ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:த்ருதீயம் ப்³ராஹ்மணம்
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஏஷ உ ஏவ ஸாம வாக்³வை ஸாமைஷ ஸா சாமஶ்சேதி தத்ஸாம்ந: ஸாமத்வம் । யத்³வேவ ஸம: ப்லுஷிணா ஸமோ மஶகேந ஸமோ நாகே³ந ஸம ஏபி⁴ஸ்த்ரிபி⁴ர்லோகை: ஸமோ(அ)நேந ஸர்வேண தஸ்மாத்³வேவ ஸாமாஶ்நுதே ஸாம்ந: ஸாயுஜ்யம் ஸலோகதாம் ய ஏவமேதத்ஸாம வேத³ ॥ 22 ॥
யத் உ ஏவ ஸம: துல்ய: ஸர்வேண வக்ஷ்யமாணேந ப்ரகாரேண, தஸ்மாத்³வா ஸாமேத்யநேந ஸம்ப³ந்த⁴: । வா - ஶப்³த³: ஸாமஶப்³த³லாப⁴நிமித்தப்ரகாராந்தரநிர்தே³ஶஸாமர்த்²யலப்⁴ய: । கேந புந: ப்ரகாரேண ப்ராணஸ்ய துல்யத்வமித்யுச்யதே — ஸம: ப்லுஷிணா புத்திகாஶரீரேண, ஸமோ மஶகேந மஶகஶரீரேண, ஸமோ நாகே³ந ஹஸ்திஶரீரேண, ஸம ஏபி⁴ஸ்த்ரிபி⁴ர்லோகை: த்ரைலோக்யஶரீரேண ப்ராஜாபத்யேந, ஸமோ(அ)நேந ஜக³த்³ரூபேண ஹைரண்யக³ர்பே⁴ண । புத்திகாதி³ஶரீரேஷு கோ³த்வாதி³வத்கார்‌த்ஸ்ந்யேந பரிஸமாப்த இதி ஸமத்வம் ப்ராணஸ்ய, ந புந: ஶரீரமாத்ரபரிமாணேநைவ ; அமூர்தத்வாத்ஸர்வக³தத்வாச்ச । ந ச க⁴டப்ராஸாதா³தி³ப்ரதீ³பவத்ஸங்கோசவிகாஸிதயா ஶரீரேஷு தாவந்மாத்ரம் ஸமத்வம் । ‘த ஏதே ஸர்வ ஏவ ஸமா: ஸர்வே(அ)நந்தா:’ (ப்³ரு. உ. 1 । 5 । 13) இதி ஶ்ருதே: । ஸர்வக³தஸ்ய து ஶரீரேஷு ஶரீரபரிமாணவ்ருத்திலாபோ⁴ ந விருத்⁴யதே । ஏவம் ஸமத்வாத்ஸாமாக்²யம் ப்ராணம் வேத³ ய: ஶ்ருதிப்ரகாஶிதமஹத்த்வம் தஸ்யைதத்ப²லம் — அஶ்நுதே வ்யாப்நோதி, ஸாம்ந: ப்ராணஸ்ய, ஸாயுஜ்யம் ஸயுக்³பா⁴வம் ஸமாநதே³ஹேந்த்³ரியாபி⁴மாநத்வம் , ஸாலோக்யம் ஸமாநலோகதாம் வா, பா⁴வநாவிஶேஷத:, ய ஏவமேதத் யதோ²க்தம் ஸாம ப்ராணம் வேத³ — ஆ ப்ராணாத்மாபி⁴மாநாபி⁴வ்யக்தேருபாஸ்தே இத்யர்த²: ॥

ப்ரகாராந்தரேண ப்ராணஸ்ய ஸாமத்வமுபாஸநார்த²முபந்யஸ்யதி —

யதி³த்யாதி³நா ।

ப்ரகாராந்தரத்³யோதீ வாஶப்³தோ³(அ)த்ர ந ஶ்ரூயத இத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

வாஶப்³த³ இதி ।

நிமித்தாந்தரமேவ ப்ரஶ்நபூர்வகம் ப்ரகடயதி —

கேநேத்யாதி³நா ।

நநு ப்ராணஸ்ய தத்தச்ச²ரீரபரிமாணத்வே பரிச்சி²ந்நத்வாதா³நந்த்யாநுபபத்திஸ்தத்கத²மஸ்ய விருத்³தே⁴ஷு ஶரீரேஷு ஸமத்வமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

புத்திகாதீ³தி ।

ஸமஶப்³த³ஸ்ய யதா²ஶ்ருதார்த²த்வம் கிம் ந ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந புநரிதி ।

ஆதி⁴தை³விகேந ரூபேணாமூர்தத்வம் ஸர்வக³தத்வம் ச த்³ரஷ்டவ்யம் ।

நநு ப்ரதீ³போ க⁴டே ஸம்குசதி ப்ராஸாதே³ ச விகஸதி ததா² ப்ராணோ(அ)பி மஶகாதி³ஶரீரேஷு ஸம்கோசமிபா⁴தி³தே³ஹேஷு விகாஸம் சா(அ)(அ)பத்³யதாமிதி ஸமத்வாஸித்³தி⁴ரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந சேதி ।

ப்ராணஸ்ய ஸர்வக³தத்வே ஸமத்வஶ்ருதிவிரோத⁴மாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ஸர்வக³தஸ்யேதி ।

க²ண்டா³தி³ஷு கோ³த்வவச்ச²ரீரேஷு ஸர்வத்ர ஸ்தி²தஸ்ய ப்ராணஸ்ய தத்தச்ச²ரீரபரிமாணாயா வ்ருத்தேர்லாப⁴: । ஸம்ப⁴வதி ஸர்வக³தஸ்யைவ நப⁴ஸஸ்தத்ர தத்ர கூபகும்பா⁴த்³யவச்சே²தோ³பலம்பா⁴தி³த்யர்த²: ।

ப²லஶ்ருதிமவதார்ய வ்யாகரோதி —

ஏவமிதி ।

ப²லவிகல்பே ஹேதுமாஹ —

பா⁴வநேதி ।

வேத³நம் வ்யாகரோதி —

ஆ ப்ராணேதி ।

இத³ஞ்ச ப²லம் மத்⁴யப்ரதீ³பந்யாயேநோப⁴யத: ஸம்ப³ந்த⁴மவதே⁴யம் ॥22॥