ಪೂರ್ವೋತ್ತರಗ್ರಂಥಯೋಃ ಸಂಬಂಧಂ ವಕ್ತುಂ ಪ್ರತೀಕಮಾದಾಯ ವೃತ್ತಂ ಕೀರ್ತಯತಿ —
ತದ್ಧೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ತಸ್ಯಾಽಽದೇಯತ್ವಾರ್ಥಂ ವೈದಿಕಮಿತ್ಯುಕ್ತಮ್ ।
ಸಾಧನಮಿತ್ಯುಕ್ತೇ ಮುಕ್ತಿಸಾಧನಂ ಪುರಃಸ್ಫುರತಿ ತನ್ನಿರಸ್ಯತಿ —
ಜ್ಞಾನೇತಿ ।
ಏಕರೂಪಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯಾನೇಕರೂಪಂ ನ ಸಾಧನಂ ಭವತೀತಿ ಭಾವಃ ।
ಮುಕ್ತಿಸಾಧನಂ ಮಾನವಸ್ತುತಂತ್ರಂ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಮಿದಂ ತು ಕಾರಕಸಾಧ್ಯಮತೋಽಪಿ ನ ತದ್ಧೇತುರಿತ್ಯಾಹ —
ಕರ್ತ್ರಾದೀತಿ ।
ಕಿಂಚೇದಂ ಪ್ರಜಾಪತಿತ್ವಫಲಾವಸಾನಮ್ । ‘ಮೃತ್ಯುರಸ್ಯಾಽಽತ್ಮಾ ಭವತಿ’(ಬೃ.ಉ.೧।೧।೭) ಇತಿ ಶ್ರುತೇಃ ।
ನ ಚ ತದೇವ ಕೈವಲ್ಯಂ ಭಯಾರತ್ಯಾದಿಶ್ರವಣಾದತೋಽಪಿ ನೇದಂ ಮುಕ್ತ್ಯರ್ಥಮಿತ್ಯಾಹ —
ಪ್ರಜಾಪತಿತ್ವೇತಿ ।
ಕಿಂಚ ನಿತ್ಯಸಿದ್ಧಾ ಮುಕ್ತಿರಿದಂ ತು ಸಾಧ್ಯಫಲಮತೋಽಪಿ ನ ಮುಕ್ತಿಹೇತುರಿತ್ಯಾಹ —
ಸಾಧ್ಯಮಿತಿ ।
ಕಿಂಚ ಮುಕ್ತಿರ್ವ್ಯಾಕೃತಾದರ್ಥಾಂತರ’ಮನ್ಯದೇವ ತದ್ವಿದಿತಾದಿ’ತ್ಯಾದಿಶ್ರುತೇಃ ।
ಇದಂ ತು ನಾಮರೂಪಂ ವ್ಯಾಕೃತಮತೋಽಪಿ ನ ತದ್ಧೇತುರಿತ್ಯಾಹ —
ಏತಾವದೇವೇತಿ ।
ಸಂಪ್ರತ್ಯವ್ಯಾಕೃತಕಂಡಿಕಾಮವತಾರಯನ್ಪ್ರವೇಶವಾಕ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಕ್ತನಸ್ಯ ತದ್ಧೇದಮಿತ್ಯಾದೇರ್ವಾಕ್ಯಸ್ಯ ತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ —
ಅಥೇತಿ ।
ಜ್ಞಾನಕರ್ಮಫಲೋಕ್ತ್ಯಾಂತರ್ಯಮಥಶಬ್ದಾರ್ಥಃ । ಬೀಜಾವಸ್ಥಾ ಸಾಭಾಸಪ್ರತ್ಯಗವಿದ್ಯಾ ತಸ್ಯಾ ನಿರ್ದೇಷ್ಟುಮಿಷ್ಟತ್ವಮೇವ ನ ಸಾಕ್ಷಾನ್ನಿರ್ದೇಶ್ಯತ್ವಮನಿರ್ವಾಚ್ಯತ್ವಾದಿತಿ ವಕ್ತುಂ ನಿರ್ದಿದಿಕ್ಷತೀತ್ಯುಕ್ತಮ್ । ವೃಕ್ಷಸ್ಯ ಬೀಜಾವಸ್ಥಾಂ ಲೋಕೋ ನಿರ್ದಿಶತೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಯಜ್ಜ್ಞಾನೇ ಪುಮರ್ಥಾಪ್ತಿಸ್ತದೇವ ವಾಚ್ಯಂ ಕಿಮಿತಿ ಪ್ರತ್ಯಗವಿದ್ಯೋಚ್ಯತೇ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಕರ್ಮೇತಿ ।
ಉದ್ಧರ್ತವ್ಯ ಇತಿ ತನ್ಮೂಲನಿರೂಪಣಮರ್ಥವದಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ಅಥ ಪುರುಷಾರ್ಥಮರ್ಥಯಮಾನಸ್ಯ ತದುದ್ಧಾರೋಽಪಿ ಕ್ವೋಪಯುಜ್ಯತೇ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ತದುದ್ಧರಣೇ ಹೀತಿ ।
ನನು ಸಂಸಾರಸ್ಯ ಮೂಲಮೇವ ನಾಸ್ತಿ ಸ್ವಭಾವವಾದಾತ್ಪ್ರಧಾನಾದ್ಯೇವ ವಾ ತನ್ಮೂಲಂ ನಾಜ್ಞಾತಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿಭ್ಯಾಂ ಪರಿಹರತಿ —
ತಥಾ ಚೇತಿ ।
ಊರ್ಧ್ವಮುತ್ಕೃಷ್ಟಂ ಕಾರಣಂ ಕಾರ್ಯಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಪರಮವ್ಯಾಕೃತಂ ಮೂಲಮಸ್ಯೇತ್ಯೂರ್ಧ್ವಮೂಲೋ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಾದಯೋ ಮೂಲಾಪೇಕ್ಷಯಾಽವಾಚ್ಯಃ ಶಾಖಾ ಇತ್ಯವಾಕ್ಶಾಖಃ । ಏವಮ್ ‘ಊರ್ಧ್ವಮೂಲಮಧಃಶಾಖಮ್’(ಭ. ಗೀ. ೧೫ । ೧) ಇತ್ಯಾದಿಗೀತಾಪಿ ನೇತವ್ಯಾ । ಅಸ್ತಿ ಹಿ ಸಂಸಾರಸ್ಯ ಮೂಲಮ್ । ‘ನೇದಮಮೂಲಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ’ (ಛಾ. ಉ. ೬ । ೮ । ೩) ಇತಿ ಶ್ರುತೇಸ್ತಚ್ಚಾಜ್ಞಾತಂ ಬ್ರಹ್ಮೈವೇತಿ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿಪ್ರಸಿದ್ಧಮಿತಿ ಭಾವಃ ॥೬॥