே³ ப்ரயத்நோ நேத்யேவ நியமோ(அ)ஸ்து நேத்யாஹ —
க்வசிதி³தி ।
அநியமம் நிக³மயந்நநுப⁴வவிரோதா⁴பா⁴வமுபஸம்ஹரதி —
தஸ்மாதி³தி ।
கிஞ்சாபி⁴வ்யஞ்ஜகவ்யாபாரே ஸதி நியமேந க⁴டோ வ்யஜ்யதே தத³பா⁴வே நேத்யந்வயவ்யதிரேகாவதா⁴ரிதோ க⁴டார்த²: ।
குலாலாதி³வ்யாபாரஸ்தஸ்யார்த²வத்த்வார்த²மபி⁴வ்யக்த்யர்த² ஏவ ப்ரயத்நோ வக்தவ்ய: ஆவரணப⁴ங்க³ஸ்த்வார்தி²க இத்யாஹ —
நியமேதி ।
உக்தம் ஸ்மாரயந்நேததே³வ விவ்ருணோதி —
காரண இத்யாதி³நா ।
ஆவ்ருத்திப⁴ங்கா³ர்தே² யத்நே யதோ க⁴டாநுபலப்³தி⁴ரதஸ்தது³பலப்³த்⁴யர்த²த்வேந நியத: ஸந்யத்ந: ஸப²ல: ஸ்யாதி³தி ப²லிதமாஹ —
தஸ்மாதி³தி ।
ப்ரக்ருதமபி⁴வ்யக்திலிங்க³கமநுமாநம் நிர்தோ³ஷத்வாதா³தே³யம் மந்வாநஸ்தத்ப²லமுபஸம்ஹரதி —
தஸ்மாத்ப்ராகி³தி ।
கார்யஸ்ய ஸத்த்வே யுக்த்யந்தரமாஹ —
அதீதேதி ।
விமதம் ஸத³ர்த²ம் ப்ரமாணத்வாத்ஸம்ப்ரதிபந்நவதி³த்யர்த²: ।
ததே³வாநுமாநம் விஶத³யதி —
அதீத இதி ।
அத்ரைவோபபத்த்யந்தரமாஹ —
அநாக³தேதி ।
ஆகா³மிநி க⁴டே தத³ர்தி²த்வேந லோகே ப்ரவ்ருத்திர்த்³ருஷ்டா ந சாத்யந்தாஸதி ஸா யுக்தா தேந தஸ்யாஸத்³விலக்ஷணதேத்யர்த²: ।
கிஞ்ச யோகி³நாமீஶஸ்ய சாதீதாதி³விஷயம் ப்ரத்யக்ஷஜ்ஞாநமிஷ்டம் தச்ச வித்³யமாநோபலம்ப⁴நமதோ க⁴டஸ்ய ஸதா³ ஸத்த்வமித்யாஹ —
யோகி³நாம் சேதி ।
ஈஶ்வரஸமுச்சயார்த²ஶ்சகார: । ப⁴விஷ்யத்³க்³ரஹணமதீதோபலக்ஷணார்த²ம் । ஐஶ்வரம் யௌகி³கம் சேதி த்³ரஷ்டவ்யம் ।
ப்ரஸம்க³ஸ்யேஷ்டத்வமாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ந சேதி ।
அதி⁴கப³லம் ஹி பா³த⁴கம் ந சாநதிஶயாதை³ஶாதி³ஜ்ஞாநாத³தி⁴கப³லம் ஜ்ஞாநம் த்³ருஷ்டமதோ பா³த⁴காபா⁴வாந்ந தந்மித்²யேத்யர்த²: ।
தஸ்ய ஸம்யக்த்வே(அ)பி பூர்வோத்தரகாலயோரஸத்³க⁴டவிஷயத்வம் கிம் ந ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
க⁴டேதி ।
பூர்வோத்தரகாலயோரிதி ஶேஷ: ।
க⁴டஸ்ய ப்ராக³ஸத்த்வாபா⁴வே ஹேத்வந்தரமாஹ —
விப்ரதிஷேதா⁴தி³தி ।
ஸ ஹி காரகவ்யாபாரத³ஶாயாமஸந்நிதி கோ(அ)ர்த²: கிம் தஸ்ய ப⁴விஷ்யத்த்வாதி³ ததா³ நாஸ்தி கிம் வா(அ)ர்த²க்ரியாஸாமர்த்²யம் ? ஆத்³யே வ்யாஹதிம் ஸாத⁴யதி —
யதீ³தி ।
க⁴டார்த²ம் குலாலாதி³ஷு வ்யாப்ரியமாணேஷு ஸத்ஸு க⁴டோ ப⁴விஷ்யதீதி ப்ரமாணேந நிஶ்சிதம் சேத்கத²ம் தத்³விருத்³த⁴ம் ப்ராக³ஸத்த்வமுச்யதே । காரகவ்யாபாராவச்சி²ந்நேந ஹி காலேந க⁴டஸ்ய ப⁴விஷ்யத்த்வேநாதீதத்வேந வா ப⁴விஷ்யத்யபூ⁴தி³தி வா ஸம்ப³ந்தோ⁴ விவக்ஷ்யதே । ததா² ச தஸ்மிந்நேவ காலே க⁴டஸ்ய ததா²வித⁴ஸத்த்வநிஷேதே⁴ வ்யாஹதிரதிவ்யக்தேத்யர்த²: ।
தாமேவாபி⁴நயதி —
ப⁴விஷ்யந்நிதி ।
யோ ஹி காரகவ்யாபாரத³ஶாயாம் ப⁴விஷ்யத்த்வாதி³ரூபேணாஸ்தி ஸ ததா³ நாஸ்தீத்யுக்தே தஸ்ய தஸ்யாமவஸ்தா²யாம் தேநா(அ)(அ)காரேணாஸத்த்வமர்தோ² ப⁴வதி । ததா² ச க⁴டோ யதா³ யேநா(அ)(அ)காரேணாஸ்தி ஸ ததா³ தேநா(அ)(அ)காரேண நாஸ்தீதி வ்யாஹதிரித்யர்த²: ।
த்³விதீயமுத்தா²பயதி —
அதே²தி ।
ப்ராகு³த்பத்தேர்க⁴டார்த²ம் குலாலாதி³ஷு ப்ரவ்ருத்தேஷு ஸோ(அ)ஸந்நித்யஸச்ச²ப்³தா³ர்த²ம் ஸ்வயமேவ விவேசயதி —
தத்ரேத்யாதி³நா ।
தத்ர ஸித்³தா⁴ந்தீ ப்³ரூதே —
ந விருத்⁴யத இதி ।
கத²ம் புந: ஸத்கார்யவாதி³நஸ்தத³ஸத்த்வமவிருத்³த⁴மித்யாஹ —
கஸ்மாதி³தி ।
ப்ராகு³த்பத்தேஸ்துச்ச²வ்யாவ்ருத்திரூபம் ஸத்த்வம் க⁴டஸ்ய ஸிஷாத⁴யிஷிதம் தச்சேத்³ப⁴வாநபி தஸ்ய ஸதா³தநமநர்த²க்ரியாஸாமர்த்²யம் நிஷேத⁴ந்நநுமந்யதே நா(அ)(அ)வயோர்விப்ரதிபத்திரித்யபி⁴ப்ரேத்யா(அ)(அ)ஹ —
ஸ்வேந ஹீதி ।
நநு த்வந்மதே ஸர்வஸ்ய ம்ருந்மாத்ரத்வாவிஶேஷாத்பிண்டா³தே³ர்வர்தமாநதா க⁴டஸ்ய ஸ்யாத்தஸ்ய சாதீததா ப⁴விஷ்யத்தா ச பிண்ட³கபாலயோ: ஸ்யாதி³தி ஸாங்கர்யமாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ந ஹீதி ।
வ்யவஹாரத³ஶாயாம் யதா²ப்ரதிபா⁴ஸமநிர்வாச்யஸம்ஸ்தா²நபே⁴தா³ஶ்ரயணாதி³த்யர்த²: ।
ப்ராக³வஸ்தா²யாம் க⁴டஸ்யார்த²க்ரியாஸாமர்த்²யலக்ஷணஸத்த்வநிஷேதே⁴ விரோதா⁴பா⁴வமுபபாதி³தமுபஸம்ஹரதி —
தஸ்மாதி³தி ।
உக்தமேவ வ்யதிரேகத்³வாரா விவ்ருணோதி யதீ³த்யாதி³நா । யதா³ காரகாணி வ்யாப்ரியந்தே ததா³ க⁴டோ(அ)ஸந்நிதி தஸ்ய ப⁴விஷ்யத்த்வாதி³ரூபம் தத்காலே நிஷித்⁴யதே சேது³க்தவித⁴யா வ்யாகா⁴த: ஸ்யாத் । ந ச தஸ்ய தஸ்மிந்காலே ப⁴விஷ்யத்த்வாதி³ரூபம் தத்த்வம் நிஷித்⁴யதே । அர்த²க்ரியாஸாமர்த்²யஸ்யைவ நிஷேதா⁴த்தந்ந தத்³ விரோதா⁴வகாஶோ(அ)ஸ்தீத்யர்த²: ।
ந ஹி பிண்ட³ஸ்யேத்யாதி³நா ஸாங்கர்யஸமாதி⁴ருக்தஸ்தமிதா³நீம் ஸர்வதந்த்ரஸித்³தா⁴ந்ததயா ஸ்பு²டயதி —
ந சேதி ।
ப⁴விஷ்யத்த்வமதீதத்வம் சேதி ஶேஷ: ।
கார்யஸ்ய ப்ராகு³த்பத்தேர்நாஶாச்சோர்த்⁴வமஸத்த்வாபா⁴வே ஹேத்வந்தரமாஹ —
அபி சேதி ।
ததே³வாநுமாநதயா ஸ்பஷ்டயிதும் த்³ருஷ்டாந்தம் ஸாத⁴யதி —
சதுர்விதா⁴நாமிதி ।
ஷஷ்டீ² நிர்தா⁴ரணே ।
க⁴டாந்யோந்யாபா⁴வஸ்ய க⁴டாத³ந்யத்வே தத்ராப்யந்யோந்யாபா⁴வாந்தராங்கீ³காராத³நவஸ்தே²த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
த்³ருஷ்ட இதி ।
ந யௌக்திகமந்யத்வம் கிந்து க⁴டோ ந ப⁴வதி பட இதி ப்ராதீதிகம் ததா² ச க⁴டாபா⁴வ: படாதி³ரேவேதி படாதே³ஸ்ததோ(அ)ந்யத்வாத்³க⁴டாந்யோந்யாபா⁴வஸ்யாபி க⁴டாத³ந்யத்வஸித்³தி⁴ரித்யர்த²: ।
நநு க⁴டாபா⁴வ: படாதி³ரித்யயுக்தம் விஶேஷணத்வேந க⁴டஸ்யாபி படாதா³வந்தர்பா⁴வப்ரஸம்கா³தி³தி சேந்மைவம் த்³ருஷ்டபதே³ந நிராக்ருதத்வாத் । க⁴டாபா⁴வஸ்ய படாதி³த்வாபா⁴வே(அ)பி ந ஸ்வாதந்த்ர்யமபா⁴வத்வவிரோதா⁴த் । நாபி தத³ந்யோந்யாபா⁴வ: படாதே³ர்த⁴ர்ம: ஸம்ஸர்கா³பா⁴வாந்தர்பா⁴வாபாதாத் । ந ச ஸ க⁴டஸ்யைவ த⁴ர்ம: ஸ்வரூபம் வா க⁴டோ க⁴டோ ந ப⁴வதீதி ப்ரதீத்யபா⁴வாதி³த்யபி⁴ப்ரேத்யா(அ)(அ)ஹ —
ந க⁴டஸ்வரூபமேவேதி ।
யதி³ ப்ரதீதிமாஶ்ரித்ய க⁴டாந்யோந்யாபா⁴வ: படாதி³ரிஷ்யதே ததா³ படாதே³ர்பா⁴வஸ்யாபா⁴வத்வவிதா⁴நாத்³வ்யாகா⁴த இத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ந சேதி ।
ஸ்வரூபபரரூபாப்⁴யாம் ஸர்வம் ஸத³ஸதா³த்மகமிதி ஹி வ்ருத்³தா⁴: । ததா² ச படாதே³: ஸ்வேநா(அ)த்மநா பா⁴வத்வம் க⁴டதாதா³த்ம்யாபா⁴வாத்தத³பா⁴வத்வம் சேத்யவ்யாஹதிரித்யர்த²: ।
ஸித்³தே⁴ ப்ரதீத்யநுஸாரிணி த்³ருஷ்டாந்தே விவக்ஷிதமநுமாநமாஹ —
ஏவமிதி ।
கிம் ச தேஷாமபா⁴வாநாம் க⁴டாத்³பி⁴ந்நத்வாத்படவதே³வ ஸத்த்வமேஷ்டவ்யமித்யநுமாநாந்தரமாஹ —
ததே²தி ।
அநுமாநப²லம் கத²யதி —
ஏவம் சேதி ।
தேஷாம் க⁴டாத³ந்யத்வே தஸ்யாநாத்³யநந்தத்வமத்³வயத்வம் ஸர்வாத்மத்வம் ச ப்ராப்நோதி । ஸத்த்வே ச தேஷாமபா⁴வாபா⁴வாந்ந பா⁴வாபா⁴வயோர்மித²: ஸம்க³திரித்யர்த²: ।
நநு ப்ரஸித்³தோ⁴(அ)பா⁴வோ பா⁴வவத³ஶக்யோ(அ)பஹ்நோதுமிதி சேத்ஸ தர்ஹி க⁴டஸ்ய ஸ்வரூபமர்தா²ந்தரம் வேதி விகல்ப்யா(அ)(அ)த்³யமநூத்³ய தூ³ஷயதே —
அதே²த்யாதி³நா ।
ப்ராக³பா⁴வாதே³ர்க⁴டத்வே(அ)பி ஸம்ப³ந்த⁴ம் கல்பயித்வா க⁴டஸ்யேத்யுக்திரிதி ஶங்கதே —
அதே²தி ।
ஸம்ப³ந்த⁴ஸ்ய கல்பிதத்வே ஸம்ப³ந்தி⁴நோ(அ)ப்யபா⁴வஸ்ய ததா²த்வம் ஸ்யாதி³தி தூ³ஷயதி —
ததா²(அ)பீதி ।
யத்ர ஸம்ப³ந்த⁴ம் கல்பயித்வா வ்யபதே³ஶஸ்தத்ர ந வாஸ்தவோ பே⁴தோ³ யதா² ராஹுஶிரஸோஸ்ததா²(அ)த்ராபி கல்பிதே ஸம்ப³ந்தே⁴ பே⁴த³ஸ்ய ததா²த்வாத்³வாஸ்தவத்த்வம் ஸம்ப³ந்தி⁴நோரந்யதரஸ்ய ஸ்யாத் । ந சாபா⁴வஸ்ததா² ஸாபேக்ஷத்வாத³தோ க⁴டஸ்ததே²த்யர்த²: ।
கல்பாந்தரமநுவத³தி —
அதே²தி ।
அநுமாநப²லம் வத³த்³பி⁴ர்க⁴டஸ்ய காரணாத்மநா த்⁴ருவத்வவசநேந ஸமாஹிதமேததி³த்யாஹ —
உக்தோத்தரமிதி ।