ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃತೃತೀಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ತೇ ಹೋಚುಃ ಕ್ವ ನು ಸೋಽಭೂದ್ಯೋ ನ ಇತ್ಥಮಸಕ್ತೇತ್ಯಯಮಾಸ್ಯೇಽಂತರಿತಿ ಸೋಽಯಾಸ್ಯ ಆಂಗಿರಸೋಽಂಗಾನಾಂ ಹಿ ರಸಃ ॥ ೮ ॥
ಯಸ್ಮಾದಯಮಂತರಾಕಾಶೇ ವಾಗಾದ್ಯಾತ್ಮತ್ವೇನ ವಿಶೇಷಮನಾಶ್ರಿತ್ಯ ವರ್ತಮಾನ ಉಪಲಬ್ಧೋ ದೇವೈಃ, ತಸ್ಮಾತ್ — ಸ ಪ್ರಾಣೋಽಯಾಸ್ಯಃ ; ವಿಶೇಷಾನಾಶ್ರಯತ್ವಾಚ್ಚ ಅಸಕ್ತ ಸಂಜಿತವಾನ್ವಾಗಾದೀನ್ ; ಅತ ಏವಾಂಗಿರಸಃ ಆತ್ಮಾ ಕಾರ್ಯಕರಣಾನಾಮ್ ; ಕಥಮಾಂಗಿರಸಃ ? ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ಹ್ಯೇತತ್ , ಅಂಗಾನಾಂ ಕಾರ್ಯಕರಣಲಕ್ಷಣಾನಾಮ್ , ರಸಃ ಸಾರ ಆತ್ಮೇತ್ಯರ್ಥಃ ; ಕಥಂ ಪುನರಂಗರಸತ್ವಮ್ ? ತದಪಾಯೇ ಶೋಷಪ್ರಾಪ್ತೇರಿತಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಃ । ಯಸ್ಮಾಚ್ಚಾಯಮಂಗರಸತ್ವಾದ್ವಿಶೇಷಾನಾಶ್ರಯತ್ವಾಚ್ಚ ಕಾರ್ಯಕರಣಾನಾಂ ಸಾಧಾರಣ ಆತ್ಮಾ ವಿಶುದ್ಧಶ್ಚ, ತಸ್ಮಾದ್ವಾಗಾದೀನಪಾಸ್ಯ ಪ್ರಾಣ ಏವಾತ್ಮತ್ವೇನಾಶ್ರಯಿತವ್ಯ ಇತಿ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಃ । ಆತ್ಮಾ ಹ್ಯಾತ್ಮತ್ವೇನೋಪಗಂತವ್ಯಃ ; ಅವಿಪರೀತಬೋಧಾಚ್ಛ್ರೇಯಃಪ್ರಾಪ್ತೇಃ, ವಿಪರ್ಯಯೇ ಚಾನಿಷ್ಟಾಪ್ರಾಪ್ತಿದರ್ಶನಾತ್ ॥

ಕಿಮನಯಾ ಕಥಯಾ ಸಿದ್ಧಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ।

ಉಪಲಬ್ಧಿಸಿದ್ಧೇಽರ್ಥೇ ಯುಕ್ತಿಂ ಸಮುಚ್ಚಿನೋತಿ —

ವಿಶೇಷೇತಿ ।

ಸರ್ವಾನೇವ ವಾಗಾದೀನವಿಶೇಷೇಣಾಗ್ನ್ಯಾದಿಭಾವೇನ ಪ್ರಾಣಃ ಸಂಜಿತವಾನ್ । ನ ಚಾಮಧ್ಯಸ್ಥಃ ಸಾಧಾರಣಂ ಕಾರ್ಯಂ ನಿರ್ವರ್ತಯತಿ । ಅತೋ ಯುಕ್ತಿತೋಽಪ್ಯಯಮಾಸ್ಯಾಂತರಾಕಾಶೇ ವರ್ತಮಾನಃ ಸಿದ್ಧ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಅಯಾಸ್ಯತ್ವವದಾಂಗಿರಸತ್ವಂ ಗುಣಾಂತರಂ ದರ್ಶಯತಿ —

ಅತ ಏವೇತಿ ।

ಸರ್ವಸಾಧಾರಣತ್ವಾದೇವೇತಿ ಯಾವತ್ ।

ತಥಾಽಪಿ ಕುತೋಽಸ್ಯಾಂಗಿರಸತ್ವಂ ಸಾಧಾರಣೇಽಪಿ ನಭಸಿ ತದನುಪಲಬ್ಧೇರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಪರಿಹರತಿ —

ಕಥಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಅಂಗೇಷು ಚರಮಧಾತೋಃ ಸಾರತ್ವಪ್ರಸಿದ್ಧೇರ್ನ ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ತಥಾತ್ವಮಿತಿ ಶಂಕಿತ್ವಾ ಸಮಾಧತ್ತೇ —

ಕಥಂ ಪುನರಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ಹೇತೋರಿತ್ಯಾದಿಚೋದ್ಯಪರಿಹಾರಮುಪಸಮ್ಹರತಿ —

ಯಸ್ಮಾಚ್ಚೇತಿ ।

ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಂ ಪ್ರಪಂಚಯತಿ —

ಆತ್ಮಾ ಹೀತಿ ॥೮॥