ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:த்³விதீயம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஆபோ வா அர்கஸ்தத்³யத³பாம் ஶர ஆஸீத்தத்ஸமஹந்யத । ஸா ப்ருதி²வ்யப⁴வத்தஸ்யாமஶ்ராம்யத்தஸ்ய ஶ்ராந்தஸ்ய தப்தஸ்ய தேஜோரஸோ நிரவர்ததாக்³நி: ॥ 2 ॥
ஆபோ வா அர்க: । க: புநரஸாவர்க இதி, உச்யதே — ஆபோ வை யா அர்சநாங்க³பூ⁴தாஸ்தா ஏவ அர்க:, அக்³நேரர்கஸ்ய ஹேதுத்வாத் , அப்ஸு சாக்³நி: ப்ரதிஷ்டி²த இதி ; ந புந: ஸாக்ஷாதே³வார்கஸ்தா:, தாஸாமப்ரகரணாத் ; அக்³நேஶ்ச ப்ரகரணம் ; வக்ஷ்யதி ச — ‘அயமக்³நிரர்க:’ இதி । தத் தத்ர, யத³பாம் ஶர இவ ஶரோ த³த்⁴ந இவ மண்ட³பூ⁴தமாஸீத் , தத்ஸமஹந்யத ஸங்கா⁴தமாபத்³யத தேஜஸா பா³ஹ்யாந்த:பச்யமாநம் ; லிங்க³வ்யத்யயேந வா, யோ(அ)பாம் ஶர: ஸ ஸமஹந்யதேதி । ஸா ப்ருதி²வ்யப⁴வத் , ஸ ஸங்கா⁴தோ யேயம் ப்ருதி²வீ ஸாப⁴வத் ; தாப்⁴யோ(அ)த்³ப்⁴யோ(அ)ண்ட³மபி⁴நிர்வ்ருத்தமித்யர்த²: ; தஸ்யாம் ப்ருதி²வ்யாமுத்பாதி³தாயாம் , ஸ ம்ருத்யு: ப்ரஜாபதி: அஶ்ராம்யத் ஶ்ரமயுக்தோ ப³பூ⁴வ ; ஸர்வோ ஹி லோக: கார்யம் க்ருத்வா ஶ்ராம்யதி ; ப்ரஜாபதேஶ்ச தந்மஹத்கார்யம் , யத்ப்ருதி²வீஸர்க³: ; கிம் தஸ்ய ஶ்ராந்தஸ்யேத்யுச்யதே — தஸ்ய ஶ்ராந்தஸ்ய தப்தஸ்ய ஸ்விந்நஸ்ய, தேஜோரஸ: தேஜ ஏவ ரஸஸ்தேஜோரஸ:, ரஸ: ஸார:, நிரவர்தத ப்ரஜாபதிஶரீராந்நிஷ்க்ராந்த இத்யர்த²: ; கோ(அ)ஸௌ நிஷ்க்ராந்த: ? அக்³நி: ஸோ(அ)ண்ட³ஸ்யாந்தர்விராட் ப்ரஜாபதி: ப்ரத²மஜ: கார்யகரணஸங்கா⁴தவாஞ்ஜாத: ; ‘ஸ வை ஶரீரீ ப்ரத²ம:’ இதி ஸ்மரணாத் ॥

அபாமர்கத்வஶ்ரவணாந்நாக்³நேரர்கத்வமிதி ஶங்கதே —

க: புநரிதி ।

ப்ரகரணமாஶ்ரித்ய தாஸாமர்கத்வமௌபசாரிகமித்யுத்தரமாஹ —

உச்யத இதி ।

தாஸ்வந்தர்ஹிரண்மயமண்ட³ம் ஸம்ப³பூ⁴வேதி ஶ்ருதிமநுஸரந்நுபசாரே ஹேத்வந்தரமாஹ —

அப்ஸு சேதி ।

முக்²யமர்கத்வமபாம் வாரயதி —

ந புநரிதி ।

நநு ‘ஶ்ருதிலிங்க³வாக்யப்ரகரணஸ்தா²நஸமாக்²யாநாம் ஸமவாயே பாரதௌ³ர்ப³ல்யமர்த²விப்ரகர்ஷாத்’ (ஜை. ஸூ. 3 । 3 । 14) இதிந்யாயாத்ப்ரகரணாதா³போ வா அர்க இதி வாக்யம் ப³லவதி³த்யாஶங்க்ய வாக்யஸஹக்ருதம் ப்ரகரணமேவ கேவலவாக்யாத்³ப³லவதி³த்யாஶயவாநாஹ —

வக்ஷ்யதி சேதி ।

பூ⁴தாந்தரஸஹிதாஸ்வப்ஸு காரணபூ⁴தாஸு ப்ருதி²வீத்³வாரா பார்தி²வோ(அ)க்³நி: ப்ரதிஷ்டி²த இத்யுக்தமிதா³நீம் ப்ருதி²வீஸர்க³ம் தாப்⁴யோ த³ர்ஶயதி —

ததி³த்யாதி³நா ।

அப்ஸு பூ⁴தாந்தரஸஹிதாஸூத்பந்நாஸு ஸதீஷ்விதி ஸப்தம்யர்த²: ।

ஶர இவ ஶர இத்யுக்தமேவ வ்யாசஷ்டே —

த³த்⁴ந இவேதி ।

ஸம்கா⁴தே ஸஹகாரிகாரணமாஹ —

தேஜஸேதி ।

யத்ததி³தி பதே³ நபும்ஸகத்வேந ஶ்ருதே கத²ம் தயோ: ஶரஶப்³தே³ந காரணஸ்யோச்சூ²நத்வவாசிநா பும்ல்லிங்கே³நாந்வயஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

லிங்க³வ்யத்யயேநேதி ।

உக்தாநுபபத்தித்³யோதநார்தோ² வாஶப்³த³: ।

வ்யத்யயேநாந்வயமேவாபி⁴நயதி —

யோ(அ)பாமிதி ।

வாக்யதாத்பர்யமாஹ —

தாப்⁴ய இதி ।

ஸ்தூ²லப்ரபஞ்சாத்மகவிராஜ: ஸூக்ஷ்மப்ரபஞ்சாத்மகஸூத்ராது³த்பத்திம் வக்தும் பாதநிகாமாஹ —

தஸ்யாமிதி ।

உக்தே(அ)ர்தே² லோகப்ரஸித்³தி⁴மநுகூலயதி —

ஸர்வோ ஹீதி ।

இதா³நீம் விராடு³த்பத்திமுபதி³ஶதி —

கிம் தஸ்யேத்யாதி³நா ।

அக்³நிஶப்³தா³ர்த²ம் ஸ்பு²டயதி —

ஸோ(அ)ண்ட³ஸ்யேதி ।

தஸ்ய ப்ரத²மஶரீரித்வே மாநமாஹ —

ஸ வா இதி ॥2॥