अपामर्कत्वश्रवणान्नाग्नेरर्कत्वमिति शङ्कते —

कः पुनरिति ।

प्रकरणमाश्रित्य तासामर्कत्वमौपचारिकमित्युत्तरमाह —

उच्यत इति ।

तास्वन्तर्हिरण्मयमण्डं संबभूवेति श्रुतिमनुसरन्नुपचारे हेत्वन्तरमाह —

अप्सु चेति ।

मुख्यमर्कत्वमपां वारयति —

न पुनरिति ।

ननु ‘श्रुतिलिङ्गवाक्यप्रकरणस्थानसमाख्यानां समवाये पारदौर्बल्यमर्थविप्रकर्षात्’ (जै. सू. ३ । ३ । १४) इतिन्यायात्प्रकरणादापो वा अर्क इति वाक्यं बलवदित्याशङ्क्य वाक्यसहकृतं प्रकरणमेव केवलवाक्याद्बलवदित्याशयवानाह —

वक्ष्यति चेति ।

भूतान्तरसहितास्वप्सु कारणभूतासु पृथिवीद्वारा पार्थिवोऽग्निः प्रतिष्ठित इत्युक्तमिदानीं पृथिवीसर्गं ताभ्यो दर्शयति —

तदित्यादिना ।

अप्सु भूतान्तरसहितासूत्पन्नासु सतीष्विति सप्तम्यर्थः ।

शर इव शर इत्युक्तमेव व्याचष्टे —

दध्न इवेति ।

संघाते सहकारिकारणमाह —

तेजसेति ।

यत्तदिति पदे नपुंसकत्वेन श्रुते कथं तयोः शरशब्देन कारणस्योच्छूनत्ववाचिना पुंल्लिङ्गेनान्वयस्तत्राऽऽह —

लिङ्गव्यत्ययेनेति ।

उक्तानुपपत्तिद्योतनार्थो वाशब्दः ।

व्यत्ययेनान्वयमेवाभिनयति —

योऽपामिति ।

वाक्यतात्पर्यमाह —

ताभ्य इति ।

स्थूलप्रपञ्चात्मकविराजः सूक्ष्मप्रपञ्चात्मकसूत्रादुत्पत्तिं वक्तुं पातनिकामाह —

तस्यामिति ।

उक्तेऽर्थे लोकप्रसिद्धिमनुकूलयति —

सर्वो हीति ।

इदानीं विराडुत्पत्तिमुपदिशति —

किं तस्येत्यादिना ।

अग्निशब्दार्थं स्फुटयति —

सोऽण्डस्येति ।

तस्य प्रथमशरीरित्वे मानमाह —

स वा इति ॥२॥