ಪ್ರಜಾಪತೇರ್ಭಯಾವಿಷ್ಟಾತ್ವೇನ ಸಂಸಾರಾಂತರ್ಭೂತತ್ವಮುಕ್ತಮಿದಾನೀಂ ತತ್ರೈವ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —
ಇತಶ್ಚೇತಿ ।
ಅರತ್ಯಾವಿಷ್ಟತ್ವೇ ಪ್ರಜಾಪತೇರೇಕಾಕಿತ್ವಂ ಹೇತೂಕರೋತಿ —
ಯತ ಇತಿ ।
ಕಾರ್ಯಸ್ಥಾರತಿಃ ಕಾರಣಸ್ಥಾರತೇರ್ಲಿಂಗಮಿತ್ಯನುಮಾನಂ ಸೂಚಯತಿ —
ಇದಾನೀಮಪೀತಿ ।
ಆದಿಪದೇನ ಭಯಾವಿಷ್ಟತ್ವಾದಿಗ್ರಹಃ ಅರತಿಂ ಪ್ರತಿಯೋಗಿನಿರುಕ್ತಿದ್ವಾರಾ ನಿರ್ವಕ್ತಿ —
ರತಿರ್ನಾಮೇತಿ ।
ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ಯಥೋಕ್ತಾರತಿನಿರಸನಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಸ ದ್ವಿತೀಯಮೈಚ್ಛದಿತ್ಯೇತದ್ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ಸ ತಸ್ಯಾ ಇತಿ ।
ಸ ಹೇತ್ಯಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಸ್ಯ ಪಾತನಿಕಾಂಕರೋತಿ —
ತಸ್ಯೇತಿ ।
ತೇನ ಭಾವೇನೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ಕಥಮಭಿಮಾನಮಾತ್ರೇಣ ಯಥೋಕ್ತಪರಿಮಾಣತ್ವಂ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಸತ್ಯೇತಿ ।
ನಿಪಾತೋಽವಧಾರಣೇ । ತಸ್ಯೈವ ಪುನರನುವಾದೋಽನ್ವಯಾರ್ಥಃ ।
ಪರಿಮಾಣಮೇವ ಪ್ರಶ್ನಪೂರ್ವಕಂ ವಿವೃಣೋತಿ —
ಕಿಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಸಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸಯೋರುತ್ಪತ್ತಿಮಾಹ —
ಸ ತಥೇತಿ ।
ನನು ದ್ವೇಧಾಭಾವೋ ವಿರಾಜೋ ವಾ ಸಂಸಕ್ತಸ್ತ್ರೀಪುಂಪಿಂಡಸ್ಯ ವಾ ? ನಾಽಽದ್ಯಃ । ಸಶಬ್ದೇನ ವಿರಾಡ್ಗ್ರಹಯೋಗಾತ್ತಸ್ಯ ಕರ್ಮತ್ವಾದ್ದ್ವಿತೀಯೇ ತ್ವಾತ್ಮಶಬ್ದಾನುಪಪತ್ತಿಸ್ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಇಮಮಿತಿ ।
ತಥಾ ಚ ಸಶಬ್ದೇನ ಕರ್ತೃತಯಾ ವಿರಾಡ್ಗ್ರಹಣಮವಿರುದ್ಧಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತದೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಕಸ್ಯ ತರ್ಹಿ ದ್ವಿಧಾಕರಣಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಕಿಂ ತರ್ಹೀತಿ ।
ತಚ್ಚ ದ್ವಿಧಾಕರಣಕರ್ಮೇತಿ ಶೇಷಃ ।
ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ತತ್ರಾಽಽತ್ಮಶಬ್ದಃ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಸ ಏವ ಚೇತಿ ।
ತಥಾಭೂತಃ ಸಂಸಕ್ತಜಾಯಾಪುಂಪರಿಮಾಣೋಽಭೂದಿತಿ ಯಾವತ್ ।
ನ ಕೇವಲಂ ಮನುಃ ಶತರೂಪೇತ್ಯನಯೋರೇವ ದಂಪತ್ಯೋರಿದಂ ನಿರ್ವಚನಂ ಕಿಂತು ಲೋಕಪ್ರಸಿದ್ಧಯೋಃ ಸರ್ವಯೋರೇವ ತಯೋರೇತದ್ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ಸರ್ವತ್ರಾಸ್ಯ ಸಂಭವಾದಿತ್ಯಾಹ —
ಲೌಕಿಕಯೋರಿತಿ ।
ಉಕ್ತೇ ನಿರ್ವಚನೇ ಲೋಕಾನುಭವಮನುಕೂಲಯತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಪ್ರಾಗಿತಿ ಸಹಧರ್ಮಚಾರಿಣೀಸಂಬಂಧಾತ್ಪೂರ್ವಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಆಕಾಂಕ್ಷಾದ್ವಾರಾ ಷಷ್ಠೀಮಾದಾಯಾನುಭವಮವಲಂಬ್ಯ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ಕಸ್ಯೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಬೃಗಲಶಬ್ದೋ ವಿಕಾರಾರ್ಥಃ ।
ಅನುಭವಸಿದ್ಧೇಽರ್ಥೇ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕಸಮ್ಮತಿಮಾಹ —
ಏವಮಿತಿ ।
ದ್ವೇಧಾಪಾತನೇ ಸತ್ಯೇಕೋ ಭಾಗಃ ಪುರುಷೋಽಪರಸ್ತು ಸ್ತ್ರೀತ್ಯತ್ರೈವ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —
ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಉದ್ವಹನಾತ್ಪ್ರಾಗವಸ್ಥಾಯಾಮಾಕಾಶಃ ಪುರುಷಾರ್ಧಃ ಸ್ತ್ರ್ಯರ್ಧಶೂನ್ಯೋ ಯಸ್ಮಾದಸಂಪೂರ್ಣೋ ವರ್ತತೇ ತಸ್ಮಾದುದ್ವಹನೇನ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತ್ರ್ಯರ್ಧೇನ ಪುನರಿತರೋ ಭಾಗಃ ಪೂರ್ಯತೇ ಯಥಾ ವಿದಲಾರ್ಧೋಽಸಂಪೂರ್ಣಃ ಸಂಪುಟೀಕರಣೇನ ಪುನಃ ಸಂಪೂರ್ಣಃ ಕ್ರಿಯತೇ ತದ್ವದಿತಿ ಯೋಜನಾ । ಪೂರ್ವಮಪಿ ಸ್ವಾಭಾವಿಕಯೋಗ್ಯತಾವಶೇನ ಸಂಸರ್ಗೋಽಭೂದನಾದಿತ್ವಾತ್ಸಂಸಾರಸ್ಯೇತಿ ಸೂಚಯಿತುಂ ಪುನರಿತ್ಯುಕ್ತಮ್ ।
ಪುರುಷಾರ್ಧಸ್ಯೇತರಾರ್ಧಸ್ಯ ಚ ಮಿಥಃ ಸಂಬಂಧಾನ್ಮನುಷ್ಯಾದಿಸೃಷ್ಟಿರಿತ್ಯಾಹ —
ತಾಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ॥೩॥
ಸ್ಮಾರ್ತಂ ಪ್ರತಿಷೇಧಮಿತಿ । ‘ನ ಸಗೋತ್ರಾಂ ಸಮಾನಪ್ರವರಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ವಿಂದೇತೇ’ತ್ಯಾದಿಕಮಿತಿ ಯಾವತ್ ।