బ్రాహ్మణాన్తరమవతార్య పూర్వేణ సంబన్ధం వక్తుం వృత్తం కీర్తయతి —

ఆత్మైవేత్యాదినా ।

కేవలప్రాణదర్శనేన చ ప్రజాపతిత్వప్రాప్తిర్వ్యాఖ్యాతేతి సంబన్ధః ।

ఇదానీమాత్మేత్యాదేస్తద్ధేదమిత్యతః ప్రాక్తనగ్రన్థస్యాఽఽపాతతస్తాత్పర్యమాహ —

ప్రజాపతేరితి ।

ఆదిపదేన సర్వాత్మత్వాది గృహ్యతే ।

ఫలోత్కర్షోపవర్ణనం కుత్రోపయుజ్యతే తత్రాఽఽహ —

తేన చేతి ।

కర్మకాణ్డపదేన పూర్వగ్రన్థోఽపి సంగృహీతః ।

ఫలాతిశయో హేత్వతిశయాపేక్షోఽన్యథాఽఽకస్మికత్వాపాతాదతో జ్ఞానకర్మఫలభూతసూత్రవిభూతిరుచ్యమానా జ్ఞానకర్మణోర్మహత్త్వం దర్శయతీత్యాహ —

సామర్థ్యాదితి ।

ఆపాతికం తాత్పర్యముక్త్వా పరమతాత్పర్యమాహ —

వివక్షితం త్వితి ।

కిఞ్చ విమతం సంసారాన్తర్భూతం కార్యకరణాత్మత్వాదస్మదాదికార్యకరణవదిత్యాహ —

కార్యేతి ।

ప్రాజాపత్యపదస్య సంసారాన్తర్భూతత్వే హేత్వన్తరమాహ —

స్థూలేతి ।

స్థూలత్వం సాధయతి —

వ్యక్తేతి ।

అనిత్యత్వాద్దృశ్యత్వాచ్చ ప్రజాపతిత్వం సంసారాన్తర్గతమిత్యాహ —

అనిత్యేతి ।

ఇతిశబ్దో వివక్షితార్థసమాప్త్యర్థః ।

కిమిత్యేతద్వివక్షితముపవర్ణ్యతే తత్రాఽఽహ —

బ్రహ్మవిద్యాయా ఇతి ।

తచ్చేదం వివక్షితార్థవచనమేకాకిన్యా విద్యాయా వక్ష్యమాణాయా ముక్తిహేతుత్వమిత్యుత్తరార్థమితి ద్రష్టవ్యమ్ । యదా హి కర్మజ్ఞానఫలం ప్రజాపతిత్వం సంసార ఇత్యుచ్యతే తదా తత్పర్యన్తాత్సర్వస్మాత్తస్మాద్విరక్తస్య వక్ష్యమాణవిద్యాయామధికారః సేత్స్యతీత్యర్థః ।

అథ యస్య కస్యచిదర్థితామాత్రేణ తత్రాధికారసంభవాద్వైరాగ్యం న మృగ్యమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

న హీతి ।

ఉభయత్రాపి విషయశబ్దః పూర్వేణ సమానాధికరణః ।

వివక్షితమర్థముపసమ్హరతి —

తస్మాదితి ।

వైరాగ్యమన్తరేణ జ్ఞానానధికారాజ్జ్ఞానాదిఫలస్య ప్రజాపతిత్వస్యోత్కర్షవతః సంసారత్వవచనం తతో విరక్తస్య వక్ష్యమాణవిద్యాయామధికారార్థమ్ ।

విరక్తస్య విద్యాధికారే మోక్షాదపి వైరాగ్యం స్యాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

తథా చేతి ।

నను మోక్షార్థం విద్యాయాం ప్రవర్తితవ్యం మోక్షశ్చాపురుషార్థత్వాన్న ప్రేక్షావతా ప్రార్థ్యతే తత్రాఽఽహ —

తదేతదితి ।