బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
ప్రథమోఽధ్యాయఃచతుర్థం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
అథేత్యభ్యమన్థత్స ముఖాచ్చ యోనేర్హస్తాభ్యాం చాగ్నిమసృజత తస్మాదేతదుభయమలోమకమన్తరతోఽలోమకా హి యోనిరన్తరతః । తద్యదిదమాహురముం యజాముం యజేత్యేకైకం దేవమేతస్యైవ సా విసృష్టిరేష ఉ హ్యేవ సర్వే దేవాః । అథ యత్కిఞ్చేదమార్ద్రం తద్రేతసోఽసృజత తదు సోమ ఎతావద్వా ఇదం సర్వమన్నం చైవాన్నాదశ్చ సోమ ఎవాన్నమగ్నిరన్నాదః సైషా బ్రహ్మణోఽతిసృష్టిః । యచ్ఛ్రేయసో దేవానసృజతాథ యన్మర్త్యః సన్నమృతానసృజత తస్మాదతిసృష్టిరతిసృష్ట్యాం హాస్యైతస్యాం భవతి య ఎవం వేద ॥ ౬ ॥
తార్కికైస్తు పరిత్యక్తాగమబలైః అస్తి నాస్తి కర్తా అకర్తా ఇత్యాది విరుద్ధం బహు తర్కయద్భిరాకులీకృతః శాస్త్రార్థః । తేనార్థనిశ్చయో దుర్లభః । యే తు కేవలశాస్త్రానుసారిణః శాన్తదర్పాస్తేషాం ప్రత్యక్షవిషయ ఇవ నిశ్చితః శాస్త్రార్థో దేవతాదివిషయః ॥

స్వమతే తత్త్వనిశ్చయముక్త్వా, పరమతే తదభావమాహ —

తార్కికైస్త్వితి ।

నన్వేకజీవవాదేఽపి సర్వవ్యవస్థానుపపత్తేస్తత్త్వనిశ్చయదౌర్లభ్యం తుల్యమితి చేన్నేత్యాహ —

యే త్వితి ।

స్వప్నవత్ప్రబోధాత్ప్రాగశేషవ్యవస్థాసంభవాదూర్ధ్వం చ తదభావస్యేష్టత్వాదేకమేవ బ్రహ్మానాద్యవిద్యావశాదశేషవ్యవహారాస్పదమితి పక్షే న కాచన దోషకలేతి భావః ।