ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃತೃತೀಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಅಥಾತಃ ಪವಮಾನಾನಾಮೇವಾಭ್ಯಾರೋಹಃ ಸ ವೈ ಖಲು ಪ್ರಸ್ತೋತಾ ಸಾಮ ಪ್ರಸ್ತೌತಿ ಸ ಯತ್ರ ಪ್ರಸ್ತುಯಾತ್ತದೇತಾನಿ ಜಪೇತ್ । ಅಸತೋ ಮಾ ಸದ್ಗಮಯ ತಮಸೋ ಮಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ಗಮಯ ಮೃತ್ಯೋರ್ಮಾಮೃತಂ ಗಮಯೇತಿ ಸ ಯದಾಹಾಸತೋ ಮಾ ಸದ್ಗಮಯೇತಿ ಮೃತ್ಯುರ್ವಾ ಅಸತ್ಸದಮೃತಂ ಮೃತ್ಯೋರ್ಮಾಮೃತಂ ಗಮಯಾಮೃತಂ ಮಾ ಕುರ್ವಿತ್ಯೇವೈತದಾಹ ತಮಸೋ ಮಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ಗಮಯೇತಿ ಮೃತ್ಯುರ್ವೈ ತಮೋ ಜ್ಯೋತಿರಮೃತಂ ಮೃತ್ಯೋರ್ಮಾಮೃತಂ ಗಮಯಾಮೃತಂ ಮಾ ಕುರ್ವಿತ್ಯೇವೈತದಾಹ ಮೃತ್ಯೋರ್ಮಾಮೃತಂ ಗಮಯೇತಿ ನಾತ್ರ ತಿರೋಹಿತಮಿವಾಸ್ತಿ । ಅಥ ಯಾನೀತರಾಣಿ ಸ್ತೋತ್ರಾಣಿ ತೇಷ್ವಾತ್ಮನೇಽನ್ನಾದ್ಯಮಾಗಾಯೇತ್ತಸ್ಮಾದು ತೇಷು ವರಂ ವೃಣೀತ ಯಂ ಕಾಮಂ ಕಾಮಯೇತ ತಂ ಸ ಏಷ ಏವಂವಿದುದ್ಗಾತಾತ್ಮನೇ ವಾ ಯಜಮಾನಾಯ ವಾ ಯಂ ಕಾಮಂ ಕಾಮಯತೇ ತಮಾಗಾಯತಿ ತದ್ಧೈತಲ್ಲೋಕಜಿದೇವ ನ ಹೈವಾಲೋಕ್ಯತಾಯಾ ಆಶಾಸ್ತಿ ಯ ಏವಮೇತತ್ಸಾಮ ವೇದ ॥ ೨೮ ॥
ಏವಂ ತಾವಜ್ಜ್ಞಾನಕರ್ಮಭ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಣಾತ್ಮಾಪತ್ತಿರಿತ್ಯುಕ್ತಮ್ ; ತತ್ರ ನಾಸ್ತ್ಯಾಶಂಕಾಸಂಭವಃ । ಅತಃ ಕರ್ಮಾಪಾಯೇ ಪ್ರಾಣಾಪತ್ತಿರ್ಭವತಿ ವಾ ನ ವೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯತೇ ; ತದಾಶಂಕಾನಿವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಮಾಹ — ತದ್ಧೈತಲ್ಲೋಕಜಿದೇವೇತಿ । ತದ್ಧ ತದೇತತ್ಪ್ರಾಣದರ್ಶನಂ ಕರ್ಮವಿಯುಕ್ತಂ ಕೇವಲಮಪಿ, ಲೋಕಜಿದೇವೇತಿ ಲೋಕಸಾಧನಮೇವ । ನ ಹ ಏವ ಅಲೋಕ್ಯತಾಯೈ ಅಲೋಕಾರ್ಹತ್ವಾಯ, ಆಶಾ ಆಶಂಸನಂ ಪ್ರಾರ್ಥನಮ್ , ನೈವಾಸ್ತಿ ಹ । ನ ಹಿ ಪ್ರಾಣಾತ್ಮನ್ಯುತ್ಪನ್ನಾತ್ಮಾಭಿಮಾನಸ್ಯ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾಶಂಸನಂ ಸಂಭವತಿ । ನ ಹಿ ಗ್ರಾಮಸ್ಥಃ ಕದಾ ಗ್ರಾಮಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಮಿತ್ಯರಣ್ಯಸ್ಥ ಇವಾಶಾಸ್ತೇ । ಅಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟವಿಷಯೇ ಹ್ಯನಾತ್ಮನ್ಯಾಶಂಸನಮ್ , ನ ತತ್ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಸಂಭವತಿ । ತಸ್ಮಾನ್ನಾಶಾಸ್ತಿ — ಕದಾಚಿತ್ಪ್ರಾಣಾತ್ಮಭಾವಂ ನ ಪ್ರತಿಪದ್ಯೇಯೇತಿ ॥

ವೃತ್ತಂ ಕೀರ್ತಯತಿ —

ಏವಂ ತಾವದಿತಿ ।

ತತ್ರ ಕರ್ಮಸಮುಚ್ಚಿತೇ ಜ್ಞಾನೇ ದೇವತಾಪ್ತೌ ಶಂಕಾಸಂಭವೋ ನಾಸ್ತಿ ಮಿಥಃ ಸಹಕೃತಯೋರ್ಜ್ಞಾನಕರ್ಮಣೋಸ್ತದಾಪ್ತಿಹೇತುತ್ವಾದಿತ್ಯಾಹ —

ತತ್ರೇತಿ ।

ಸಮನಂತರಂ ವಾಕ್ಯಮವತಾರಯತಿ —

ಅತ ಇತಿ ।

ಸಮುಚ್ಚಯಾತ್ಫಲಾಪ್ತೇರ್ದೃಷ್ಟತ್ವಾದಿತಿ ಯಾವತ್ ।

ನ ಹೇತ್ಯಾದಿನಾ ಪದಾನಿ ಛಿಂದನ್ವಾಕ್ಯಮಾದಾಯ ವ್ಯಾಕರೋತಿ —

ಅಲೋಕಾರ್ಹತ್ವಾಯೇತಿ ।

ತದೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ —

ನ ಹೀತಿ ।

ತತ್ರ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ —

ನ ಹೀತಿ ।

ದೃಶ್ಯಮಾನಮಾಶಂಸನಂ ತರ್ಹಿ ಕಸ್ಮಿನ್ವಿಷಯೇ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಅಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟೇತಿ ।

ಪ್ರಾಣಾತ್ಮನಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಸ್ಯ ವಿದುಷಸ್ತದಾತ್ಮಭಾವಂ ಕದಾಚಿದಹಂ ನ ಪ್ರಪದ್ಯೇಯಮಿತ್ಯಾಶಂಸನಂ ನಾಸ್ತೀತಿ ನಿಗಮಯತಿ —

ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।