ಅಗ್ನ್ಯಾದಯೋ ದೇವಾಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಜಾಪತಿರೇವೇತ್ಯುಕ್ತಂ ಸಂಪ್ರತಿ ತತ್ಸ್ವರೂಪನಿರ್ದಿಧಾರಯಿಷಯಾ ತತ್ರ ವಿಪ್ರತಿಪತ್ತಿಂ ದರ್ಶಯತಿ —

ಅತ್ರೇತಿ ।

ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಸ್ಯ ಪರತ್ವಮಾದ್ಯೇ ದ್ವಿತೀಯೇ ಕಲ್ಪೇ ಸಂಸಾರಿತ್ವಂ ವಿಧೇಯಮಿತಿ ವಿಭಾಗಃ ।

ತತ್ರ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಂ ಗೃಹ್ಣಾತಿ —

ಪರ ಏವ ತ್ವಿತಿ ।

ನನ್ವೇಕಸ್ಯಾನೇಕಾತ್ಮಕತ್ವಂ ಮಂತ್ರವರ್ಣಾದವಗಮ್ಯತೇ ನ ತು ಪರಮಾತ್ಮತ್ವಂ ಪ್ರಜಾಪತೇರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಾಕ್ಯಮುದಾಹರತಿ —

ಏಷ ಇತಿ ।

ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರಜಾಪತೀ ಸೂತ್ರವಿರಾಜೌ । ಏಷಶಬ್ದಃ ಪರಾತ್ಮವಿಷಯಃ । ಸ್ಮೃತೇಶ್ಚ ಪರ ಏವ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।

ತತ್ರೈವ ವಾಕ್ಯಾಂತರಂ ಪಠತಿ —

ಯೋಽಸಾವಿತಿ ।

ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾವಿಷಯತ್ವಮತೀಂದ್ರಿಯತ್ವಮ್ । ಅಗ್ರಾಹ್ಯತ್ವಂ ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಾವಿಷಯತ್ವಮ್ ।

ತತ್ರ ಹೇತುಮಾಹ —

ಸುಕ್ಷ್ಮೋಽವ್ಯಕ್ತ ಇತಿ ।

ನ ಚ ತಸ್ಯಾಸತ್ತ್ವಂ ಪ್ರಮಾತ್ರಾದಿಭಾವಾಭಾವಸಾಕ್ಷಿತ್ವೇನ ಸದಾ ಸತ್ತ್ವಾದಿತ್ಯಾಹ —

ಸನಾತನ ಇತಿ ।

ಇತಶ್ಚ ತಸ್ಯ ನಾಸತ್ತ್ವಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಾತ್ಮತ್ವಾದಿತ್ಯಾಹ —

ಸರ್ವೇತಿ ।

ಅಂತಃಕರಣಾವಿಷಯತ್ವಮಾಹ —

ಅಚಿಂತ್ಯ ಇತಿ ।

ಯೋಽಸೌ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಯಥೋಕ್ತವಿಶೇಷಣಃ ಸ ಏವ ಸ್ವಯಂ ವಿರಾಡಾತ್ಮನಾ ಭೂತವಾನಿತ್ಯಾಹ —

ಸ ಏವೇತಿ ।

ಮಂತ್ರಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಮೃತಿಷು ಪರಸ್ಯ ಸರ್ವದೇವತಾತ್ಮತ್ವದೃಷ್ಟೇರತ್ರ ಚ ಸೂತ್ರಸ್ಯ ತತ್ಪ್ರತೀತೇಸ್ತಸ್ಯ ಪರತ್ವಮಿತ್ಯುಕ್ತಮಿದಾನೀಂ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಾಂತರಮಾಹ —

ಸಂಸಾರ್ಯೇವೇತಿ ।

ಸರ್ವಪಾಪ್ಮದಾಹಶ್ರವಣಮಾತ್ರೇಣ ಕಥಂ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ಸಂಸಾರಿತ್ವಂ ತತ್ರಾಽಽಹ —

ನ ಹೀತಿ ।

’ಅಂತಸ್ತದ್ಧರ್ಮೋಪದೇಶಾದಿ’ತ್ಯತ್ರ ಪರಸ್ಯಾಪಿ ಸರ್ವಪಾಪ್ಮೋದಯಾಂಗೀಕಾರಾನ್ನೇದಂ ಸಂಸಾರಿತ್ವೇ ಲಿಂಗಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಭಯೇತಿ ।

ಅಸೃಜತೇತಿ ಚ ಶ್ರವಣಾದಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।

ನ ಕೇವಲಂ ಮರ್ತ್ಯತ್ವಶ್ರುತೇರೇವ ಸಂಸಾರಿತ್ವಂ ಕಿಂತು ಜನ್ಮಶ್ರುತೇಶ್ಚೇತ್ಯಾಹ —

ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಮಿತಿ ।

ಯಥೋಕ್ತಹೇತೂನಾಂ ಸಂಸಾರ್ಯೇವ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಯಾಽನ್ವಯಃ ।

ಕರ್ಮಫಲದರ್ಶನಾಧಿಕಾರೇ ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯಾದ್ಯಾಯಾಃ ಸ್ಮೃತೇಶ್ಚ ತತ್ಫಲಭೂತಸ್ಯ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ಸಂಸಾರಿತ್ವಮೇವೇತ್ಯಾಹ —

ಸ್ಮೃತೇಶ್ಚೇತಿ ।

ವಿರಾಡ್ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯುಚ್ಯತೇ । ವಿಶ್ವಸೃಜೋ ಮನ್ವಾದಯಃ । ಧರ್ಮಸ್ತದಭಿಮಾನಿನೀ ದೇವತಾ ಯಮಃ । ಮಹಾನ್ಪ್ರಕೃತೇರಾದ್ಯೋ ವಿಕಾರಃ ಸೂತ್ರಮ್ । ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಕೃತಿರಿತಿ ಭೇದಃ ।

ಅಸ್ತು ತರ್ಹಿ ದ್ವಿವಿಧವಾಕ್ಯವಶಾತ್ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ಸಂಸಾರಿತ್ವಮಸಂಸಾರಿತ್ವಂ ಚೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಅಥೇತಿ ।

ತದ್ದ್ವಿವಿಧವಾಕ್ಯಶ್ರವಣಾನಂತರ್ಯಮಥಶಬ್ದಾರ್ಥಃ । ಏವಂಶಬ್ದಃ ಸಂಸಾರಿತ್ವಾಸಂಸಾರಿತ್ವಪ್ರಕಾರಪರಾಮರ್ಶಾರ್ಥಃ ।