ವಿರಾಜೋ ಧ್ಯಾನಾರ್ಥಮವಚ್ಛೇದಭೇದಮಾಹ —
ಸ ಚೇತಿ ।
ಕೋಽಸ್ಯ ತ್ರೇಧಾಭಾವಸ್ಯ ಕರ್ತೇತಿ ವೀಕ್ಷಾಯಾಮಾಹ —
ಸ್ವಯಮೇವೇತಿ ।
ಕಥಮೇಕಸ್ಯ ತ್ರಿಧಾತ್ವಮನ್ಯಥಾ ವಾ ಕಥಮೇಕತ್ವಮಿತ್ಯಾಹ —
ಕಥಮಿತಿ ।
ಮೃದೋ ಘಟಶರಾವಾದ್ಯನೇಕರೂಪತ್ವವದ್ವಿರಾಜೋ ಬಹುರೂಪತ್ವಂ ಸಾಧಯತಿ —
ಆಹೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಕಥಮಗ್ನಿಂ ತೃತೀಯಮಿತ್ಯಶ್ರುತಂ ಕಲ್ಪ್ಯತೇ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಸಾಮರ್ಥ್ಯಸ್ಯೇತಿ ।
ವಾಯ್ವಾದಿತ್ಯಯೋರಿವಾಗ್ನೇರಪಿ ಸಂಖ್ಯಾಪೂರಣತ್ವಶಕ್ತೇರವಿಶಿಷ್ಟತ್ವಾದಗ್ನಿಂ ತೃತೀಯಮಕುರುತೇತ್ಯುಪಸಂಖ್ಯಾಯತೇ ಸ ತ್ರೇಧಾಽಽತ್ಮಾನಮಿತಿ ಚೋಪಕ್ರಮಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ನನು ಕಿಮಯಂ ತ್ರೇಧಾಭಾವೋ ವಿರಾಟ್ಸ್ವರೂಪೋಪಮರ್ದೇನ ಕ್ರಿಯತೇ ? ನ ಹಿ ಸ ತಸ್ಮಿನ್ಸತ್ಯೇವ ಯುಕ್ತೋ ವಿರೋಧಾದಿತ್ಯಾಹ —
ಸ ಏಷ ಇತಿ ।
ಯಥಾ ತಂತ್ವವಸ್ಥಾನುಪಮರ್ದನೇನ ಮೂಲಕಾರಣಾತ್ಪಟೋ ಜಾಯತೇ ತಥಾ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಾಣತಯಾ ಸಾಧಾರಣೋಽಪ್ಯಯಂ ಸ್ವೇನೈವ ಸ್ವತಂತ್ರೇಣಾನುಗತೇನ ಮೃತ್ಯುರೂಪೇಣ ತ್ರೇಧಾವಿಭಾಗಸ್ಯ ಕರ್ತಾ । ನ ಚೈಕಸ್ಯ ಬಹುರೂಪತ್ವವಿರೋಧೋ ಮಾಯಾವಿವದುಪಪತ್ತೇರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಚೀತ್ಯಾದೇಸ್ತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ —
ತಸ್ಯೇತಿ ।
ಉಕ್ತಾನಿ ವಿಶೇಷಣಾನಿ ಪ್ರಕರಣಾವಿಚ್ಛೇದಾರ್ಥಮನೂದ್ಯಂತೇ ।
ಅಗ್ನಿವಿಷಯಂ ದರ್ಶನಮಿದಾನೀಮುಚ್ಯತೇ ಚೇನ್ನೈವೇಹೇತ್ಯಾದಿ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಮನರ್ಥಕಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಸರ್ವಾ ಹೀತಿ ।
ಸ್ತುತಿಮೇವಾಭಿನಯತಿ —
ಇತ್ಥಮಿತಿ ।
ಕರ್ಮಾಂಗಸ್ಯಾಗ್ನೇಃ ಸಂಸ್ಕರ್ತವ್ಯತ್ವಾಚ್ಚಿತ್ಯಾಗ್ನಿಶಿರಸಿ ಪ್ರಾಚೀದೃಷ್ಟಿಃ ಕರ್ತವ್ಯೇತ್ಯಾಹ —
ತಸ್ಯೇತಿ ।
ಆರೋಪೇ ಸಾದೃಶ್ಯಮಾಹ —
ವಿಶಿಷ್ಟತ್ವೇತಿ ।
ಶಿರಸೋಽನಂತರಭಾವಿತ್ವಾತ್ತದ್ಬಾಹ್ವೋರೈಶಾನ್ಯಾದಿದೃಷ್ಟಿಮಾಹ —
ಅಸೌ ಚೇತಿ ।
ಕಥಮೀರ್ಮಶಬ್ದೋ ಬಾಹುವಾಚೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ತದುತ್ಪತ್ತಿಮಾಹ —
ಈರಯತೇರಿತಿ ।
ಗತ್ಯರ್ಥಯೋಗಾದೀರ್ಮಶಬ್ದೋ ಬಾಹುಮಧಿಕರೋತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತತ್ಪುಚ್ಛಾದಿಷು ಪ್ರತೀಚ್ಯಾದಿದೃಷ್ಟೀರಧ್ಯಸ್ಯತಿ —
ಅಥೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಚಿತ್ಯಸ್ಯಾಗ್ನೇಃ ಶಿರಸಿ ಬಾಹ್ವೋಃ ಪ್ರಾಚ್ಯಾದಿದೃಷ್ಟಿಕರಣಾನಂತರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ । ಸಕ್ಥಿಪದಂ ಪೃಷ್ಠನಿಷ್ಠೋನ್ನತಾಸ್ಥಿದ್ವಯವಿಷಯಮ್ । ಉಭಯಶಬ್ದೇನ ಪ್ರಾಚೀಪ್ರತೀಚೀದ್ವಯಂ ಗೃಹ್ಯತೇ ।
ಉರಸಿ ಪೃಥಿವೀದೃಷ್ಟಿಮಾಹ —
ಇಯಮಿತಿ ।
ಉಪಾಸ್ಯಮಗ್ನಿಮುಕ್ತಮನುವದತಿ —
ಸ ಏಷ ಇತಿ ।
ತಸ್ಯೋಪಾಸನಾರ್ಥಮೇವಾಪ್ಸು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತತ್ವಂ ಗುಣಮುಪದಿಶತಿ —
ಅಗ್ನಿರಿತಿ ।
ಭೂತಾಂತರಸಹಿತಾನಾಮಪಾಂ ಸರ್ವಲೋಕಕಾರಣತ್ವಾದಶೇಷಲೋಕಾತ್ಮಕೋಽಗ್ನಿಸ್ತತ್ರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ ಸಂಭವತೀತ್ಯತ್ರ ಶ್ರುತ್ಯಂತರಂ ಸಂವಾದಯತಿ —
ಏವಮಿತಿ ।
ಯಥೈತೇಷು ಲೋಕೇಷು ಸರ್ವಂ ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ತಥೇತಿ ಯಾವತ್ । ಲೋಕಶಬ್ದೇನ ಸ್ಥೂಲಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಸನ್ನಿವೇಶವಿಶೇಷಾ ಗೃಹ್ಯಂತೇ । ಅಪ್ಸು ಭೂತಾಂತರಸಹಿತಾಸು ಕಾರಣಭೂತಾಸ್ವಿತಿ ಯಾವತ್ ।
ಫಲಶ್ರುತಿಂ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ಯತ್ರೇತಿ ।
ಅಥೋಪಾಸ್ತಿಫಲಮಪಪುನರ್ಮೃತ್ಯುಂ ಜಯತೀತ್ಯಾದಿನಾ ವಕ್ಷ್ಯತೇ ।
ಕಿಮಿದಮಸ್ಥಾನೇ ಫಲಸಂಕೀರ್ತನಮತ ಆಹ —
ಗುಣೇತಿ ॥೩॥