ನನು ಸರ್ವಾ ಸೃಷ್ಟಿರುಕ್ತೋಕ್ತಂಚ ಪ್ರಜಾಪತೇರ್ವಿಭೂತಿಸಂಕೀರ್ತನಫಲಂ ಕಿಮವಶಿಷ್ಯತೇ ಯದರ್ಥಮುತ್ತರಂ ವಾಕ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಏವಮಿತಿ ।
ಆದಾವಭ್ಯಮಂಥದಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಅಭಿನಯಪ್ರದರ್ಶನಮೇವ ವಿಶದಯತಿ —
ಅನೇನೇತಿ ।
ಮುಖಾದೇರಗ್ನಿಂ ಪ್ರತಿ ಯೋನಿತ್ವೇ ಗಮಕಮಾಹ —
ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಿರೋಧಂ ಶಂಕಿತ್ವಾ ದೂಷಯತಿ —
ಕಿಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಹಸ್ತಯೋರ್ಮುಖೇ ಚ ಯೋನಿಶಬ್ದಪ್ರಯೋಗೇ ನಿಮಿತ್ತಮಾಹ —
ಅಸ್ತಿ ಹೀತಿ ।
ಪ್ರಜಾಪತೇರ್ಮುಖಾದಿತ್ಥಮಗ್ನಿಃ ಸೃಷ್ಟೋಽಪಿ ಕಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮನುಗೃಹ್ಣಾತಿ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ತಥೇತಿ ।
ಉಕ್ತೇಽರ್ಥೇ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿಸಂವಾದಂ ದರ್ಶಯತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
’ಅಗ್ನೇಯೋ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ’ ಇತ್ಯಾದ್ಯಾ ಶ್ರುತಿಸ್ತದನುಸಾರಿಣೀ ಚ ಸ್ಮೃತಿರ್ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ ।
’ಅಗ್ನಿಮಸೃಜತ’ ಇತ್ಯೇತದುಪಲಕ್ಷಣಾರ್ಥಮಿತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ಸೃಷ್ಟ್ಯಂತರಮಾಹ —
ತಥೇತಿ ।
ಬಲಭಿದಿಂದ್ರಃ । ಆದಿಶಬ್ದೇನ ವರುಣಾದಿರ್ಗೃಹ್ಯತೇ । ಕ್ಷತ್ತ್ರಿಯಂ ಚಾಸೃಜತೇತ್ಯನುವರ್ತತೇ ।
ಉಕ್ತಮರ್ಥಂ ಪ್ರಮಾಣೇನ ದ್ರಢಯತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
’ಐಂದ್ರೋ ರಾಜನ್ಯಃ’ ಇತ್ಯಾದ್ಯಾ ಶ್ರುತಿಸ್ತದನುಸಾರಿಣೀ ಚ ಸ್ಮೃತಿರವಧೇಯಾ । ವಿಶಂ ಚಾಸೃಜತೇತಿ ಪೂರ್ವವತ್ । ಈಹಾಶ್ರಯಾದೂರುತೋ ಜಾತತ್ವಂ ವಸ್ವಾದೇರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠತ್ವಂ ಚ ತಚ್ಛಬ್ದಾರ್ಥಃ । ‘ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಶೂದ್ರೋ ಅಜಾಯತ’(ಋ.೧೦.೯೦.೧೩) ಇತ್ಯಾದ್ಯಾ ಶ್ರುತಿಸ್ತಥಾವಿಧಾ ಚ ಸ್ಮೃತಿರನುಸರ್ತವ್ಯಾ ।
ಅಗ್ನಿಸರ್ಗಸ್ಯ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣೇಂದ್ರಾದಿಸರ್ಗೋಪಲಕ್ಷಣತ್ವೇ ಸತಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಾಕಲ್ಯಾದೇಷ ಉ ಏವ ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ಇತ್ಯುಪಸಂಹಾರಸಿದ್ಧಿರಿತಿ ಫಲಿತಮಾಹ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ಉಕ್ತೇನ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣೋಪಲಕ್ಷಣಂ ಸರ್ವಶಬ್ದಃ ಸೂಚಯತೀತಿ ಭಾವಃ ।
ಕಿಂಚ ಸೃಷ್ಟಿರತ್ರ ನ ವಿವಕ್ಷಿತಾ ಕಿಂತು ಯೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಸೃಷ್ಟಿಶ್ರುತಿಃ ಸ್ಥಿತಾ ತೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ದೇವತಾದಿ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಜಾಪತಿರೇವೇತಿ ವಿವಕ್ಷಿತಮಿತ್ಯಾಹ —
ಯಥೇತಿ ।
ತತ್ರ ಹೇತುಮಾಹ —
ಸ್ರಷ್ಟುರಿತಿ ।
ತಥಾಽಪಿ ಕಥಂ ದೇವತಾದಿ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಮಾತ್ರಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಪ್ರಜಾಪತಿನೇತಿ ।
ತದ್ಯದಿದಮಿತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಸ್ಯ ತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ —
ಅಥೇತಿ ।
ಸ್ರಷ್ಟಾ ಪ್ರಜಾಪತಿರೇವ ಸೃಷ್ಟಂ ಸರ್ವಂ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಪ್ರಕರಣಾರ್ಥೇ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಪ್ರಕಾರೇಣ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೇ ಸತ್ಯನಂತರಂ ತಸ್ಯೈವ ಸ್ತುತಿವಿವಕ್ಷಯಾ ತದ್ಯದಿದಮಿತ್ಯಾದ್ಯವಿದ್ವನ್ಮತಾಂತರಸ್ಯ ನಿಂದಾರ್ಥಂ ವಚನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಮತಾಂತರೇ ನಿಂದಿತೇಽತಿ ಕಥಂ ಪ್ರಕರಣಾರ್ಥಃ ಸ್ತುತೋ ಭವತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಅನ್ಯೇತಿ ।
ಏಕೈಕಂ ದೇವಮಿತ್ಯಸ್ಯ ತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ —
ನಾಮೇತಿ ।
ಕಾಠಕಂ ಕಾಲಾಪಕಮಿತಿವನ್ನಾಮಭೇದಾತ್ಕ್ರತುಷು ತತ್ತದ್ದೇವತಾಸ್ತುತಿಭೇದಾದ್ಘಟಶಕಟಾದಿವದರ್ಥಕ್ರಿಯಾಭೇದಾಚ್ಚ ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ದೇವಾನಾಂ ಭಿನ್ನತ್ವಾತ್ಕರ್ಮಿಣಾಮೇತದ್ವಚನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ । ಆದಿಶಬ್ದೇನ ರೂಪಾದಿಭೇದಾತ್ತದ್ಭಿನ್ನತ್ವಂ ಸಂಗೃಹ್ಣಾತಿ ।
ನನ್ವತ್ರ ಕರ್ಮಿಣಾಂ ನಿಂದಾ ನ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತನ್ಮತೋಪನ್ಯಾಸಸ್ಯೈವ ಪ್ರತೀತೇರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತನ್ನೇತಿ ।
ಏಕಸ್ಯೈವ ಪ್ರಾಣಸ್ಯಾನೇಕವಿಧೋ ದೇವತಾಪ್ರಭೇದಃ ಶಾಕಲ್ಯಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ವಕ್ಷ್ಯತ ಇತಿ ವಿವಕ್ಷಿತ್ವಾ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ —
ಪ್ರಾಣ ಇತಿ ।